“Alle pasgeborenen zijn exact één dag oud”, opent Nawrot. “Maar op basis van onderzoek bij 1.000 Limburgse pasgeborenen weten we nu dat sommige kinderen bij de geboorte langere telomeren hebben dan anderen.” En baby’s met langere telomeren – beschermende eiwitten aan het uiteinde van chromosomen – beginnen met een voorsprong aan het leven. “Want die telomeerlengte is bepalend voor de ontwikkeling van ouderdomsziekten, zoals de kans op hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Al is onze kennis over de biologie van veroudering nog heel beperkt bij pasgeborenen.”

Voeding, luchtvervuiling, stress… Dat speelt allemaal mee in het verouderingsproces. Maar nu blijkt dat al die factoren voor een stuk via de moeder al worden doorgegeven aan het kind professor Tim NAWROT

“Het verouderingsproces zet zich in van het moment dat je geboren wordt”, zegt Nawrot. “Per jaar brokkelen er 26 blokjes DNA af. Dus hoe korter de telomeren bij geboorte, hoe sneller ze op zijn.” Al betekent dat niet dat baby’s die met kortere telomeren geboren worden, per se vroeger sterven. “Want ook factoren tijdens het volwassen leven hebben uiteraard invloed. Voeding, stress, beweging, luchtvervuiling… Dat speelt allemaal mee. Maar nu blijkt dat al die factoren voor een stuk via de moeder al worden doorgegeven aan het kind.”

Zo heeft het gewicht van de mama bijvoorbeeld invloed op de telomeerlengte van haar kindje. En de luchtkwaliteit waar ze woont, ook. “Voor ze zwanger wordt heeft een vrouw bijvoorbeeld best een BMI (body mass index, aantal kilogram gedeeld door het kwadraat van de lengte, nvdr.) tussen de 20 en 25. Een andere factor is de luchtkwaliteit, daar kan de mama niets aan doen. Daarin moet Europa volgens ons de richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) overnemen. Volgens Europa mag er niet meer dan 25 gram fijn stof per kubieke meter in de lucht hangen, dat moet naar 10 gram zoals de WHO voorschrijft”, aldus Nawrot.

Maar wat betekent die telomeerlengte dan concreet voor de gezondheid van het kindje? “Laat me duidelijk zijn: zowel kinderen met lange als korte telomeren kunnen kerngezond ter wereld komen”, zegt Nawrot. “Maar hoe korter de telomeerlengte op volwassen leeftijd, hoe hoger de kans op ouderdomsziekten.”

De bron naar het eeuwige leven hebben de onderzoekers nog niet ontdekt. “We kunnen telomeren niet langer maken, of ze stabiliseren waardoor we jong blijven.” Al is er toch een uitzondering. “De telomeren in onze geslachtscellen ontsnappen wel aan de afbraak”, aldus Nawrot. “Die blijven altijd even lang.”