Direct naar artikelinhoud
Bitcoin

De hype verhevigt: ook speculeren op koers bitcoin kan nu

Handelen in koerswijzigingen van de bitcoin kan op de Chicago Board Options Exchange.Beeld AP

Sinds zondag kun je in Amerika handelen in de koerswaarde van de bitcoin. Speculeren op de waarde van een virtuele munt die je niet eens in je bezit hebt: de hype rond de cryptomunt bitcoin is een nieuw stadium ingegaan.

Wat is er aan de hand met de bitcoin?

De koers van de bitcoin gaat bijna elke dag door het dak. Sinds begin dit jaar is de bitcoin zo'n 1.600 procent in waarde gestegen. Sinds zondagnacht kun je ook speculeren op de koersevolutie van de gehypete digitale munt, zonder dat je zelf een bitcoin in je bezit hebt. Op de beursvloer van de Chicago Board Options Exchange (CBOE) kun je termijncontracten kopen. Met zo'n termijncontract kan worden gegokt op een stijging of daling van de bitcoin. De komst van de handel stuwde de koers de voorbije dagen andermaal omhoog.

Hoe werkt dat?

Op de optiebeurs in Chicago wordt gehandeld in zogenoemde bitcoin-futures. Futures zijn termijncontracten. Twee partijen spreken af om een bepaald product op een bepaalde datum tegen een vooraf afgesproken prijs te kopen of te verkopen. Daarmee kan het risico dat een prijs stijgt of daalt worden afgekocht.

Een voorbeeld maakt het duidelijk. Stel dat de olieprijs nu 60 dollar per vat bedraagt. Een luchtvaartmaatschappij verwacht voor komend jaar een prijsstijging. Met een future wordt een contract gesloten waarin staat dat de olie gekocht wordt voor 70 dollar. Als de prijs daarboven stijgt, was dat slim: die hogere prijs is afgekocht. De vliegmaatschappij koopt de olie onder de marktprijs en verdient dus geld. Blijft de prijs onder 70 dollar, dan kost het de vliegmaatschappij geld. De verkoper van het termijncontract is dan de winnaar, want hij krijgt toch 70 dollar voor de olie, terwijl de marktprijs lager is. De winst van de een is het verlies van de ander. 

Maar analisten waarschuwen dat het risico op de bitcoin-zeepbel alleen maar groter is geworden

Futures zijn heel gebruikelijk bij grondstoffen. En nu kan dus ook gehandeld worden in bitcoin-futures.

Waarom is dat nodig?

Tot voor kort konden beleggingen in futures niet met de bitcoin. Maar de Amerikaanse toezichthouder heeft het financiële product op basis van de cryptomunt inmiddels goedgekeurd. En dus kan de CBOE nu als eerste beursbedrijf ter wereld bitcoin-futures verhandelen. Vanaf volgende week kan dat ook via de CME, de grootste derivatenbeurs ter wereld.

Daarmee komt de toezichtouder deels tegemoet aan de druk van grote beleggers, zoals verzekeraars en pensioenfondsen. Zij wilden ook investeren in de stijgende koers van de bitcoin. Maar er zijn te weinig bitcoins om effectief een handel mee te drijven. Er zijn nu eenmaal meer kopers dan er bitcoins op de markt zijn, wat de hoge koers mee helpt verklaren. 

Met een handel in futures wordt dat verholpen. Maar analisten waarschuwen dat het risico op de bitcoin-zeepbel alleen maar groter is geworden nu dergelijke grote spelers op de markt komen.

Waarom is het zo risicovol?

Bij het aflopen van het termijncontract wordt niet afgerekend in bitcoins maar in euro's of dollars. De virtuele munt wisselt zelf niet van eigenaar. Het is geen beleggen of speculeren in de bitcoin, maar in de koers van de cryptomunt. Wie die koers het beste voorspelt, kan goed geld verdienen met de futures. En hoe groter de prijsschommelingen, hoe meer er verdiend, maar ook verloren kan worden.

Omdat de koers van de bitcoin enorm beweeglijk (volatiel) is, is het risico navenant. Binnen enkele uren gaat de koers soms 20 procent omhoog of omlaag. Ook fluctueren en verschillen de prijzen flink op de verschillende bitcoinmarkten of regio's. Soms zitten er honderden dollars of euro's verschil in de prijzen voor de munt in Korea en in Londen. Het vaststellen van de juiste koers is een hele klus.

Kan ik ook futures kopen?

Belgische beleggers kunnen de bitcoin-futures hier niet rechtstreeks kopen. De Belgische financiële toezichthouder, FSMA, verbiedt de handel in beleggingen die zijn afgeleid van exotische of ingewikkelde producten zoals binaire opties, of specifieker: beleggingsproducten die gelinkt zijn aan niet-gereglementeerde virtuele munten. Zelfs reclame maken voor dit soort exotische beleggingen mag niet.

Bij het aflopen van het termijncontract wordt niet afgerekend in bitcoins maar in euro's of dollars. De virtuele munt wisselt zelf niet van eigenaar

De Nederlandse toezichthouder AFM is minder streng. Die benadrukt weliswaar dat de handel zeer riskant is, maar verbiedt ze niet. Vanwege de extreme schommelingen zullen de banken en brokers evenwel een hoge waarborgsom (margin) eisen bij het handelen in futures. Die waarborg zal vermoedelijk minimaal 50 procent bedragen. Als u een termijncontract ter waarde van 12.000 euro sluit, wordt in dat geval dus 6.000 euro geblokkeerd als waarborg – voor het geval u bij afloop van het contract niet over de brug kunt komen met het verschuldigde bedrag.

Wat is een bitcoin?

De bitcoin is een digitale munt, ook wel cryptovaluta genoemd, die speciaal is ontworpen als geld voor het internet. Alleen is er geen onderliggende activa aan verbonden, waardoor ook de waarde virtueel is. Noch is er een centrale bank die de munt controleert. Bitcoins worden verhandeld voor traditionele valuta zoals de euro op speciale handelsbeurzen, of kunnen worden gebruikt voor waardeoverdracht of om betalingen te verrichten. In tegenstelling tot traditionele valuta zijn bitcoins volledig digitaal, en zijn het dus geen fysieke munten.