Originele lam van 'Lam Gods' is niet wat u dacht
Het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) in Brussel heeft het originele lam van Van Eycks Lam Gods blootgelegd. Dat werd vijf eeuwen lang bedekt door een overschildering. En het oorspronkelijke lam ziet er opvallend anders uit dan hetgeen we kennen.
Vijf eeuwen lang bedekt een oude overschildering het hoofdpersonage van het Lam Gods-veelluik van de gebroeders Van Eyck. Het lam zoals we het tot op heden kenden, is een onbewogen en eerder neutrale figuur, met een breed voorhoofd en grote oren. Maar het middeleeuwse origineel heeft een "uitgesproken snuit en grote, frontale ogen waarmee het de toeschouwer intens betrekt bij het ultieme offertafereel". Dat blijkt uit multidisciplinaire onderzoek van het KIK, in samenwerking met onderzoekers van de universiteiten van Gent en Antwerpen.
Het lam werd al midden zestiende eeuw overschilderd, toen men kleine beschadigingen en enkele slordige restauraties op het meesterwerk wilde camoufleren. De laatste restauratie dateert van 1951, toen de groene overschilderingen rond het lam werden weggehaald. Zo kwamen de twee originele oren tevoorschijn, waardoor het Lam tot voor kort met vier oren te zien was.
Voor 2020
Het onderzoek toont aan dat zo’n 45 procent van het verfoppervlak van het centrale paneel met de Aanbidding van het mystieke lam in de zestiende eeuw werd overschilderd. De onderliggende schildering van de Van Eycks zou slechts op 3 procent van het oppervlak verloren zijn en wordt nu volledig blootgelegd.
Het middeleeuwse origineel heeft een "uitgesproken snuit en grote, frontale ogen waarmee het de toeschouwer intens betrekt bij het ultieme offertafereel
De restauratie van het paneel moet worden afgerond voor het Van Eyckjaar in 2020. Eind 2016 werden de gerestaureerde panelen van de buitenluiken al teruggeplaatst in de Gentse Sint- Baafskathedraal. Na het Van Eyckjaar wordt ook het bovenregister van het open altaarstuk onder handen genomen.
De restauratie wordt uitgevoerd in een beglaasd atelier in het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK). Wie het paneel met het Lam wil bekijken, doet dat best in het weekend. Op weekdagen blijven restaurateurs voortwerken aan het verwijderen van de overschilderingen en is het niet te zien.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
