Natuur was vorig jaar verwoestender dan ooit... en er komen nog méér rampen op ons af
"Extreme weersomstandigheden zorgden afgelopen jaar al voor meer schade dan ooit. Ondertussen is 2018 goed op weg om het ergste jaar ooit qua natuurrampen te worden", vrezen de Verenigde Naties. "Het jaar is immers begonnen zoals 2017 geëindigd is: met extreem weer. Hittegolven in Australië en Argentinië, watertekort in Kaapstad, onrustwekkende temperaturen aan de Noordpool terwijl Europa en Noord-Amerika kreunden onder winterstormen."
De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de Verenigde Naties baseert zich op de berekening van herverzekeraar Munich Re, dat sinds jaar en dag het natuurgeweld statistisch in kaart brengt. Qua schade was 2017 een absoluut rampjaar omdat enorme orkanen als Harvey, Irma en Maria die een spoor van vernieling trokken van de kust van Texas tot Florida en de Caraïben.
In totaal telde Munich Re vorige jaar 710 natuurrampen, 40 minder dan het jaar voordien. Maar als je de cijfers vergelijkt met oudere rapporten van de verzekeraar, zie je dat er wel degelijk iets aan de hand is. Het laatste decennium telden ze gemiddeld slechts 590 natuurrampen, de laatste 30 jaar slechts 470. In 1980 kwamen ze hooguit aan 75. In al die tijd werden slechts 5 keer meer dan 600 natuurrampen geteld, en dat gebeurde alleen in de laatste zes jaar.
'Ook het zeewater is opgewarmd, sinds begin de jaren ’70 kwam er een halve graad bij. Vanaf 27 graden kunnen zich orkanen vormen. Dat gebeurt veel vaker dan vroeger'
“We beginnen nu duidelijk de effecten van de opwarming van de aarde te zien”, zegt Niels Souverijns, klimatoloog aan de KULeuven. “De drie voorbije jaren waren de warmste ooit. In vergelijking met de periode 1950-1980, is de gemiddelde temperatuur wereldwijd met 1,1 graad Celsius gestegen. Ook het zeewater is opgewarmd, sinds begin de jaren ’70 kwam er een halve graad bij. Dat is een motor voor orkaanvorming. De temperatuur van het zeewater moet minimaal 27 graden zijn, voor er zich een orkaan kan vormen. Nu is het zeewater in de Golf van Mexico en het westen van Afrika in de zomer en herfst-periode altijd al 25-26 graden. Vandaar dat we nu sneller orkanen zien ontstaan. Tussen 1950 en 1970 telde men er gemiddeld vijf tot zes per jaar over de Atlantische oceaan. De laatste jaren zijn het er acht tot negen”.
335 overstromingen, 250 stormen
Liefst tienduizend mensen stierven vorig jaar door natuurgeweld. De meeste doden vielen bij overstromingen en aardverschuivingen na hevige moessonregens in India, Nepal en Bangladesh. In totaal waren er 335 overstromingen, 250 stormen en 50 aardbevingen. Daarnaast waren er 75 dossiers over grote bosbranden, droogte en winterschade.
Voor 2018 ziet de VN geen verbetering, in tegendeel. Aan de noordpool was het vorige maand liefst 35 graden warmer dan normaal terwijl Somalië, Ethiopië en Kenia kreunen onder extreme droogte.
Toenemende hittestress
“Zolang we CO2 blijven uitstoten, zal de temperatuur op aarde blijven stijgen,” verklaart Souverijns. “De CO2-concentratie in de atmosfeer is al gestegen naar meer dan 400 deeltjes per miljoen (ppm), we komen van 280 ppm. De opwarming zal overigens ook bij ons voor meer extreem weer zorgen. Het is niet bewezen, maar als je logisch nadenkt is het aannemelijk dat meer stormen de oceaan zullen oversteken. En we moeten ons vooral schrap zetten voor meer extreem zware neerslag en overstromingen. In Parijs steeg de Seine afgelopen winter al meer dan 4 meter boven het gebruikelijke niveau. Maar ook extreme droogte en hittegolven zullen ons hoe langer hoe meer parten spelen. Vorige zomer was er al een sproeiverbod in West-Vlaanderen. Tegen 2050 zal de hittestress in Vlaanderen in het beste geval anderhalve keer groter zijn dan nu, in het slechtste geval wordt het vijf keer erger".