Wachtlijst gehandicaptenzorg wegwerken kost 1,6 miljard euro

De invoering van de persoonsvolgende financiering, goed twee jaar geleden, geeft mensen met een handicap de mogelijkheid om zelf te bepalen hoe ze hun ondersteuning organiseren. Ze kiezen zelf of ze hun budget spenderen aan bijvoorbeeld een instelling waarin ze verblijven of hulpverlening aan huis.

Het aantal meerderjarigen dat wordt gesteund door het VAPH is in 2017 gestegen tot 57.710. De wachtlijst blijft echter enorm. In 2017 wachtten liefst 14.254 mensen op een persoonsvolgend budget. Als ze in de laagste prioriteitengroep zitten, kan de wachttijd oplopen tot achttien jaar. Nog eens drieduizend anderen wachtten op een persoonlijk assistentiebudget of op ondersteuning door een Multifunctioneel Centrum.

Het VAPH zet zich schrap voor de volgende Vlaamse legislatuur en laat de toekomstige coalitie alvast weten hoeveel er in de sector moet worden geïnvesteerd. Het absolute minimum is 205 miljoen euro. Daarmee kan het agentschap de personen helpen die in een noodsituatie zitten. Voor hen is onmiddellijke hulp wettelijk verplicht.

Om alle vragen voor ondersteuning te kunnen beantwoorden, en dus de wachtlijsten weg te werken, heeft het VAPH jaarlijks 1,6 miljard euro extra nodig. Ter vergelijking: het huidige jaarbudget van het agentschap bedraagt 1,7 miljard euro.

Volgens de meerjarenraming van de Vlaamse regering komt er tegen 2023 1 miljard euro beleidsruimte vrij: geld dat voor nieuw beleid kan worden gebruikt. Zelfs als de volgende coalitie het volledige extra budget zou inzetten voor de gehandicaptenzorg, kunnen dus niet alle personen met een handicap worden geholpen.

Dat weet het VAPH ook, dus moet er worden nagedacht over de invulling van het persoonsvolgend budget, vindt administrateur-generaal James Van Casteren. "Misschien zijn de budgetten wel te hoog, daarover kan worden gediscussieerd", zegt hij dinsdag. "Je kan je ook de vraag stellen of een persoonsvolgend budget moet kunnen worden gebruikt om bijvoorbeeld een tuinman of een poetsvrouw te betalen. Misschien moeten we overwegen om personen met een handicap die poetshulp voortaan gewoon met dienstencheques te laten betalen."

Vlaams Welzijnsminister Jo Vandeurzen, die geen kandidaat is voor een volgende termijn, vindt dat de volgende regering perfect kan vastleggen dat iedereen in prioriteitengroep 1 binnen het jaar een persoonsvolgend budget krijgt. "Dat was de ambitie voor 2020", aldus Vandeurzen.

"Er is duidelijk veel meer nodig", zegt hij in het parlement. "En als ik heel eerlijk mag zijn: ik denk persoonlijk dat we ons niet meer uitsluitend kunnen concentreren op de bestaande doelgroepen. Ook bijvoorbeeld jongdementerenden en chronische psychiatrische patiënten kloppen op de deur van het VAPH."

Ook Groen vindt dat er fors moet worden geïnvesteerd na de verkiezingen. "Zeggen dat we voortaan maar een deel van het huidige budget meer zouden geven of aanvaarden dat er nog twintig jaar wachtlijsten bestaan, zijn geen morele opties", zegt Vlaams Parlementslid Elke Van Den Brandt.

SP.A-voorzitter John Crombez laat in een reactie weten alle wachtlijsten te willen wegwerken. "In de volgende legislatuur moeten alle wachtlijsten in de zorg worden weggewerkt", zegt hij. "Een welvarende samenleving als die van ons kan het simpelweg niet maken om mensen die zorg nodig hebben in de kou te laten staan."

Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":