Keukenbedrijven mogen voorschot van 100 procent vragen voor nieuwe keuken: "Maar denk twee keer na, want dat is ongebruikelijk"

Felien De Smedt koopt een nieuwe keuken bij meubelketen IKEA en moet meteen het volledige bedrag voorschieten. Nog voor de meubels geleverd of geplaatst zijn. Een voorschot van 100 procent betalen. Zo staat het op de factuur. Felien vraagt zich af: "Mag de verkoper dat wel vragen?"

Ja, dat mag. Hoe hoog een voorschot mag of moet zijn, is niet wettelijk geregeld. "Een keukenbouwer mag kiezen welk voorschot hij vraagt, maar je hebt wel het akkoord nodig van de klant", legt Jean-Pierre Waeytens van de Bouwunie uit. Dat is de vereniging voor zelfstandigen en KMO's in de bouwsector in Vlaanderen. "Dat bedrag of percentage wordt dan opgenomen in een contract of op een factuur. Een voorschot van 100 procent is weliswaar ongebruikelijk."

IKEA doet dus wettelijk niets verkeerd, maar het is wel opvallend. Waarom werkt het bedrijf op die manier?  Communicatieverantwoordelijke Julie Stordiau: "Dat zijn de spelregels van IKEA. We vragen om het totaalbedrag te betalen, zodat alles is afgerekend voor alles geleverd en geïnstalleerd wordt. Het geeft jou als klant dan de bevestiging dat al je producten bewaard en opzij gezet worden."

Het is dan wel wettelijk toegelaten, maar de FOD Economie beschouwt voorschotten van 100 procent wel als onrechtmatig. "Wanneer de klant het volledige bedrag vooraf betaalt, verliest hij het recht om daarna een betaling te kunnen weigeren omdat de werken niet goed zijn uitgevoerd. Daardoor heeft de verkoper veel meer rechten en staat de klant in een zwakkere positie", zegt woordvoerder Lien Meurisse.

Omdat je in zo'n geval als consument geen stok achter de deur meer hebt, raadt Meurisse aan om een melding te doen bij de FOD Economie. Ze kunnen dan een onderzoek starten naar ondernemingen waarvan vermoed wordt dat ze de regels niet respecteren. Bij problemen zal de FOD proberen om tot een bemiddeling te komen. Lukt dat niet, dan kan enkel de rechtbank nog een beslissing nemen.

Naast een melding bij de FOD Economie, kan je ook best een melding doen bij de consumentenombudsdienst. Jean-Pierre Waeytens benadrukt dat je je ernstige vragen moet stellen wanneer een bedrijf een volledig voorschot vraagt. "Een overdreven hoog voorschot kan een signaal zijn dat je te maken hebt met een malafide keukenbouwer. Al verdenk ik deze grote speler er natuurlijk niet van dat ze mensen willen oplichten."

Dat neemt niet weg dat je in de bouwsector wel vaker hoge voorschotfacturen krijgt voorgeschoteld. "We adviseren bedrijven om een voorschot te vragen, maar vragen wel om dat redelijk te houden."

"Een hoog voorschot is in sommige situaties wel verantwoord. Soms zijn de materialen op maat gemaakt of van een hoge kwaliteit." Wanneer je voor duurdere toestellen kiest of voor een duurder materiaal voor je werkblad, dan kan het voorschot hoger zijn. "Een voorschot mag louter dienen om aangeschafte en soms op maat gemaakte materialen of constructies te financieren", concludeert Waeytens.