Eerste stap gezet naar 'universeel bloed' dat iedereen mag krijgen, "maar nog heel wat werk aan de winkel"
Met enzymen van een darmbacterie kan je bloed van het type A of B omvormen tot een 'universeel bloed' dat iedereen mag krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van Deense en Zweedse onderzoekers, waarover De Standaard bericht. Op dit moment kan bloed van het type O negatief al aan bijna elke patiënt toegediend worden, maar dat is erg schaars. Meer universeel bloed zou dus zeer waardevol zijn.
Welk bloed je toegediend kan krijgen, is afhankelijk van je eigen bloedgroep. Je maakt automatisch antistoffen tegen bepaalde andere bloedgroepen aan, ook als je nooit met vreemd bloed in contact kwam.
"Op het moment dat je een patiënt bloed zou geven dat niet compatibel is, gaan die antistoffen met die nieuwe rode bloedcellen reageren. Zo kunnen die bloedcellen kapot gaan en dat kan leiden tot blokkeringen van de nieren, patiënten die in shock gaan en potentieel zelfs overlijdens", zegt Veerle Compernolle, directeur Medische Donorzaken bij Rode Kruis Vlaanderen en professor transfusiegeneeskunde aan de UGent.
Er is wel 1 type bloed dat bijna iedereen toegediend mag krijgen: O negatief. "Er zijn een aantal mensen die vroeger al bloedtransfusies ondergingen die dat type niet altijd kunnen verdragen", legt professor Compernolle uit. "Maar het is wel het type dat in noodgevallen, wanneer er geen tijd is voor verdere diagnoses, als de universele bloedgroep genomen wordt."
Het probleem is wel dat slechts 7 procent van de mensen in België die bloedgroep heeft, waardoor het minder gedoneerd wordt en er vaak tekorten van zijn. "We moeten er daarom altijd zeer zuinig mee omgaan."
Van A of B naar O
"Wat dit onderzoek in de toekomst zou kunnen bieden, is dat je van al het bloed van type A negatief en B negatief, ook dat universele O negatief zou kunnen maken", stelt professor Compernolle. De onderzoekers ontdekten dat je met bepaalde enzymen van een darmbacterie, aanpassingen op een bloedcel kan aanbrengen.
"Op een rode bloedcel zitten A-, B- of O-antigenen, die eigenlijk slechts in een paar suikers van elkaar verschillen", verduidelijkt ze. "Wat de onderzoekers hier doen, is met die enzymen de overtollige suikers van de A- en B-antigenen wegknippen, zodat dat ook O-antigenen worden."
Dankzij deze techniek zou er in de toekomst dus veel meer bloed van het schaarse en waardevolle type O negatief beschikbaar kunnen zijn.
Nog minstens 5 jaar
"Dit is het eerste onderzoek waarbij ze enzymen gevonden hebben die dit kunnen doen, zelfs op een vrij lage temperatuur", zegt professor Compernolle. Toch benadrukt ze ook dat er nog heel wat werk aan de winkel is voor de onderzoekers deze techniek op de markt kunnen brengen.
"Je moet eerst kunnen aantonen dat je echt alle A- en B-antigenen kan wegknippen van die rode bloedcel, je moet bewijzen dat er geen andere effecten zijn op die rode bloedcellen én je moet ervoor zorgen dat je die enzymen, nadat je ze hebt toegevoegd aan een rode bloedcel, ook terug kan wegnemen", legt ze uit.
Het duurt dus nog even voor deze techniek toepasbaar zal zijn. "Minstens 5 jaar", besluit professor Compernolle.