Dit zijn de vier fronten in de Antwerpse 'War on drugs'
Drugs, geweld en ellende. Antwerpen is de afgelopen jaren uitgegroeid tot de Europese draaischijf van de cocaïnehandel. De regering komt daarom morgen met een antidrugsplan op meerdere fronten. Het ultieme doel van dit Stroomplan: de drugsbaronnen verslaan.
1. Meer middelen
De wereldwijde drugshandel brengt jaarlijks een half biljoen euro op – dat zijn elf nullen. En vooral: de cocaïnesmokkel is big business. De Antwerpse drugsclans die zich toeleggen op coke zwemmen in het geld. Dat terwijl de politie elke euro in twee moet bijten. Dat maakt van de strijd tussen de drugsbaronnen en de politie zoiets als een wedstrijd tussen FC Barcelona en SK Lommel.
Een voorbeeld: de gerechtelijke politie in Antwerpen overlegt bijna dagelijks met het Antwerps parket over de vraag welke dossiers ze verder gaan uitspitten, en welke onbehandeld moeten blijven wegens het chronisch personeelsgebrek. Volgens Stanny De Vlieger, de directeur van de gerechtelijke politie, wordt van alle dossiers die op tafel komen maar 20 procent verder onderzocht.
De strijd tussen de drugsbaronnen en de politie is als een wedstrijd tussen FC Barcelona en SK Lommel
De regering wil hier verandering in brengen. Er wordt een taskforce opgericht, van zowat 80 man sterk, die zich zal toeleggen op de jacht op de Antwerpse drugsbaronnen. Ter vergelijking: de afdeling 'drugs' van de gerechtelijke politie werkt nu met 40 politiemensen. Vorig jaar zijn 135 verdachten gearresteerd in drugsonderzoeken. Van de 25 gewelddadige incidenten in de stad, van autobranden tot schietpartijen, werd één opgehelderd.
2. Krachten bundelen
Een van belangrijkste lessen uit de onderzoekscommissie naar de aanslagen op 22 maart in Brussel was: alleen door perfect samen te werken kunnen de politiediensten en het gerecht internationale terreurnetwerken opsporen.
Dezelfde redenering geldt voor de strijd tegen de internationale drugshandel. Nu leven de lokale politie (bevoegd voor de stad), de federale politie (bevoegd voor drugs in de haven), de havenpolitie (bevoegd voor handhaving in de haven) en de douane (bevoegd voor de containers) nog te vaak op hun eigen eiland. Slimme drugscriminelen kunnen zo door de mazen van het net glippen.
De verschillende veiligheidsdiensten zullen in de toekomst nauwer moeten samenwerken. De nieuwe drugstaskforce moet het goede voorbeeld geven. Die zal hoofdzakelijk bestaan uit lokale en federale politiemensen, maar ook uit douaniers en inspecteurs van Financiën. De bedoeling is dat ze mekaar aanvullen. Lokale agenten kennen de straat, federale agenten het grote plaatje, douaniers weten wat er op de dokken gebeurt, belastinginspecteurs zoeken de geldstromen.
De verschillende veiligheidsdiensten zullen in de toekomst nauwer moeten samenwerken
3. Extra controles
Een van de redenen waarom de cocaïnehandel boomt in Antwerpen, is omdat de drugsbendes erin slagen om havenpersoneel voor hun kar te spannen. Havenarbeiders, douaniers en werknemers van containerbedrijven worden bedreigd of met stapels cash omgekocht om coketransporten voorbij de controle te loodsen. Sowieso wordt slechts een fractie van alle containers gecontroleerd.
Om de drugsbendes echt te kunnen raken waar het pijn doet, moet de pakkans dus omhoog. Het Antwerps havenbedrijf investeert daarom in extra scanners voor de douane en een resem ANPR-camera’s voor nummerplaatherkenning.
Er komt ook betere controle op havenarbeiders. Nu moeten zij een bewijs van goed gedrag en zeden voorleggen voor ze kunnen beginnen. Waarschijnlijk komt daar binnenkort een eenmalige screening bij. Maar hier is nog overleg over nodig met de vakbonden. Van een permanente screening, zoals staatssecretaris Philippe De Backer (Open Vld) dit weekend suggereerde, lijkt geen sprake.
Het Antwerps havenbedrijf investeert in extra scanners voor de douane en een resem ANPR-camera’s voor nummerplaatherkenning
De screening wordt sowieso al een moeilijke evenwichtsoefening. Wanneer is iemand niet geschikt om als havenarbeider te werken? Als hij zelf wordt genoemd in drugsdossiers is het een uitgemaakte zaak. Maar wat als hij vrienden heeft die opduiken in drugsdossiers? Of kennissen? Als de criteria te streng worden, dreigen heel wat havenarbeiders plots zonder werk te vallen.
Ook de containerfirma’s zelf moeten hun werknemers voortaan beter in de gaten houden, zodat steeds duidelijk is wie welke container naar waar verplaatst en waarom. Dit gebeurt nu al, maar het systeem is niet altijd waterdicht.
4. Follow the money
De strijd tegen de drugshandel gaat hand in hand met de strijd tegen de criminele economie in Antwerpen. Die draait immers voor een groot deel op drugsgeld.
Het stadsbestuur heeft al verscherpte controles ingevoerd op niet-professionele massagesalons, handcarwashes en goudwinkeltjes. Toch blijven nog een reeks witwasvehikels, vaak verlieslatende cafés en restaurants, buiten schot. Bewijs aanleveren dat zulke ondernemingen draaien op drugsgeld is vaak moeilijk. Met behulp van belastinginspecteurs moet dit in de toekomst beter lukken.
Het is een publiek geheim dat Antwerpse drugsclans hun winst ook graag investeren in het zuiden, in onder meer Marokko en Spanje, waar niemand lastige vragen stelt. De regering wil daarom nog meer achter het drugsgeld aan dat richting het buitenland vertrekt. Dat lukt nu soms al. In Marokko zijn recent een villa en een appartement van de Antwerpse drugsclan de 'Mixers' in beslag genomen.
Bewijs aanleveren dat zulke ondernemingen draaien op drugsgeld is vaak moeilijk. Met behulp van belastinginspecteurs moet dit beter lukken