Onduidelijk wat ontslagnemende regering kan bij grondwetsherziening

© Photo News

Het is onduidelijk of een ontslagnemende regering in haar verklaring tot grondwetsherziening artikelen kan opnemen die niet in de vorige herzieningsverklaring stonden. In 2010 gebeurde dat wel, maar dat was een uitzondering. Dat stelt de Juridische Dienst van de Senaat in een nota aan het Bureau op vraag van Open Vld-fractieleider Rik Daems. Ontslagnemend premier Charles Michel is alvast gewonnen voor een beperkte lijst.

Traditioneel wordt bij het einde van de legislatuur een verklaring tot herziening van de Grondwet aangenomen om de Grondwet de volgende legislatuur te kunnen wijzigen. De procedure bepaalt dat Kamer, Senaat en regering elk een lijst met grondwetsartikelen goedkeuren. Enkel de artikelen die op de drie lijsten voorkomen kunnen de volgende legislatuur gewijzigd worden.

Omdat de huidige regering-Michel ontslagnemend is en we in een periode van lopende zaken zitten, is het de vraag of de regering wel de bevoegdheid heeft om een verklaring tot herziening van de Grondwet op te stellen. Uit de nota blijkt alvast dat de standpunten in de loop der jaren behoorlijk gewijzigd zijn.

Lange tijd werd op grond van een advies uit 1974 van een college van juristen aan formateur Tindemans aangenomen dat een ontslagnemende regering, belast met lopende zaken, in beginsel geen ontwerp van verklaring tot herziening van de Grondwet meer kan indienen.

Later werd aanvaard dat de ontslagnemende regering een ontwerp van verklaring tot herziening kon indienen, maar dat die evenwel beperkt moest blijven tot de artikelen uit de vorige verklaring die nog niet herzien werden.

In recentere rechtsleer klinkt het dan weer dat het niet nodig is om de verklaring tot herziening van de Grondwet te beperken omdat de verklaring toch slechts tot stand kan komen met de instemming van het parlement. Die lijn werd alvast gevolgd door de regering Leterme II die in 2010 een lijst indiende die grondwetsartikelen bevatte die niet in de vorige verklaring was opgenomen.

Maar ontslagnemend premier Charles Michel volgt de lijst van Leterme niet, zo blijkt uit zijn verklaring in de Kamer vorige donderdag: “Volgens mijn informatie is het de gangbare praktijk dat een regering in lopende zaken niet in staat is om een langere lijst in vergelijking met de huidige lijst vast te leggen. Op dat principe werd alleen in2010 een uitzondering gemaakt. Bij mijn weten was dat de enige uitzondering op dat principe.”

De diensten van de Senaat wijzen er als conclusie wel op dat er geen sanctie is voorzien als een ontslagnemende regering toch een verruimde herzieningsverklaring aanneemt.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen