Militairen patrouilleren aan het Antwerpse Centraal Station. Als het van burgemeester Bart De Wever (N-VA) afhangt, verdwijnen de soldaten niet helemaal uit het Antwerpse straatbeeld. © Hollandse Hoogte / Najib Nafid

België (officieel) veiliger land, militairen nog niet overal weg in Antwerpen

U woont nu officieel in een veiliger land. Althans, op terroristisch vlak. Het OCAD heeft het terreurniveau van 3 naar 2 teruggebracht. Voornaamste verandering is dat er minder militairen op straat zullen staan. Maar dat betekent niet dat het gevaar nu geweken is. “Het salafisme is nog niet dood”, waarschuwt OCAD.

arnout gyssels

Wat is er beslist?

Het OCAD, het orgaan dat de dreigingsanalyse voor ons land coördineert, heeft beslist om het terreurniveau af te zwakken van 3 naar 2. Dat wil zeggen dat de dreiging niet langer ernstig is, maar gemiddeld. Alleen voor specifieke doelwitten blijft het hogere niveau van kracht.

Wat verandert er?

Het meest zichtbare is de vermindering van het aantal militairen op straat. Vandaag patrouilleren zo’n duizend soldaten in Brussel en Antwerpen. Dat zullen er binnenkort “proportioneel minder” zijn. Hoeveel precies wil de regering niet zeggen, “uit veiligheidsoverwegingen”. Wellicht zullen nog zo’n twee à driehonderd soldaten de wacht houden op gevoelige plekken. Denk aan de Amerikaanse ambassade in Brussel en de joodse buurt in Antwerpen. Daar blijft niveau 3 wel van kracht. De vakbonden van defensie reageren alvast opgelucht. “Nu kunnen we terugkeren naar onze corebusiness: missies in het buitenland en opleidingen”, zegt Edwin Lauwereyns van VSOA Defensie. “Al wordt het wel aanpassen voor de jongens die nooit anders gekend hebben.”

Waarom heeft het OCAD die beslissing genomen?

Het orgaan baseert zich daarvoor op analyse van informatie uit binnen- en buitenland. Het zelfverklaarde kalifaat van IS in Syrië en Irak is nagenoeg verdwenen. “Net zoals de mogelijkheid van het kalifaat om aanslagen te organiseren in het buitenland”, zegt OCAD-topman Paul Van Tigchelt. “Ook het virtuele kalifaat, dat op internet mensen aanstuurde, heeft aan kracht ingeboet.” Recent zijn er geen aanslagen meer gebeurd op Europese bodem die door de terreurorganisatie zijn opgeëist. Zelfs het aantal teruggekeerde Syriëstrijders valt veel lager uit dan oorspronkelijk gevreesd.

Keert alles nu terug naar het oude?

Neen, dat willen OCAD en de regering ook helemaal niet. “We moeten alert en waakzaam blijven”, zegt premier Charles Michel (MR). Het Crisiscentrum van Binnenlandse Zaken roept ook op om de ontwikkeling van een “veiligheidscultuur” verder te zetten. “Het zou vreemd zijn om maatregelen die de veiligheid verhogen, nu stop te zetten”, zegt Peter Mertens van het Crisiscentrum. Zo kunnen organisatoren van evenementen en de lokale overheden ook onder niveau 2 nog altijd beslissen om veiligheidscontroles te houden voor ze mensen toelaten tot een festival. Noem het een terreurniveau 2,5.