Een paar uur eerder had VS-president Donald Trump aangekondigd dat er nieuws zat aan te komen over de zaak-Khashoggi. “De komende twee of drie dagen zullen we veel te weten komen”, zei hij tijdens een optreden in Scottsdale in de staat Arizona. Hij sloot sancties tegen Saoedi-Arabië niet uit, ook al geldt het salafistische regime in Riyad als een nauwe bondgenoot van de VS.

Nadat de dood van de journalist officieel bevestigd werd door het Saoedische nieuwsagentschap, reageerde de president opnieuw: “Het is slechts een eerste stap, maar het is een grote eerste stap”, klonk het. Trump wou niet openlijk twijfelen aan de officiële uitleg van Saoedi-Arabië over de dood van de journalist, maar hij zegt wel dat hij “enkele vragen” heeft. Daarom zal hij nog een gesprek met kroonprins Mohammed bin Salman hebben.

Vermoord door speciaal commando of ruzie?

Khashoggi wou op 2 oktober in het Saoedische consulaat in Istanboel papieren in orde brengen. Sinds die dag is niets meer van hem vernomen. De Turkse autoriteiten gaan ervan uit dat Khashoggi vermoord is door een speciaal commando met vijftien leden dat ingereisd was vanuit Saoedi-Arabië. Het land bevestigt nu wel degelijk zijn dood, maar het zou volgens hen gaan om een uit de hand gelopen ruzie. “Dat leidde tot een vuistgevecht dat leidde tot zijn dood”, aldus het Saoedische nieuwsagentschap Spa.

LEES MEER. Journalist onthoofd en lichaam in stukken gesneden: hoe gelekte geluidsopnames Saudi-Arabië én VS in nauwe schoentjes brengen (+)

Vrijdag had het Turkse openbaar ministerie werknemers van het Saoedische consulaat gedagvaard als getuige. Het officiële Turkse nieuwsagentschap Anadolu meldde dat het om vijftien Turken gaat, onder wie een chauffeur, een boekhouder en een technicus van het consulaat.

Volgens Spa is het plaatsvervangende hoofd van de inlichtingendiensten, generaal Ahmed al-Asiri, intussen ontslagen, in de nasleep van de feiten. Ook koninklijk adviseur Saud al-Qahtani is ontslagen, klinkt het.

“Noodzaak diep onderzoek”

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, is “zeer ontsteld door de bevestiging van de dood van Jamal Khashogggi”. Dat zei hij in een persbericht dat verscheen nadat Saoedi-Arabië de dood van de Saoedische journalist had bevestigd. Guterres benadrukt “de noodzaak van een snel, diep en transparant onderzoek naar de omstandigheden van het overlijden”.

De secretaris-generaal wil dat “de verantwoordelijken snel rekenschap afleggen” voor hun daden, klinkt het ook. De snelheid van de reactie van Guterres vrijdagavond staat in schril contrast met de voorzichtigheid die de VN tot nu toe aan de dag legde in de zaak.

LEES MEER. Politie in bossen rond Istanboel op zoek naar resten van vermiste journalist Khashoggi, verdachte sterft plots bij mysterieus ongeluk

Bullshit

De eindredactrice van journalist Jamal Khashoggi bij Washington Post noemt de uitleg die het Saoedische ministerie van Buitenlandse Zaken gaf voor zijn dood “volslagen bullshit”.

“Wat ik haat aan deze verklaring is het gebruik van de passieve constructie om te impliceren dat het een ongeluk was. Jamal stierf niet gewoon tijdens een gevecht. Khashoggi werd gedood. Door Saoedische mannen. In een consulaat. Zijn leven werd van hem afgenomen”, tweette Karen Attiah. “Khashoggi was een 60-jarige man, wat voor eerlijk “gevecht” zou hij hebben gehad tegen 15 andere mannen? En wie brengt een botzaag mee naar een ‘discussie’?! De dwaasheid van de Saoedische verklaring is verbijsterend.”

De eindredactrice gelooft ook niet dat het Saoedische kroonprins niets afweet van Khashoggi’s dood. “En wij moeten geloven dat Mohammed Bin Salman hier niks over weet, ook al was zijn rechterhand hierbij betrokken, en kwam een ploeg van 15 mannen die binnen werden gevlogen met privévliegtuigen een consulaat binnen op buitenlandse bodem om dit uit te voeren?”, vroeg ze zich af op Twitter.

“Journalisten en klokkenluiders: tijd om op te staan en de echte waarheid te achterhalen over wat er met Khashoggi gebeurd is”, aldus Attiah.

(lees verder hieronder)

Sancties VS?

Tijdens een optreden in de Amerikaanse staat Arizona, reageerde Trump op de dood van de journalist. Hij sluit sancties niet uit, maar hij benadrukte ook het bondgenootschap met Saoedi-Arabië. Op de vraag of hij de uitleg van persagentschap Spa geloofwaardig vindt, zei hij: “Dat doe ik. Maar nogmaals, ik meen dat het nog te vroeg is. We hebben ons onderzoek nog niet afgesloten.” VS-buitenlandminister Mike Pompeo bezocht eerder deze week al zowel Riyad als Ankara, om zich te vergewissen van de stand van het onderzoek.

De president kantte zich er opnieuw tegen om de handel met het land, onder meer in wapens, stop te zetten als het tot sancties zou komen. Die handel is naar schatting goed voor in totaal 450 miljard dollar. “Dat kan meer dan een miljoen jobs kosten”, aldus Trump. Hij herhaalde dat Saoedi-Arabië ook belangrijk is als bondgenoot in de regio, als “tegengewicht tegen Iran”. “Dat is niet de makkelijkste situatie.”