Toeloop bij notaris verwacht nu standaardtarief registratierechten van 10 naar 7 procent gaat

De vroegere registratierechten, met het groot en het klein beschrijf, zijn binnenkort verleden tijd. De tarieven van 5 en 10 procent, en het allegaartje aan vrijstellingen, gaan op de schop. Er blijft één tarief over, dat van 7 procent. 

Voor bescheiden woningen – met een aankoopprijs tot 200.000 euro – blijft er wel nog een vrijstelling van 5.600 euro. "Wie zijn of haar aankoop heeft uitgesteld, mag op twee oren slapen", zegt Bart Tommelein (Open Vld), Vlaams minister van Financiën. "Al die kooplustigen zullen minder belastingen betalen." Acht op de tien mensen die een gezinswoning kopen, zo becijferde de Vlaamse regering, zullen effectief minder belastingen betalen. Wie binnen de vijf jaar na aankoop een ingrijpende energetische renovatie uitvoert, betaalt in plaats van 7 zelfs maar 6 procent.

Onrechtvaardig systeem

Tot nu toe hing het af van het kadastraal inkomen (KI) of kopers van het klein beschrijf van 5 procent konden genieten. Dat kadastraal inkomen is de geschatte huurprijs van een woning in 1975, en dus helemaal niet meer actueel. De regering wou af van dat verouderde en onrechtvaardige systeem. 

De princiepsbeslissing over deze hervorming dateert van eind december, maar in de maanden erna was er veel onzekerheid over de precieze invulling. De Vlaamse notarissen merkten dan ook dat kopers de afgelopen maanden aarzelden om hun handtekening onder een akte te zetten. 

"De onzekerheid over de nieuwe regels maakte dat er minder transacties waren", zegt notaris Bart Van Opstal van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat (KFBN). In februari was er een daling van 8,2 procent in vergelijking met een jaar eerder, in maart was dat 7,6 procent. Net in die maanden was de onduidelijkheid het grootst: kopers wisten niet of het lager tarief zou gelden vanaf de notariële akte of het compromis, er was nog geen enkele tekst ingediend in het parlement. "Die terugval bewijst hoeveel impact fiscaliteit heeft op het vastgoedgebeuren", zegt Van Opstal. "Want in Wallonië was er nauwelijks een daling op de immomarkt."

Nog snel naar notaris

In april, toen de kopers in Vlaanderen wisten waar ze aan toe waren, stabiliseerden de cijfers zich. De notarissen telden in die maand 0,9 procent meer transacties. Wellicht gingen er toen ook heel wat kopers langs bij de notariaten voor wie het huidige systeem wél nog voordelig is. "Dat is een minderheid", zegt Van Opstal. Vaak gaat het om huizen op het platteland die wel gerenoveerd werden, maar waarbij die verbouwing nooit werd aangegeven, waardoor hun KI laag bleef. 

Een voorbeeld: een woning van 250.000 euro met een KI lager dan 745 euro geniet nu nog van een klein beschrijf van 5 procent, maar binnenkort wordt dat 7 procent. Die kopers komen nog even 2 procent of 5.000 euro goedkoper uit.

Toeloop op koop- en verkoopbelofte

Wat de laatste vijf maanden veel gebeurde, was dat kopers en verkopers een koop- en verkoopbelofte afsloten. Beide partijen beloofden dan aan elkaar dat ze een huis of appartement aan elkaar zouden verkopen, maar ondertekenden de akte nog niet, omdat ze dan het nieuwe gunstige tarief niet zouden krijgen. "Het gaat zeker om duizenden overeenkomsten, die de komende weken in aktes zullen worden omgezet", zegt Van Opstal. 

"Vlaanderen heeft een achterstand opgelopen tegenover de andere regio's in ons land, er gaat nu een inhaalbeweging komen. De notarissen zullen het druk krijgen. Veel van die koop-verkoopbeloftes zijn al bij ons opgemaakt, wij weten wat ons te wachten staat." 

Voor de Vlaamse regering is die inhaalbeweging belangrijk, want ze wil deze hervorming budgetneutraal houden.