Topfavoriet, comebackland en nummers in de eigen taal: dit zijn de 10 finalisten na de eerste halve finale van het Songfestival

Geen grote verrassingen bij de eerste reeks finalisten, al hadden de bookmakers wel een finaleplek voor Polen ingeschat, in plaats van voor Servië of Slovenië. Hoe goed deze tien landen gescoord hebben in hun halve finale, wordt pas bekendgemaakt na de grote finale van zaterdag. Hoe dan ook: de meest spraakmakende acts gaan allemaal door.

Topfavoriet Kroatië heeft zijn favorietenrol helemaal waargemaakt. 'Rim tim tagi dim' van Baby Lasagna is het nummer dat zonder enige twijfel het meeste respons kreeg in de Malmö Arena, en in de perszaal ter plaatse.

De Kroatische singer-songwriter Marko Purišić staat op het podium als een zelfzekere piraat die goed naar metalband Rammstein heeft geluisterd en dat geluid gebruikt in zijn eigen muziek. De succesingrediënten van 'Rim Tim Tagi Dim' zijn scheurende gitaren, een bedje van beats halfweg, een simpele choreografie met veel herhaling en een meezingbare 'woo-hoo' in het refrein. Veel elementen dus die het Songfestivalpubliek kunnen bekoren, al zingt Baby Lasagna ook over angstaanvallen. Kroatië kan vol vertrouwen richting finale zaterdag: ook na hun halve finale blijven ze bovenaan bij de bookmakers. 

Finalist 2: Servië. Drama scoort vaak goed op het Songfestival. Servië doet dat met 'RAMONDA', een ballade in de eigen taal, waarbij een rots en veel rook op het podium een centrale rol spelen in de act. 

Finalist 3: Portugal. Het land scoort vaak goed op het Songfestival en haalt opnieuw de finale. Hun eigen fadotraditie loopt als een rode draad door hun inzendingen. Ook zangeres Iolanda tapt uit dat vaatje. Opvallend: ze is de enige kandidaat die a capella begint om zich te kunnen tonen. De act is sober en stijlvol, in volledig witte outfits, met dansers die een moderne choreografie brengen.

Finalist 4: Slovenië. Net als Servië brengt Slovenië een nummer in de eigen taal, met een trage beat en mysterieuze ondertoon: 'Veronika'. Opera op een bedje van elektronica, met de nodige duisternis. Als mezzo-sopraan haalt Raiven vlot de hoogste noten. Ze zingt in een doorzichtige bodysuit, omgeven door schaarsgeklede dansers in vleeskleurig ondergoed. Daarbij ook een Belgische danser uit Sint-Gillis-Waas, die we terugzien in de finale.

Finalist 5: Oekraïne. Het is exact 20 jaar geleden dat Ruslana won voor Oekraïne met haar 'Wild dances'. In de hoop om dat succes te herhalen, stuurt het land dit jaar een duo met twee van hun populairste artiesten: rapster Alyona Alyona en zangeres Jerry Heil, die indrukwekkende hoogtes haalt met haar operastem.

Het grotendeels Oekraïense nummer 'Teresa & Maria' is een ode aan Moeder Teresa en de Maagd Maria. Een sterk en meeslepend lied, dankzij de meezingbare "ei-ja-ja-ja's" in het refrein en het geklap. 

Finalist 6: Litouwen. Ook Litouwen haalt de finale met een nummer in de eigen taal. Silvester Belt brengt met 'Luktelk' (vrij vertaald: 'wacht even') een dansbaar nummer met een serieuze boodschap. Een lied over jezelf mogen zijn, zonder je emoties te onderdrukken: een boodschap die gesneden koek is op het Songfestival. Silvester is de eerste queer artiest die zijn land mag vertegenwoordigen, en hij doet dat energiek, met een aanstekelijke choreografie, en een opvallende piercing.

Finalist 7: Finland. Finland trekt dezelfde kaart als vorig jaar, na de tweede plaats van hun vrolijke buitenbeentje Käärijä toen met 'Cha cha cha'. Windows95man mag zijn succes proberen te evenaren met dolle botsautomuziek, geïnspireerd op Eurodance. 'No rules!' komt recht uit de jaren 90.

Er gebeurt heel veel in de drie minuten op het podium, op en rond een gigantisch ei. Windows95man draagt sokken in sandalen, en een tshirt en minislip met daarop het wazige Windowslogo, want productplacement is verboden op het Songfestival. 

Later in de act krijgt de schaarsgeklede zanger een jeansshort aangereikt, waar vuurspuwers op gemonteerd zijn. Het publiek reageert uitzinnig. Te duchten concurrentie voor het Nederlands buitenbeentje Joost Klein, als die de finale haalt en topfavoriet Baby Lasagna uit Kroatië.

Finalist 8: Cyprus. Cyprus kon het Songfestival nog nooit winnen en legt dit jaar zijn lot in handen van Silia Kapsis: een Australische met Grieks-Cypriotische roots. Haar nummer 'Liar' is een popsong van dertien in een dozijn over leugens en bedrog. Ze zingt in een witte outfit met vier dansers rond zich. Het lied mist een grote apotheose, maar haalt toch de finale.

Finalist 9: Ierland. Een van de meest opvallende acts van de eerste halve finale is de Ierse Bambi Thug. Een non-binaire artiest die het midden houdt tussen een duister hert en een heks. De act speelt zich af binnen een kring van kaarsen, in duetvorm met een danser in ontbloot bovenlijf. 

'Doomsday blue' is een enorm nummer met gegil, elektrische gitaren, elektronische beats en iets wat lijkt op een duiveluitdrijving op het podium. "Ouija-pop", zo omschrijft de artiest het zelf. Het is een ode aan de queer gemeenschap, die we zaterdag terugzien in de finale.

Op de persconferentie na de halve finale heeft Bambi Thug verteld dat die hun act heeft moeten aanpassen. Het plan was om Gaza-boodschappen te brengen op het podium, al zijn politieke statements verboden op het Songfestivalpodium. Daar heeft de EBU dus ingegrepen.

Finalist 10: Luxemburg. De 'comeback kid' van deze editie haalt met zijn eerste deelname sinds 1993 meteen de finale. Het is het enige nummer met een vleugje Frans uit de eerste halve finale. TALI, een zangeres met Israëlische roots, vertegenwoordigt onze zuiderburen met 'Fighter', een nummer in het Frans en Engels. De vlotte hedendaagse popsong krijgt veel applaus in de Malmö Arena zelf. Geslaagde herintrede dus voor Luxemburg.

Het meest opvallende moment van de avond voor Belgische kijkers was het eerbetoon aan Nicole en Hugo, vlak voor de proclamatie van de tien finalisten. Hugo Sigal zelf wist van niets: de EBU had hem niet ingelicht over deze verrassing.

Er wordt tijdens de liveshows graag teruggeblikt op het rijke Songfestivalverleden, in diverse archiefmontages. Nu werd een fragment getoond van het optreden van Nicole & Hugo uit 1973. Met hun paarse pakjes en op de tonen van 'Baby baby' werden ze laatst. Maar ons Belgische duo was de eerste act die zong en danste tegelijk: toen een primeur, nu bijna een evidentie.

"Ze waren voor op hun tijd. En ze hebben gedanst zoals enkel een jong getrouwd koppel dat kan", aldus presentatrice Malin Åkerman, die ons Belgische duo 'pioniers' noemt.

"Aan Hugo die aan het kijken is thuis en die afgelopen jaar afscheid moest nemen van Nicole: onze gedachten zijn bij jou." Gevolgd door een montage met de meest opvallende dansacts van de voorbije jaren: een serene en stijlvolle verrassing.

Vooraf werd er veel gespeculeerd over mogelijke acties om aandacht te vragen voor de slachtoffers in Gaza. De deelname van Israël roept al maanden veel protest op. Maar uiteindelijk verliep de avond rustig. "Er was veel politie aanwezig in de straten, maar aan de arena zelf heb ik op één Palestijnse vlag na weinig gezien. Het publiek wilde er vooral een feest van maken", aldus VRT NWS-journalist Gianni Paelinck.

"In de openingsact was er een symbolische protestactie van de Zweedse artiest Eric Saade. Hij heeft een Palestijnse vader, en droeg rond zijn pols een Palestijns sjaaltje. Dat was niet afgesproken, op de repetitie was dat ook nog niet te zien."

De eerste etappe van het Songfestival 2024 zit erop. Donderdag staat de tweede halve finale op het programma, met daarin onze Belgische kandidaat Mustii, Joost Klein voor Nederland, en ook Israël. Ook dan staan er 10 finaleplaatsen op het spel, voor 16 deelnemende landen.

Zaterdagavond is er de grote finale met 26 landen: de 20 geplaatste finalisten, de 'big five'-landen die het Songfestival grotendeels financieren (Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk) en gastland Zweden.