N-VA is niet overtuigd van Energiepact: "Wat gaat dit allemaal kosten?"

“Dit plan is nog niet rijp.” Dat zegt een federale regeringsbron van N-VA over de tekst van het Energiepact die werd besproken in een interkabinettenwerkgroep (IKW). De vier energieministers van ons land sloten in dat pact een akkoord over de toekomst van onze energievoorziening. Met als blikvanger: de bevestiging van de kernuitstap in 2025.

Dat de ministers naar buiten komen met een eensgezinde visie, is een belangrijke doorbraak. Maar de vraag is waar die toe leidt. Het pact is pas geldig wanneer het door alle regeringen wordt goedgekeurd. En daar wringt het schoentje. Want N-VA, die in de Vlaamse en federale regering zit, heeft zo haar twijfels. "Wij zien mooie slogans, maar weinig concrete cijfers", zegt de regeringsbron.

Factuur

N-VA-woordvoerder Joachim Pohlmann stipuleert dat het regeerakkoord voorwaarden verbindt aan een kernuitstap. Die is alleen een optie als er geen gevaar is voor de energievoorraad, de betaalbaarheid en de duurzaamheid. “De factuur van gezinnen mag niet stijgen, maar ook niet voor bedrijven. Anders maken we onze fiscale inspanningen ongedaan. Dat de ministers dat maar eerst aantonen.”

In Terzake zette Vlaams Parlementslid Andries Gryffroy de puntjes nog eens op de i: "Onze partij zal noch in de Vlaamse regering, noch in de federale regering dit pact goedkeuren."

Energie-econoom Johan Albrecht (UGent) berekende dat de sluiting van de kerncentrales de Belgische CO₂-uitstoot en energieprijs zou verhogen. “Zelfs als tegenstander van kernenergie moet je daar over nadenken, want zo dreig je het draagvlak voor het klimaatverhaal te ondergraven", zegt N-VA-milieuspecialist Wilfried Vandaele. "Mensen kijken altijd eerst naar hun portemonnee."

Op vraag van energieminister Bart Tommelein (Open Vld) verlaagde de Vlaamse regering de energieheffing, de zogenaamde Turteltaks. Goed nieuws voor de belastingbetaler, maar de overheid kan de gemiste inkomsten niet meer gebruiken voor groene investeringen. Tommelein rekent daarvoor op de inspanningen van gezinnen en bedrijven.

Binnen N-VA klinkt kritiek op die redenering. “Enerzijds geeft hij de controle op groene investeringen uit de hand. Anderzijds legt hij nu een Energiepact op tafel dat uitgaat van massale investeringen. Dat is riskant”, klinkt het.

Doorbraak

Morgen buigen de federale, de Brusselse en de Waalse regering zich over het Energiepact. Vrijdag doet de Vlaamse regering dat ook. Toch lijkt de kans op een snelle doorbraak klein. Want ook coalitiepartner CD&V wil eerst garanties. "De plannen moeten meer becijferd worden”, zegt Kamerlid Leen Dierick (CD&V). "Wij rekenen erop dat de ministers die cijfers aanleveren.”

Onlangs berekende netbeheerder Elia dat nieuwe gascentrales nodig zijn bij een kernuitstap. Anders dreigt een stroomtekort. Bijkomende voorwaarde voor CD&V is dan ook dat er een financieringsmechanisme wordt uitgewerkt voor de bouw van gascentrales. “De Europese Commissie moet dat goedkeuren, dus we moeten de gesprekken zo snel mogelijk opstarten”, zegt Dierick.

En Tommelein? Die wenst voorlopig niet te reageren. "Maar dat we onze plannen niet becijferd zouden hebben, klopt alvast niet", verduidelijkt hij. "We hebben rekening gehouden met allerlei studies, waaronder die van het Planbureau."

Het ziet ernaar dat de regering afstevent op een krachtmeting over de kernuitstap. In de vraag om duidelijke cijfers vinden CD&V en N-VA elkaar, maar uiteindelijk zal er een inhoudelijke beslissing moeten worden genomen. "Op dat vlak lijkt het N-VA versus de rest", zegt politoloog Nicolas Bouteca (UGent). "In die positie zitten ze comfortabel. Want de energiefactuur ligt bij iedereen bijzonder gevoelig."