30 cruiseschepen stoten bijna evenveel zwavel uit als 200.000 auto’s in de stad

Volgens een rapport van de Europese Federatie voor Transport en Milieu stoten zeecruiseschepen in veel Europese landen meer zwavel uit dan alle auto’s in die landen. In Denemarken stoten zeecruiseschepen zelfs achttien keer meer zwavel uit dan auto’s. In dat opzicht scoort de stad Antwerpen nog redelijk. De Europese Federatie voor Transport en Milieu onderzocht de zwaveluitstoot van zeventien zeecruiseschepen in Antwerpen in 2017. Die hebben toen één ton zwavel de Antwerpse lucht in gejaagd.

STANDPUNT. Vervuilende cruiseschepen: niets doen staat haaks op Antwerps milieubeleid

In totaal kreeg Antwerpen in dat jaar dertig zeecruiseschepen op bezoek. Als je de cijfers extrapoleert, hebben die dus bijna twee ton zwavel uitgestoten. Dat is bijna evenveel als de tweeënhalve ton zwavel die de ruim tweehonderdduizend auto’s die in Antwerpen zijn ingeschreven, in 2017 de lucht inbliezen.

“Gebrek aan strenge regels”

“Autoproducenten moeten zich aan strenge regels houden voor de uitstoot van schadelijke stoffen. Rederijen krijgen die regels voor hun cruiseschepen helaas amper opgelegd”, zegt Laurien Spruyt, die vanuit Bond Beter Leefmilieu meewerkte aan het onderzoek. “De strenge regels in de auto-industrie hebben ertoe geleid dat diesel- en benzinewagens minder schadelijke stoffen uitstoten en dat elektrische auto’s stilaan betaalbaar worden. Als Europa ook aan de scheepvaart strenge regels oplegt, zullen de investeringen in waterstof en walstroom (waarbij een schip dat aanmeert zich kan aansluiten op een elektriciteitsnetwerk en aan wal dus geen diesel meer moet gebruiken, red.) flink toenemen.”

Laurien Spruyt benadrukt wel dat cruiseschepen in verhouding meer zwavel uitstoten dan auto’s, maar dat auto’s nog altijd meer stikstof en CO2 uitstoten dan cruiseschepen. Vanaf volgend jaar zal de scheepvaartindustrie trouwens een pak schoner worden. De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) staat vandaag nog toe dat er maximaal 3,5% zwavel in de scheepsbrandstof zit. Vanaf 1 januari 2020 mag dat nog maar 0,5% zijn. Maar daar heeft Antwerpen niets aan: de West-Europese havens hebben al jaren een soort lage-emissiezone gecreëerd, waardoor het maximaal toegestane zwavelgehalte in scheepsbrandstoffen maar 0,1% is.

Mogelijke oplossingen

Die lage-emissiezone voor schepen kan dus niet verhinderen dat de uitstoot van zwavel door cruiseschepen erg hoog ligt. Wat is dan wél de oplossing? “Havenautoriteiten kunnen korting geven op havenrechten die schepen moeten betalen, als die schepen op groene brandstof rijden”, zegt Christa Sys, transporteconoom van de Universiteit Antwerpen. “Het probleem is wel dat een ‘scrubber’, die zwavel uit de brandstof van een schip kan halen, zo’n 3 tot 8 miljoen euro kost. Het is zeer de vraag of rederijen die investering willen doen. Een andere oplossing is het beperken van het aantal cruiseschepen. De Kroatische stad Dubrovnik heeft dat gedaan, omdat de toeristen van die schepen toch niet zo veel uitgeven in een stad. Ze eten en drinken vaak aan boord van het schip en blijven daar ook vaak de hele avond.”

Faig Abbasov, woordvoerder van Transport & Environment, wil nog een stap verder gaan. “Europa moet de cruiseschepen verplichten om tegen 2030 geen enkele schadelijke stof meer uit te stoten”, zegt hij. “De Amerikaanse staat Californië heeft de 0%-norm al opgelegd. Dat is slecht voor Europa. Alle schone schepen varen nu naar de Verenigde Staten en de meer vervuilende schepen gaan dus naar Europa. Het Groothertogdom Luxemburg stelt aan het Europese Parlement voor om de koolstofintensiteit van schepen tegen 2030 met 40% te verminderen ten opzichte van 2008. Dat is al een stap in de goede richting. Hopelijk schaart Europa zich daar achter.”