‘Op een ander’: ook de empathie van Karine Claassen heeft haar grenzen

Televisiemaker Karine Claassen is niet toevallig een van de rijzende sterren van de VRT. Dankzij de oprechte empathie die de journaliste koppelt aan haar schrandere doortastendheid, is zelfs de grootste introvert bereid om zijn zielenroerselen met haar te delen.

Dat talent zie je ook aan het werk in Op een ander. Claassen dompelt zich onder in de wereld van mensen die zich terugtrekken in een eigen gemeenschap, los van het maatschappelijk gewoel. De eerste halte is het orthodoxe priesterbroederschap Sint-Pius X in Antwerpen, een katholieke geloofsgroep die zodanig conservatief is dat zelfs de paus er afstand van neemt.

Dat dat zou botsen met de vrijgevochten Claassen stond in de sterren geschreven, al doet ze wel degelijk haar best om zich in te leven. Je ziet haar ietwat ongemakkelijk aanschuiven bij de maaltijd van de drie priesters en de broeder die de kerk bewonen, net zoals ze een biechtstoel ongeveinsd naïef een ‘kot’ noemt om even later open gesprekken met hen te voeren over hun levenskeuzes. Op die manier onthult Op een ander een deel van de aantrekkingskracht van een devoot bestaan waarbinnen de aardse ratrace niet ter zake doet.

De eerste barstjes worden zichtbaar wanneer Claassen de hiërarchie tussen de mannen subtiel blootlegt. De enige broeder in het gezelschap vertelt zachtjes dat hij eigenlijk priester wou worden. Niet alleen is hij de ondergeschikte klusjesman van dienst, hij werd ook zonder boe of ba vanuit Nederland naar België overgeplaatst. De broeder aanvaardt het gewillig als zijn goddelijk lot, als kijker breekt je hart.

De definitieve breuk ontstaat echter wanneer Claassen de mannen bevraagt over homoseksualiteit (wat ze vergelijken met een misdaad zoals diefstal) of abortus (waarover ze expliciete flyers verspreiden die abortus gelijkstellen aan moord). Al blijft de hamvraag waarom deze mannen voor dit leven kozen.

Vanaf de eerste scènes begrijp je namelijk dat ze het wellicht moeilijk zouden hebben om elders in de maatschappij een plekje te veroveren. Om het enigszins omfloerst te benoemen: van Claassen kan je vermoeden dat ze populair was op school, van de heren niet echt. Bij de slimsten van de klas hoorden ze vast ook al niet.

Die outsiderpositie is de onuitgesproken rode draad van Op een ander. Als recensent kon ik aflevering twee al bekijken. Claassen ontmoet er de verloren zielen die in de virtuele wereld van Second Life de verbinding met anderen zoeken die ze irl ontberen. Opnieuw blijf ik achter met een knoop in de maag.

Er schuilt een zekere troost in het feit dat dit soort mensen een alternatieve plek vindt waar ze er wel bij horen. Alleen moet je je tegelijkertijd afvragen waarom onze welvaartsstaat er niet in slaagt om hen van een beter kader te voorzien. Dat dergelijke communes in de marge niet per se onschuldig zijn, blijkt bovendien meteen als je je bedenkt wat er zou gebeuren mocht de radicale kerk van Sint-Pius X steeds voller lopen.

Het zijn dit soort vragen en uitzoomende analyses die ik nog een beetje mis in Op een ander. Al zal Claassen hoogstwaarschijnlijk opmerken dat de Canvas-kijker die er zelf bij kan denken.

Dinsdag op Canvas en VRT Max.