Onderzoekscommissie naar seksueel misbruik doet 137 aanbevelingen: centraal aanspreekpunt en nieuw expertisecentrum
Er moet een commissaris komen voor Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag en Geweld op minderjarigen en kwetsbare personen. Dat is 1 van de 137 aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie naar seksueel geweld in de kerk en daarbuiten. De commissie pleit ook voor een nieuw expertisecentrum, een betere vergoeding voor erkende slachtoffers en de oprichting van een herstelfonds.
Naar aanleiding van 'Godvergeten', de VRT-reeks over seksueel geweld binnen de Kerk en religieuze organisaties richtte de Kamer een parlementaire onderzoekscommissie op naar kindermisbruik en seksueel geweld, binnen en buiten de Kerk. Die commissie heeft vandaag haar eindrapport voorgesteld.
Met het rapport hoopt de onderzoekscommissie een leidraad te kunnen bieden "om meer greep te krijgen op het onderschat maatschappelijk probleem" van seksueel geweld in onze samenleving.Ā "Het is immers onze plicht als samenleving om de meest kwetsbaren te beschermen", aldus commissievoorzitter Sophie De Wit (N-VA).Ā
De onderzoekscommissie besluit dat er "een erg grote nood is aan verdere opvolging en erkenning maar ook aan onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek van seksueel geweld, zowel binnen als buiten de Kerk".Ā
Het rapport bevat daarom 137 aanbevelingenĀ om de strijd tegen kindermisbruik en seksueel geweld op te voeren. "Deze aanbevelingen bieden ook een routekaart voor concrete acties die genomen moeten worden om het welzijn en de veiligheid van kinderen te waarborgen. Kinderen en slachtoffers uit het verleden, het heden en de toekomst. De slachtoffers hebben lang genoeg gewacht."
Tijdens de voorstelling van het rapport in de Kamer lijst voorzitter De Wit enkele belangrijke aanbevelingen op:Ā
Gecoƶrdineerde aanpak
- De commissie pleit voor de aanstelling van eenāÆcommissaris voor Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag en Seksueel geweld op minderjarigen en kwetsbare personen.Ā Hij of zij fungeert als centraal aanspreekpunt voor diverse beleidsverantwoordelijken.Ā
- Deze persoon neemt de leiding over hetāÆop te richten Expertisecentrum Seksueel Geweld, een onafhankelijk orgaan dat eveneens zal worden opgericht, en beleidsadviezen formuleert. Het expertisecentrum is multidisciplinair en voert wetenschappelijk onderzoek over alle facetten van de problematiek.Ā Ā
Nood aan erkenning en antwoorden in (verjaarde) individuele dossiers
- De oprichting van een nieuwe, onafhankelijkeāÆArbitragecommissieāÆmet een focus op slachtoffers van niet-acuut seksueel geweld en juridisch verjaarde feiten. Er dient ook een nieuw vergoedingssysteem uitgewerkt te worden.
De uitbreiding van de (Vlaamse) Erkennings- en Bemiddelingscommissie en de uitrol ervan in de andere landsgedeelten, met als doel om erkenning en antwoorden te bieden in individuele dossiers waar de verjaring reeds is ingetreden.āÆĀ
Een juridisch-academisch onderzoek naar de mogelijkheid van een retroactieve afschaffing van de verjaringstermijnāÆbij seksueel kindermisbruik.Ā
Sterkere focus op zorg voor slachtoffers
UitbreidingāÆalgemene telefoon- en chatlijn met 24/7 bereikbaarheid.Ā
Betere toegangāÆtot psycho-traumatischeāÆzorg.Ā
Unieke toegangspoort, liefst via de Zorgcentra Seksueel Geweld .
Betere āÆjuridische ondersteuningāÆdoor bijvoorbeeld 'permanentie' van gespecialiseerde advocaten.
Ook de oprichting van eenāÆherstelfondsāÆzal worden onderzocht, gefinancierd doorāÆde dader en/of de inrichtende instelling in wiens kader het seksueel geweld plaatsvond. Dit fonds kan tussenkomen voor alle kosten die slachtoffers na seksueel geweld moeten dragen.Ā
Inning door de overheid van eenāÆschadevergoedingāÆbij de veroordeelde om slachtoffers te ontzorgen.Ā
Onderzoek naar eenāÆgeschiktere berekeningswijzeāÆvoor het bedrag van een schadevergoeding.Ā
18 november alsāÆherdenkingsdagāÆvoor alle slachtoffers van seksueel geweld.Ā
Aanbevelingen ten opzichte van deāÆKerk
VerantwoordelijkheidāÆerkennenāÆen slachtoffer centraal zetten.Ā
Proactief optredenāÆdoor daders zelf op te sporenāÆvia actuele aanwijzingen of informatie waarover zij beschikken in hun archieven en andere documenten.Ā
Meewerken aan de oprichting van een nieuweāÆarbitragecommissie.Ā
De toegang bevorderen van de politionele en gerechtelijke autoriteiten tot de relevanteāÆdossiersāÆdie zich bij de kerkelijke autoriteiten bevinden, met inachtneming van de nodige vertrouwelijkheid.Ā
Garanderen dat na een overplaatsing of een verhuis hetāÆdossierāÆvan de dader steeds in het bezit is van de overste in het land waar hij zich op dat ogenblik bevindt.Ā
Aanbevelingen inzake de ruimereāÆketenaanpak
DeāÆZorgcentra na Seksueel GeweldāÆzijn multidisciplinaire centra waar slachtoffers op een laagdrempelige manier en met een holistische aanpak worden opgevangen. Er moet een analyse gemaakt worden hoe de werking van de deze centra kan geoptimaliseerd en eventueel uitgebreid worden, zodat het ook een opvangpunt wordt voor niet-acute slachtoffers;Ā
Onderzoeken of het spreekrecht moet vervangen worden door een spreekverplichting wanneer een minderjarige of kwetsbare persoon slachtoffer is of dreigt te worden van zeer ernstige misdrijven, zoals seksueel geweld. Daarbij kan ingezet worden op een verplicht multidisciplinair casusoverleg tussen politie, justitie en hulpverlening ter bevordering van de informatiedeling.āÆĀ
Automatische tussenkomstāÆvan de dienst Slachtofferonthaal bij alle slachtoffers van seksueel geweld, zodat zij beter worden geĆÆnformeerd en bijgestaan tijdens de gehele gerechtelijke procedure.Ā
Het groteāÆaantal geseponeerde dossiers (58 %) terugdringenāÆdoor gebruik te maken van specifieke onderzoeksstrategieĆ«n en DNA-onderzoek te optimaliseren.Ā
Inzetten opāÆzinvolle detentieāÆdoor daders een gespecialiseerde behandeling en begeleiding in de gevangenis te bieden.Ā
Daders met een hoog recidiverisico een volledig (en algemeen)āÆomgangsverbodāÆmet minderjarigen opleggen als vorm van beveiligingsmaatregel.Ā
Operatie Kelk
- Door tijdsgebrek heeft de Onderzoekscommissie zich niet meer kunnen buigen over het rapport van de Hoge Raad voor deāÆJustitie over Operatie Kelk (overgemaakt op 16 april) waarin sprake van meerdere "disfuncties" tijdens dat onderzoek. De Onderzoekscommissie pleit dan ook meteen voor de oprichting van een nieuwe onderzoekscommissie die zich over Operatie Kelk moet buigen.Ā