Via Slavia Praag werkt China zich binnen in Oost-Europa

'Kijk', wijst Jarda Mazda, terwijl hij zijn regenjas openritst. Op z'n voetbalshirt is een bloedrode vijfpuntige ster genaaid, de ster van Slavia Praag. Een kloppend hart op een strak stuk polyester. Pal voor de Eden Arena in Praag kan iedere Slavia-fan je vertellen waar die ster voor staat. Slavia, dat is verzet, nooit opgeven, ook in beroerde tijden. Mazda (32): 'De ster symboliseert ons verzet tegen de communisten.'

Slavia Praag, de oudste voetbalclub van Tsjechië, is in de ban van het grote geld uit China. Sinds de overname door de Chinese energiegigant CEFC, twee jaar terug, lopen de fans weer met de borst vooruit.

Dat blijmoedig optimisme rond de komst van de Chinezen is exemplarisch voor het Tsjechië van dit moment, dat eind deze week een nieuw parlement kiest. Er is het officieel beleden pro-Europese standpunt en er is het geflirt met autoritair bestuurde landen zoals China en Rusland. President Milos Zeman bezocht buurland Duitsland sinds zijn aantreden één keer, China drie keer. De mensenrechten zoals die gehuldigd werden door Nobelprijswinnaar Vaclav Havel liggen te verstoffen en bij de Europese herverdeling van vluchtelingen laat Praag verstek gaan.

Het zal de Slavia-supporters een zorg zijn. Met dank aan het Chinese geld werd Slavia vorig seizoen voor het eerst sinds 2009 weer landskampioen; dit seizoen is het eerste elftal in eigen land nog ongeslagen. De club die in de tijd van de Koude Oorlog haar stadion verloor omdat ze volgens het politburo te 'bourgeois' was, verwelkomt de Chinese communisten nu in de bestuurskamer.

Als de schijn niet bedriegt, hebben de Chinezen grote plannen met Midden- en Oost-Europa. Een voorbeeld is de enige staalfabriek van Servië, nu in Chinese handen. Het vliegveld van Tirana (Albanië) idem. Twee kernenergiereactoren in Roemenië. Een Chinese hogesnelheidslijn tussen Belgrado en Boedapest à 2,5 miljard euro moet de kroon op het werk worden, al heeft de Europese Commissie twijfels over de totstandkoming van die deal.

Veelzeggend was het draaiboek van de Chinese president Xi Jinping in de lente van vorig jaar: drie dagen Belgrado (Servië), twee dagen Praag, inclusief een banket omlijst met artillerieschoten. Milos Zeman, zijn Tsjechische gastheer, verklaarde dat zijn land voor China 'de toegangspoort' tot Europa moet worden. De baas van de Chinese energiegigant benoemde hij tot zijn economisch adviseur.

'Nieuwe Zijderoute'

Het maakt allemaal deel uit van China's plan om de 'Nieuwe Zijderoute' tot diep in het Europese vasteland door te trekken, ten bate van de export. Sinds 2013, becijferde denktank Rhodium Group, zijn de Chinese investeringen in de EU met een factor vijf gestegen. De infrastructuur in Centraal- en Oost-Europa is vaak onderontwikkeld, zegt Dragan Pavlicevic, als onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Xi'an Jiaotong. 'Met zijn overcapaciteit in de staal- en transportsector springt China graag in dat gat.'

In de halflege Eden Arena komt Slavia op 1-0, het is een makkie vanavond. De nummer laatst van de competitie, Zbrojovka Brno, wordt minutenlang overlopen. Jetzt geht's los, brullen de fans, terwijl de volgende duizendklapper afgaat.

Tussen de spreekkoren door klinkt toch enig chagrijn bij supporters zoals Jarda Mazda. Prachtig, dat nieuwe elan, maar moet dat met cheques uit de volksrepubliek, officieel van een privaat bedrijf maar onofficieel communistisch geoormerkt? 'Ik heb mijn twijfels bij China', zegt Mazda. 'Waar hem dat in zit? Hmmm, de mensenrechten.'

Achter het doel aan de noordkant staan drie generaties uit de stamboom Ott: vader, zoon en twee kleinzoons. 'In een leven kan je van alles overkomen', onderwijst Peter Ott (36). 'Je kunt van mening veranderen of van vrouw. Maar van club? Dat nooit.' Het belangrijkste, zegt Ott, is dat de Chinezen niet knoeien met de clubidentiteit. Voorlopig lukt dat. Op de nieuwe shirts wilde CEFC aanvankelijk het eigen logo drukken, inclusief communistische vijfpuntster - niet te verwarren met de Slavia-ster. Na protest ging het plan van tafel.

'Zonder de overname waren we teruggevallen naar de tweede of derde divisie', zegt Miroslav Spacek (63), happend in een worstenbroodje in de wandelgangen van de Eden Arena. Slavia kwam eind 19de eeuw voort uit een studentenboekenclub. Voetballen was voor studenten bij wet verboden, vertelt Spacek schrander. 'Ze vermomden zich met plaksnorretjes om te kunnen spelen.'

Onschuldig?

Hoe onschuldig is het Chinese geld? Stemmen in de EU vrezen een ouderwets spel van verdeel en heers. Bijvoorbeeld via Viktor Orbán (Hongarije), die het niet-westerse autoritaire denken geregeld prijst. Hongarije was in 2016 de grootste netto-ontvanger van Chinese investeringen in Oost-Europa, Tsjechië staat op plaats vijf.

Na een bezoek aan Beijing sprak Orbán lovend over het Chinese 'streven naar harmonie'. Het Westen staart zich blind op vrijheid, aldus Orbán, maar dat leidt alleen maar tot conflict. Chinezen noemde hij probleemoplossers. Ze beleren niet, en dat vindt Orbán prettig. Toen de EU-lidstaten een brandbrief aan China over het martelen van advocaten als blok wilden ondertekenen, lag Hongarije volgens The Washington Post dwars. Slechts zeven lidstaten ondertekenden daarna individueel.

Een kwartier voor het einde van de wedstrijd wandelen Wu Jiang (34) en zijn vrouw naar de uitgang. Ze komen uit Beijing en bezoeken in heel Europa voetbalclubs. Trots laat Wu Jiang zijn rugzak zien, met daarop het logo van AC Milan: ook in Chinese handen. Zijn vrouw en hij laten zich ook niet onbetuigd. 'We hebben ieder zes aandelen Real Oviedo (Spaanse tweedeklasser, red.) gekocht, geweldig!'

Op zijn gsm scrolt hij naar een kaartje van Europa, waar de Chinese invloedssfeer zich als een olievlek uitbreidt. 'De grote Chinese trek', staat erboven, met clubs als Manchester City en ADO Den Haag als pionnen in een alomvattend masterplan.

Dronken van de overwinning (2-0) stromen de Slavia-fans het stadion uit. 'De club is alles voor me', bralt Jan Pinos (23) met een kroes bier in de hand. 'Zelfs al neemt Kim Jong-Un de club over, als hij ons Cristiano Ronaldo bezorgt vind ik het best.' In de fanshop achter hem blijven de lichten nog lang aan. Het is topdrukte bij de shirtjes en sjaals.