Als de dode is begraven, komt de rekening

Vader Arie had de uitvaartverzekering goed geregeld, dacht Hans Vrij (61). De voormalige militair uit Maastricht was dan ook compleet verrast door de rekening van verzekeraar Yarden na de dood van zijn vader in november 2009. Yarden eiste dat hij ruim 4.000 euro zou bijbetalen. 'Toen ik op internet keek, bleek ik niet de enige nabestaande die dat overkwam. Op fora las ik honderden verhalen van Yarden-gedupeerden met vergelijkbare ervaringen. Sommigen hadden Yarden toch maar betaald, nadat een incassobureau was begonnen te dreigen met inbeslagname van hun auto.'

De ouders van Hans Vrij waren sinds 1992 lid van de Arbeiders Vereniging Voor Lijkverbranding (AVVL). De halfjaarlijkse contributie van 174 gulden (79 euro) gaf recht op een zogenoemde naturaverzekering. Na overlijden zou AVVL dan de uitvaart betalen, zonder extra kosten voor de nabestaanden.

In 2001 fuseerden AVVL en de Nederlandse Uitvaart- en Verzekerings Associatie. Ze gingen samen verder onder de naam Yarden. Al in het fusiejaar werd duidelijk dat Yarden van de gunstige voorwaarden die de naturaverzekering bood, af wilde. In de polisvoorwaarden staat vanaf dat moment dat een polishouder nog maar recht heeft op 'maximaal zes dragers'. Drie jaar later is de cake of koek na de uitvaartdienst ook niet langer onbeperkt. Op de koffietafel liggen voortaan 'maximaal zestig stuks'.

De echte versobering voert Yarden in 2007 door. Op 22 februari ontvangen Arie Vrij en zijn vrouw een brief waarin de verzekeraar meldt dat de naturaverzekering is omgezet in een 'naturasommenverzekering'. Dat houdt in dat Yarden een kostenplafond invoert voor het uitvaartpakket waar de verzekerde recht op heeft.

Als de uitvaartdiensten die onder de polis vallen onverhoopt meer kosten dan dit maximale bedrag, moet de verzekerde voortaan bijbetalen. Bij de oude verzekering hoefde dat niet. De nieuwe verzekering levert geen nadelen op, belooft Yarden desondanks plechtig in de brief. 'Er is geen enkele achteruitgang ten opzichte van de situatie vóór de omzetting.'

Polishouder Arie Vrij vindt dat echter een duidelijke verslechtering van zijn polisvoorwaarden. 'Het lijkt lood om oud ijzer, maar schijn bedriegt', legt zoon Hans uit. 'Bij een naturaverzekering krijgt de overledene een standaard uitvaartkist, bij de natura-sommenverzekering krijgt hij het bedrag dat zo'n kist in 2007 kostten. Laten we zeggen: 500 euro. Maar bij een overlijden in pakweg 2030 is voor die 500 euro nog geen kistdeksel te koop.'

Uitvaartverzekeraar Yarden laat nabestaanden duizenden euro's te veel betalen voor de uitvaart van hun familielid. Ondanks een uitspraak van de rechter, die in 2014 al oordeelde dat de extra kosten niet terecht zijn, lukt het nabestaanden pas na maandenlange correspondentie onder de bijbetaling uit te komen.

Consumentenbond

Het verzekerde bedrag wordt, kortom, niet met de inflatie verhoogd. Dus stapt Vrij senior in 2007 met 280 anderen naar de Consumentenbond, die de zaak aankaart bij de geschillencommissie voor financiële dienstverleners Kifid. Op aandringen van het Kifid stuurt Yarden vervolgens een zogenoemde keuzebrief naar de tienduizenden senioren die inmiddels bezwaar hebben gemaakt tegen de ongunstige omzetting. In de brief staat dat hun nabestaanden voor het oude natura uitvaartpakket mogen kiezen 'ongeacht de kosten van dat pakket'.

De zaak is geregeld, denkt Arie Vrij. Toch krijgt Hans negen weken na de begrafenis van zijn vader een forse rekening. De kosten komen boven het 'verzekerde bedrag' uit, meldt Yarden. Ruim drie jaar sturen Vrij en Yarden elkaar brieven. 'Op een gegeven moment kreeg ik zelfs brieven waarin stond dat een incassobureau mijn televisie en mijn auto zouden komen ophalen', vertelt Vrij. 'Maar ik had het gevoel dat ik in mijn recht stond en schreef terug dat alleen een gerechtelijk vonnis mij tot betaling kon dwingen.'

Die rechtszaak kwam er. Yarden stapt in 2014, bijna vijf jaar na de uitvaart van Arie Vrij, naar de kantonrechter in Maastricht om het geld alsnog te innen. Dat blijkt een misrekening. In de uitspraak benadrukt de rechter - in cursieve letters - dat verzekerden met een voormalige naturaverzekering recht hebben op het oude pakket aan diensten 'ongeacht de kosten van dat pakket'. Vrij hoeft niet te betalen.

Hoe bespaar je op een uitvaart

Uitvaarten vallen soms honderden of duizenden euro's duurder uit dan verwacht. Bespaar-journalist Marieke Henselmans schreef op basis van ongeveer vijftig ervaringen van personen die onlangs een dierbare verloren een boek met tips om de kosten toch in de hand te houden.

Neem de tijd
'Op de polis van een verzekeraar of de papieren van de uitvaartverzekeraar staat vaak dat nabestaanden een overlijden direct moeten melden. Maar dat hoeft helemaal niet. De verzekeraars zeggen dat, omdat het makkelijker is om de regie over te nemen als ze de nabestaande nog in betraande staat treffen. Een uitvaartverzekeraar heeft namelijk ook altijd een tak die de uitvaarten regelt. Die willen graag de klus binnenslepen.'

Vergelijk prijzen
'Gebruik die tijd om offertes van verschillende uitvaartondernemers te vergelijken. Een site als uitvaartmarkt.nl helpt daarbij.' Een andere optie is de budgetuitvaart. Een sobere crematie zonder plechtigheid kost bijvoorbeeld 1.250 euro. Het kan ook zonder verzekering

In 2014 hadden zeven op de tien Nederlanders een uitvaartverzekering. 'De verzekeraars haten me inmiddels, maar ik denk dat het niet nodig is. Een verzekering is alleen voordelig als je jong sterft. Wie tientallen jaren verzekerd is, betaalt soms wel driemaal de kosten van een uitvaart. Gebruik gewoon je spaargeld.'

In plaats daarvan draagt de rechter Yarden op hem een schadevergoeding uit te keren. Na afloop deelt hij zijn ervaringen onder het pseudoniem 'Yarden kwelgeest' op internetfora en besluit hij alle documenten en zijn verhaal op de door hem opgerichte website yardenclaim.nl te zetten.

Sindsdien krijgt Vrij een aanhoudende stroom mailtjes van andere gedupeerden. 'Ik kan slecht tegen onrecht. Puur als hobby help ik hen', vertelt Vrij, inmiddels met prepensioen. Hij besteedt een dag per week aan de zaken. 'Soms heb ik een wachtlijst. Meer dan drie tegelijkertijd doe ik nooit, dan kan ik ze niet goed uit elkaar houden.'

Ruim twintig gedupeerden heeft Vrij geholpen en in alle gevallen bezweek Yarden voor de eisen. Soms wil de polishouder alleen een keuzebrief ontvangen. In andere gevallen is de verzekerde al overleden en hebben de nabestaanden een rekening van duizenden euro's gekregen. 'Al met al heb ik Yarden sinds mijn rechtszaak kunnen dwingen ongeveer 50- tot 100 duizend euro aan onterechte rekeningen in te slikken.'

Wat kost een uitvaart bij Yarden?

2500 euro rekent verzekeraar Yarden voor de basiskosten van de uitvaart: begeleiding, wettelijke formaliteiten, administratie plus basismodel uitvaartkist.

578 euro voor het vervoer van de overledene per rouwauto, maar een uitvaartbus, motor met zijspan of koets kan ook. Eén volgauto kost 308 euro extra.

309 euro voor de afscheidsdienst in een uitvaartcentrum. Een dienst in de kerk is enkele tientjes duurder.

660 euro voor de zes dragers van de kist. Een begrafenis is door onder meer de kosten van het graf al snel zo'n tweeduizend euro duurder.

272,50 euro voor drank en een hapje voor maximaal 50 personen na afloop van de plechtigheid.