Direct naar artikelinhoud
Nieuwsfipronil

Fipronil in eieren: ook eiersector zelf treft volgens commissie Sorgdrager blaam

In de eiercrisis van vorig jaar zomer hebben alle betrokken partijen onvoldoende oog gehad voor het belang van de voedselveiligheid. Zowel de bedrijven in de eierketen als de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hebben hun verantwoordelijkheid voor de biocidewetgeving met voeten getreden. Bovendien hebben de ministeries van Volksgezondheid en Landbouw de impact van het gebruik van het verboden fipronil onderschat.

Eieren worden op last van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vernietigd bij een pluimveehouder.Beeld ANP

Dat concludeert een commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager in het onderzoeksrapport ‘Fipronil in eieren’ dat maandag is aangeboden aan de ministers Bruins (Medische zorg) en Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Het bevat een uitgebreide reconstructie van wat zij noemt ‘het fipronilincident’. Ook de strafrechter en de Onderzoeksraad voor Veiligheid doen nog onderzoek naar de eiercrisis.

‘De eiersector worstelde al jaren met het probleem van bloedluis. Ineens was er een wondermiddel. Er hadden toen bij de sector zelf alarmbellen moeten gaan rinkelen’, aldus het verwijt van Sorgdrager aan de eierbedrijven. Die hoopten dat de commissie de schuld volledig bij toezichthouder NVWA zou leggen, zodat zij een gerede kans op schadevergoeding zouden maken. Maar Sorgdrager wijst nadrukkelijk op hun eigen verantwoordelijkheid.

Verwarrend

De commissie vindt het wel kwalijk dat de NVWA niet adequaat reageerde op eerdere signalen over het gebruik van fipronil, eind 2016 en begin 2017. Ook de communicatie over de uiteindelijke gebeurtenissen was verwarrend: op enig moment werd de consument zelfs geadviseerd even helemaal geen eieren meer te eten.

Volgens Sorgdrager hebben de betrokken ministeries in augustus 2017 de Tweede Kamer onvolledig geïnformeerd. Dat was overigens voor het aantreden van Bruins en Schouten, hoewel zij wel politiek verantwoordelijk zijn voor beleid dat hun ministeries in het verleden hebben gevoerd.

Insecticide

Fipronil werd gebruikt door het bestrijdingsbedrijf Chickfriend, dat vanwege de lopende strafrechtelijke vervolging niet meewerkte aan het onderzoek van Sorgdrager. Doordat Chickfriend de verboden insecticide toch gebruikte, werd de hele pluimveesector in een crisis gestort. Nog altijd mogen 9 bedrijven helemaal geen eieren meer leveren en zijn er 105 nog steeds gedeeltelijk geblokkeerd. Hoewel de kleine hoeveelheden fipronil die uiteindelijk in eieren terechtkwamen voor mensen niet schadelijk zijn, leeft breed de opvatting dat gif niet in voedsel thuishoort.

Sorgdrager doet voor alle actoren in de eierketen aanbevelingen. Binnen het stelsel van zelfregulering moet voor de pluimveebedrijven voedselveiligheid topprioriteit zijn. Commerciële belangen moeten daaraan ondergeschikt worden gemaakt. Dit geldt ook voor de NVWA, die daarnaast signalen over mogelijke misstanden ‘snel, integraal en deskundig’ moet wegen. Voor de ministeries geldt dat zij voedselveiligheid in het handhavingsbeleid voorop moeten stellen.