Belgische primeur: bananenschillen en tuinafval omgezet in groene warmte

Aardgasgebruikers hebben het wellicht niet gemerkt, maar sinds vorige week is het mogelijk dat het gas afkomstig is van vergist gft-afval. Intercommunale IOK heeft in het milieupark op de grens van Beerse en Merksplas een installatie laten bouwen. Het kan dus best zijn dat ook úw bananenschillen of tuinafval worden omgezet in groen gas dat voor verwarming zorgt.

Ronny van den Ackerveken

Aan de bestaande gft-composteringsinstallatie is dit jaar een vergistingsinstallatie gebouwd. Die is sinds 12 ­november aangesloten op het aardgasnet van Eandis. “Er zijn enkele kleine opstartproblemen geweest”, zegt communicatieverantwoordelijke Katleen Mertens van IOK Afvalbeheer. “Intussen is het eerste groen gas geïnjecteerd op het net. We gebruiken het gft-afval dat wordt opgehaald in alle ­Kempense gemeenten. In totaal gaat dat over afval van meer dan een half miljoen inwoners. Het is een primeur voor België dat groen gas tot bij aardgasgebruikers komt. In Wallonië is wel een soortgelijk project gestart, maar dat is nog niet klaar.”

De Kempen waren begin jaren negentig ook de eerste regio in Vlaanderen waar de gft-inzameling veralgemeend werd. Bij de eerstesteenlegging van de biogascentrale op het terrein van IOK zei Vlaams minister van Energie Bart ­Tommelein (Open Vld) met een knipoog dat de Kempenaars genoeg groente en fruit moeten eten, zodat IOK groen gas kan produceren.

Compost

Bij de vergisting van het gft ontstaat biogas en zogeheten digestaat. “Het ­digestaat wordt gemengd met groenafval en samen gecomposteerd”, zegt Katleen Mertens. “Zo kunnen we ook compost blijven maken. Het biogas wordt opgeschoond tot het een aardgaskwaliteit heeft. Dat noemt men biomethaan of groen gas. In deze eerste fase produceren we op jaarbasis een equivalent van het aardgasverbruik van 250 gezinnen. De bedoeling is om dat geleidelijk uit te breiden naar het equivalent van duizend gezinnen. Die capaciteit is aanwezig.”

Netbeheerder Eandis legde één kilometer gasnet aan en plaatste een nieuw injectiestation om de productiesite van het biogas te koppelen met het bestaande aardgasnet. Vooraf wordt de kwaliteit van het gas gecontroleerd en wordt ook de typische geurstof eraan toegevoegd. Aan het project ging een studie van het onderzoekscentrum Vito vooraf. Daaruit bleek dat het vergisten van de beschikbare afvalstromen een substantiële meerwaarde geeft op ecologisch vlak.

Kolonie

Een deel van het biogas dat door IOK op het net wordt gestuurd, gaat naar Merksplas-Kolonie. “We kunnen de strafinrichting, het centrum voor ­illegalen en de voormalige landlopersboerderij op deze manier van groene warmte voorzien, wat een enorme ecologische winst betekent”, vertelt burgemeester Frank Wilrycx (Leefbaar Merksplas). “Er ligt in de kolonie al een warmtenet, maar dat is nog ­gekoppeld aan een aardgasketel. Het is de bedoeling om op de kolonie ook een warmtekrachtkoppeling (WKK) te plaatsen en de bestaande aardgasketel als back-up te gebruiken. Met de WKK gaan we ook heel veel besparen op het onderhoud van de verwarming op de Kolonie.”