De prijs die je aan de pomp betaalt, komt in Nederland en België op verschillende manieren tot stand. Zo is er in België sprake van een maximumverkoopprijs op aardolieproducten zoals benzine en diesel.
Dit is vastgelegd in de zogenoemde programmaovereenkomst tussen de Belgische staat en Energia, brancheorganisatie voor petroleummaatschappijen. De maximumprijzen worden dagelijks opnieuw berekend op basis van verschillende factoren, zoals de ruwe olieprijs en de wisselkoers van de euro en de dollar.
Nederland kent geen maximumprijs voor brandstof, maar wel een gemiddelde landelijke adviesprijs (GLA). De hoogte van de GLA is gebaseerd op de adviesprijs van de vijf marktleiders: BP, Esso, Shell, Texaco en Total. Op dit moment is de GLA van Euro95 (E10) 2,26 euro per liter. De maximumprijs in België is 1,82 euro per liter.
"De vijf marktleiders bepalen zo'n drie keer per week zelf een eigen adviesprijs op basis van de huidige olieprijs. Deze adviesprijzen worden bij elkaar opgeteld en gedeeld door vijf", zegt Paul van Selms, directeur van consumentenorganisatie UnitedConsumers, tegen NU.nl.
'Adviesprijs ligt vaak al stuk hoger dan prijs aan de pomp'
"De Nederlandse marktleiders bieden graag kortingen aan op basis van de adviesprijs. Daarom ligt die vaak al een stuk hoger dan de prijs aan de pomp", weet Van Selms.
Tankstations bepalen zelf wat de brandstof uiteindelijk kost. "Daarnaast worden de adviesprijs in Nederland en de maximumprijs in België vooral langs drukke snelwegen gehanteerd", zegt Van Selms. "In dorpen en aan de Nederlandse grens ligt de prijs al snel een stuk lager."
Een andere belangrijke speler in de opbouw van benzineprijzen is de accijns. In Nederland betaal je 79 cent accijns per liter benzine, in België betaal je 60 cent per liter benzine. De hoogte van de accijns is een politieke keuze.
Beide landen heffen over de brandstofprijs en de accijns nog 21 procent btw. Dat betekent dat het bedrag dat je aan btw betaalt meebeweegt met de huidige brandstofprijs. Dus hoe hoger de prijs, hoe meer btw daar nog bovenop komt.