Direct naar artikelinhoud
Ebola

Ebola-epidemie in Congo met 100 doden dreigt grens over te steken

Hulpverleners tillen het lichaam van een patient, vermoedelijk besmet met het ebola-virus, in de laadbak van een auto in het dorp Mangina in Congo.Beeld AFP

Hulpverleners hebben grote moeite om de ebola-epidemie in de Democratische Republiek Congo onder controle te krijgen. Nadat vorige week een vrouw is overleden in een ziekenhuis in Tchomia aan het meer van Albert, dat grenst aan Oeganda, neemt de vrees toe dat de epidemie overslaat naar dit buurland.

Tchomia ligt 200 kilometer verwijderd van Beni, de huidige brandhaard van de epidemie in de provincie Noord-Kivu. De 32-vrouw zou daar een begrafenis hebben bijgewoond van een ebola-slachtoffer maar geweigerd hebben om zich te laten vaccineren. Donderdag stierf ze in het ziekenhuis van Tchomia. 

Hiermee is de ziekte nog niet eerder zo dichtbij gekomen voor Oeganda. Het land heeft met de Wereld Gezondheidsorganisatie maatregelen getroffen voor een grootschalige vaccinatiecampagne zodra de epidemie overslaat. Bekend is dat veel vissers uit Oeganda vanaf de overkant van het meer naar de stad Tchomia komen voor handel. Zij zouden de ziekte ongemerkt met hun bootjes kunnen meebrengen.

In Congo zijn inmiddels honderd mensen overleden aan de ebola-epidemie die begin augustus uitbrak in de onrustige noordoostelijke provincie Noord-Kivu. Bij een eerdere uitbraak dit jaar in het uiterste westen van het land die op 24 juli officieel werd beëindigd, stierven 29 mensen. Hulpverleners waren snel ter plaatse toen de ziekte een week later uitbrak aan de andere kant van het land. Het is de tiende keer dat Congo door de epidemie is getroffen. In West-Afrika stierven bij de grote ebola-uitbraak van 2014 meer dan elfduizend mensen.

De epidemie concentreert zich nu vooral rond Beni en het stadje Mangina waar op 1 augustus de eerste besmetting werd geconstateerd. Sinds kort wordt de ziekte ook bestreden vanuit de stad Butembo nadat ook daar mensen met ebola zijn aangetroffen. Verder verspreiding kan worden voorkomen door slachtoffers zo snel mogelijk te identificeren en een ruime ‘kring’ te vaccineren van familie, hulpverleners en anderen die mogelijk contact met de zieke hebben gehad. Ruim elfduizend mensen zijn inmiddels gevaccineerd met deze zogenoemde ‘ringvaccinaties’.

Geruchten

Volgens Yves Willemot van Unicef die net uit het rampgebied is teruggekeerd naar Kinshasa, werken de ringvaccinaties goed om verspreiding tegen te gaan. Het probleem is vooral om mensen zover te krijgen dat ze zich laten inenten. In het onrustige gebied, waar talloze milities actief zijn, worden geruchten verspreid dat ebola is verzonnen door de vijand of wordt verspreid door hulpverleners zelf. Afgelopen weekeind vielen nog achttien doden in Beni bij een aanval van de Oegandese militant islamitische rebellengroep ADF (Verenigd Democratische Krachten). Hierdoor moest het werk in ebolacentra tijdelijk worden neergelegd, waardoor de ziekte weer  even de ruimte krijgt om te verspreiden.

Nu ebola heeft aangeklopt op de grens van Oeganda wordt het moeilijker om de epidemie onder controle te krijgen, vreest Willemot. "Als er inderdaad weer een nieuwe brandhaard  is bijgekomen wordt het lastig om de ziekte in de kiem te smoren.  Dan moeten we vanuit vier verschillende plekken zieke mensen zien op te sporen en tijdig hen naasten te vaccineren."

Wonder

Volgens Carl Theunis, hulpverlener van Artsen zonder Grenzen, is de epidemie deze keer moeilijk te stoppen omdat er sprake is van een dichtbevolkt gebied met veel bewegingen van mensen. In tegenstelling tot de dunbevolkte regio in het westen waar de epidemie eerder ten einde werd gebracht, wonen in Beni en Butembo honderdduizenden mensen en is er veel verkeer vanuit buurlanden. "Het is bijna een wonder dat er nog zo weinig mensen besmet zijn geraakt", zegt hij aan de telefoon vanuit Beni. "In West-Afrika zag je destijds veel grotere concentraties van ebola-uitbraken. We weten niet zo goed waarom we dat hier niet zien ondanks het vele verkeer van mensen."