Met dank aan Trump

Door al het mediageweld over het Brexit-succesje van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk, is een echt akkoord ondergesneeuwd. Een paar uur nadat voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie vrijdag de hand had geschud van Theresa May, belde hij de Japanse premier Shinzo Abe. Samen maakten ze even later officieel een einde aan vier jaar onderhandelen over een Europees-Japans vrijhandelsakkoord.

JEFTA, zo heet de overeenkomst, maakt van de EU en Japan één grote handelszone, waar bijna tien procent van de wereldbevolking leeft. Europese ondernemers verwachten er veel van. Vooral degenen in de land- en tuinbouwsector, want Japan heeft een kleine agrarische sector en moet veel voedsel en bloemen importeren. Daaraan werden tot nu toe echter hoge eisen gesteld, nog los van hoge importheffingen. JEFTA kan hier veel handel en banen opleveren.

De EU en Japan geven met hun overeenkomst een belangrijk signaal af. Terwijl vrijhandel zich heeft bewezen als basis voor grotere welvaart in de wereld, neemt het economisch protectionisme in populariteit toe.

Deze ontwikkeling begon na 2008 in de nasleep van de kredietcrisis en kreeg een nieuwe stimulans met het aantreden van Donald Trump. Een van zijn eerste ­daden als president was het afschieten van het al door Barack Obama ondertekende handelsverdrag Trans ­Pacific Partnership (TPP), een akkoord tussen de Verenigde Staten enerzijds en Japan en andere Aziatische landen anderzijds. De Japanners waren woedend.

De EU had eenzelfde frustrerende ervaring, toen Trump kort daarna een streep haalde door TTIP, het beoogde vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU.

Deze gebeurtenissen hebben de EU en Japan aangezet tot spoed. Nu Trump een onbetrouwbare partner lijkt te zijn geworden, realiseren Brussel en Tokio zich dat zij het heft in eigen hand moeten nemen. De relatief snelle afronding van het Europees-Japanse verdrag maakt duidelijk dat de vrije wereld haast heeft om nieuwe wegen in te slaan, nu de VS zich terugtrekken. Vóór alles moet worden voorkomen dat Rusland en China het laken naar zich toe trekken.

Dat betekent in dit geval: een vergaand economisch partnerschap tussen de EU en Japan, JEFTA genaamd. Waar de president van de Verenigde Staten van Amerika teruggrijpt op de klassieke bescherming van nationale industrieën, zoeken de EU en Japan hun kracht in samenwerking.

Anderen laten nu dus de VS zien wat vrijhandel is. Dat is nodig, en bovenal revolutionair.