© Jeroen Hanselaer

Paul (85) houdt brievenbus van overleden vrouw in ere: “Ik bewaar alle werken van mijn Rosa”

In de reeks Brievenbusblues gaan we op zoek naar het verhaal achter originele brievenbussen. Toon mij uw boekenkast en ik zeg wie u bent, luidt een gezegde. Maar een brievenbus vertelt minstens evenveel als een boekenkast. Deze keer is het de beurt aan Paul Bruynseels (85) in Zandhoven. De keramieken haan is een kunstwerk van zijn overleden vrouw Rosa. “Ik bewaar al haar werken. Onderhouden kan ik, creëren niet.”

Kristin Matthyssen

“Je zou denken dat het een fragiele brievenbus is, maar mijn vrouw Rosa maakte veel kunstwerken in keramiek die winter en zomer in onze tuin staan.” Ze was een soort Camille Claudel en kon prachtig beeldhouwen, maar in 2016 overleed Rosa Verreydt op 85-jarige leeftijd. “Ze was anderhalf jaar ouder dan ik. Rosa was dochter van een klompenmaker. Haar broer doet nu nog altijd de klompenmakerij in Grobbendonk. Hij is 80, maar draait nog volop. Ik denk dat hij een van de laatste klompenmakers van Vlaanderen is.”

“Rosa groeide op aan den Troon in Grobbendonk. Om naar school te gaan, moest ze langs de watermolen in Grobbendonk passeren. Daar zag ze altijd kunstenaars achter hun ezels zitten. De watermolen was een populaire plek bij kunstschilders in die tijd. Het fascineerde haar. Ze vertelde dat ze daar als kind altijd bleef rondhangen en honderduit vragen stelde aan die artiesten.”

Paul diept wat houten klompjes op uit de kast, die prachtig beschilderd zijn. “Na de oorlog werden tal van kleine houten klompjes gegeven aan de Britten. Rosa’s vader liet die beschilderen door een kunstenaar in Herentals. ‘Va, dat kan ik ook’, zei ze, ‘als ge mij verf geeft’. Ze zijn dan samen verf gaan kopen in de stad. Honderden ‘kloontjes’ heeft Rosa zo beschilderd. Ze bleef het heel haar leven doen, voor dopen of trouwfeesten, of om een menukaart in te zetten. Mijn kast steekt nog vol.”

Alle richtingen

Het koppel kreeg één zoon: Rudy. “Op een gegeven moment is Rosa naar de Academie voor Beeldende Kunsten in Herentals beginnen gaan. Fons Van De Water was daar toen directeur. Alle richtingen heeft ze daar afgewerkt: tekenen, schilderen, keramiek, beeldhouwen.”

“Ik denk dat ze zeker veertig jaar met haar fiets en met de auto naar de Academie gereden is, soms wel drie keer per week en op zaterdag ook nog, als ze kon. Ze heeft het heel lang volgehouden, zelfs al toen ze ziek was. Het was haar grote passie. Rosa was de langst blijvende leerling van de Academie. Per briefwisseling heeft ze ook nog cursussen gevolgd bij de Famous Artists School.”

“Schoon, Rosa”

Kelder, zolder, keuken, huiskamer: overal staat alles nog vol. Echt professionele werken, zoals een bronzen buste van zoon Rudy, en beeldhouwwerken en schilderijen van hun kleinzoon en kleindochter. “Mensen beseffen niet hoeveel werk er in zo’n buste kruipt. ‘Dat is op ne hik en ne hei gedaan’, denken ze. Maar het is niet alleen dat boetseren, je moet ook een mal maken en gieten”, zegt Paul. “Ze heeft ook veel figuratieve beelden gemaakt in keramiek, zoals vogels, een ijsbeer en een giraf. Of een haan, gemaakt van wasspelden, kapstokken, vingerhoedjes en toetsen van een oude typemachine. Eén keer werd er een grote uil uit onze tuin gestolen.”

Rosa deed veel tentoonstellingen. “De mensen kwamen kijken, zeiden ‘schoon, Rosa’, en waren weg. Veel verkocht heeft ze niet. Daarom staat het hier nu nog zo vol. Ik bewaar alles. Onderhouden kan ik, creëren niet.”

Haar eerste achterkleinzoon heeft Rosa nog weten geboren worden, en vier maanden geleden kwam er nog een achterkleinzoon bij. Die achterkleinkinderen zijn duidelijk heilig. “Donderdag is het Matteo-dag, dan komt mijn achterkleinzoon van vier jaar naar mijn zoon in Halle om te spelen. En meestal ga ik dan ook spelen, of kijken, als het te warm is zoals nu.”

Op het einde van haar leven werd Rosa’s werk wat abstracter. “Dat zijn de laatste dingen die ze gemaakt heeft”, wijst Paul naar een blauw keramieken sculptuur op de kast. Het lijkt een soort ‘wave’, een golfslag van de tijd en van het leven, zoals de grote golf van Kanagawa van de Japanse kunstenaar Katsushika Hokusai. Rosa Verreydt heeft de Kempense klompjes ver overstegen.