De Slovaakse premier Robert Fico (59) werd woensdag neergeschoten voor een cultureel centrum in de stad Handlova, ongeveer 180 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Bratislava. Fico had er net vergaderd met zijn regering. Toen hij daarna enkele aanhangers buiten ging begroeten, riep de schutter eerst “Robo, kom hier” naar hem. Daarna werd vijf keer van dichtbij op hem geschoten door diezelfde persoon. Op beelden van vlak na het schietincident is te zien hoe de beveiligers van de premier zich op de verdachte werpen.

LEES OOK. Slovaakse premier Fico in levensgevaar na moordaanslag

De schutter is door Slovaakse media geïdentificeerd als de 71-jarige Juraj C. uit Levice, in het westen van Slovakije. Hij is een schrijver die al twee romans en drie dichtbundels schreef, een lid van de Slovaakse auteursvereniging en medeoprichter van een literaire vereniging. Tot 2016 werkte hij als bewaker in een winkelcentrum. Hij bezat een wapenvergunning.

Zijn motief is zonder enige twijfel politiek, zo lieten minister van Binnenlandse Zaken Matus Sutaj Estok en defensieminister Robert Kaliniak woensdag al weten. Dat blijkt ook uit een video van de man die op sociale media circuleert. “Ik ga niet akkoord met het beleid van deze regering”, zegt hij daarin, volgens lokale media na zijn arrestatie. “De mainstream media zijn geliquideerd en ontslagen. Waarom wordt RTVS (de publieke omroep, nvdr) aangevallen? Waarom is Mazak ontslagen?” Met dat laatste doelt hij op Jan Mazak, de vorige maand ontslagen voorzitter van de juridische raad in Slovakije. Allemaal schijnbaar kritiek op het beleid van Fico.

Beweging tegen Geweld

Acht jaar geleden maakte hij op het internet bekend handtekeningen te verzamelen voor de oprichting van een politieke partij, de Beweging tegen Geweld. “Geweld is vaak een reactie op louter ontevredenheid. Laten we ontevreden zijn, maar niet gewelddadig”, schreef hij destijds. Hij verklaarde inmiddels een maand geleden besloten te hebben om de aanval uit te voeren, “omdat hij het niet eens is met het beleid van de regering”.

Onderzoeksjournalisten achterhaalden dat de vermoedelijke schutter gelinkt kan worden aan de pro-Russische groep Slovenski Brancí. Dat is een aan het Kremlin gelinkte paramilitaire groep, die ervan beschuldigd wordt jonge mannen in Slovakije te rekruteren. C. dook op een foto uit januari 2016 op, waarin hij in camouflagekleding uitgedoste leden van de groepering toespreekt. Hij zou daar extremistische standpunten geuit hebben en zijn steun uitgedrukt hebben voor privémilities die volgens hem “de inwoners, het land, traditie en cultuur moeten beschermen” tegen migranten die van buiten Europa komen.

In zijn boek Efata uit 2015 opende hij, zo is te lezen op de Facebookpagina van zijn literair genootschap, onverbloemd de aanval op de Romagemeenschap in Slovakije. Hij beschuldigt die mensen er daar onder meer van te profiteren van de sociale zekerheid in zijn land.

Zoon in shock

Speurders hebben volgens zender TV JOJ de echtgenote van Juraj C. opgepakt voor verhoor. Wat zijn verklaard heeft, is niet duidelijk.

Zijn zoon zei woensdag in shock te zijn dat C. de premier aangevallen zou hebben. “Ik heb absoluut geen idee wat mijn vader bezield heeft. Ik weet dat hij niet voor Fico zou stemmen, dat is alles wat ik kan zeggen”, verklaarde hij aan lokale media. C. zou volgens zijn zoon geen psychische problemen gehad hebben. “Misschien was het in zijn hoofd gewoon kortsluiting.”

LEES OOK. Beelden tonen hoe vermoedelijke schutter van Slovaakse premier Fico tegen de grond wordt gewerkt