Tien keer Aretha Franklin

© REUTERS

Queen of Soul Aretha Franklin (76) overleed donderdag aan kanker. Dit zijn haar tien meest essentiële nummers.

Inge Schelstraete

‘There is a fountain filled with blood’ (1956)

Franklin heeft een paar gospelplaten opgenomen in haar carrière, maar deze opname, in de kerk van haar vader, is speciaal. U luistert naar de veertienjarige (!) Aretha, in een psalm van de achttiende-eeuwse Britse componist William Cowper.

‘Do right woman, do right man’ (1967)

Het b-kantje van haar eerste single voor Atlantic, ‘I never loved a man (the way I love you)’, werd op de radio even vaak gedraaid als de a-kant. Het eerste van vele liedjes waarin Aretha respect in een relatie even belangrijk vindt als liefde. De kleinste achtergrondzangeres in de clip is Aretha’s zus Carolyn. 

‘Think’ (1968 en 1980)

Franklin had van Otis Reddings ‘Respect’ al een feministisch anthem gemaakt. ‘Think’ schreef ze met haar echtgenoot Ted White; gezien hun explosieve relatie en Whites niet echt respectvolle omgang met vrouwen, kan de tekst best autobiografisch zijn. In de film The Blues Brothers acteerde Aretha hem ook nog eens, met groot effect en gevoel voor humor. 

‘You make me feel (like a natural woman)’ (1967)

Uit het doorbraakjaar 1967, toen Aretha maar liefst vijf hits scoorde, en een van de bekendste nummers van Carole King en Gerry Goffin. King vertelt in deze clip zelf hoe Jerry Wexler een nummer wilde; tijdens de hommage voor King in het Kennedy Centre op 6 december 2015 kwam Franklin tot haar verrassing het nummer brengen. President Obama krijgt een krop in de keel.

 ‘Ain’t no way’ (1968)

 Het nummer is geschreven door Aretha’s zus Carolyn; de sopraan op de achtergrond is Cissy Houston, Whitneys moeder. Aretha houdt zich in tot het einde van de song, tot ze de pijn over een onbereikbare man de volle loop laat.

‘I say a little prayer’ (1968)

Een nummer van Burt Baccharach en Hal David dat al een hit was geweest voor Dionne Warwick, maar Aretha zette het compleet naar haar hand door het zowel een Motown-gevoel te geven als een gospelpiano. Een liveversie uit een onbekende televisieshow die ook bewijst dat de jonge Aretha zich nodeloos complexen maakte over haar uiterlijk…

‘Don’t play that song’ (1970)

Niemand zingt als Aretha Franklin, maar er zijn ook niet zoveel mensen die piano spelen zoals zij, zoals ze bewijst in dit fragment uit de maffe ‘Cliff Richard Show’. Het nummer, geschreven door Aretha’s platenbaas Ahmet Ertegün en Betty Nelson, de vrouw van Ben E. King, was in 1962 ook een grote hit voor King.

‘Get it right’ (1983)

Franklins discoperiode wordt zeker niet als eerste genoemd als het over haar klassiekers gaat, maar ook toen nam ze geweldig werk op. Tussen de hitplaten ‘Jump to it’ en ‘Who’s zoomin who’ werd ‘Get it right’ onterecht wat vergeten – maar hoeveel zangers kunnen deze sexy dansvloervuller van Luther Vandros zingen zonder naar adem te moeten happen.

‘Sisters are doin’ it for themselves’ (1985)

Annie Lennox ging eerst aankloppen bij Tina Turner, maar die zag een tekst over vrouwen die uit de keuken komen niet zitten. Niemand kan zich nu voorstellen dat iemand anders dan Aretha het nummer kon zingen.

‘I knew you were waiting for me’ (1987)

George Michael was teleurgesteld dat Franklin het duet niet meer dan ‘oké’ vond – maar hij had wel mooi met zijn idool gezongen. De song van Narada Michael Walden, vaste songleverancier  van Whitney Houston, was Franklins enige nummer één-hit in ons land.