Het Middelheimmuseum veranderde in anderhalf jaar van look. Wie de hoofdingang aan de Middelheimlaan neemt, staat op de binnenkoer oog in oog met de mythische IJsbeer van François Pompon. Diens beeltenis duikt ook vaak op bij de merchandising die te koop wordt aangeboden in het door B-bis Architecten ingerichte bezoekerspaviljoen. Je kan er bijvoorbeeld ook een locker gebruiken vooraleer je de nieuwe museumroute gaat verkennen.

“Vanuit dit museumhart vertrekt een wandellus van 2,5 km”, vertelt museumdirecteur Sara Weyns. “Onderweg wandel je langs vier thema’s: bewegingen, menselijke natuur, stadswildernis en versmelting. Anders dan steeds weer beelden op nieuwe eilandjes te creëren is er nu gezocht naar verrassende verbindingen tussen de sculpturen en het park. Hier en daar werden ook ingrepen aan het park zelf gedaan. Zoals bij de Hortiflora, waar grote stroken asfalt plaatsmaakten voor meer groen.” Een nieuwe ingang vergroot ook de bereikbaarheid vanuit de parking aan de Beukenlaan.

“Anders dan steeds weer beelden op nieuwe eilandjes te creëren is er nu gezocht naar verrassende verbindingen tussen de sculpturen en het park. Hier en daar werden ook ingrepen aan het park zelf gedaan”

Sara Weyns

Museumdirecteur

Sommige bekende werken uit de collectie komen nu beter tot hun recht, maar in de nieuwe opstelling vallen ook heel wat recente aanwinsten op. Veelal verworven door de Vlaamse Gemeenschap en in langdurige bruikleen gegeven aan het Middelheimmuseum. Zoals werk van onder anderen Valérie Mannaerts (You again, 2021) of Kasper de Vos (Cast of a Thought, 2021). Middelheim Promotors kochten zopas een monumentale fontein van Camille Henrot (Adrift, 2023).

“Door te kijken naar de werken in onze collectie werd ons opnieuw duidelijk hoe belangrijk die combinatie vandaag is. Niet alleen hedendaagse kunstenaars stellen zich vragen over de relatie van de mens tot zijn omgeving. Onderzoek wees uit dat Zuilenpaviljoen (1984-1992) van Charles Vandenhove door de kunstenaar ook bedoeld was om kunstwerken van anderen in tentoon te stellen. Dus doen we dat nu ook.”

Buiten de vier thematische zones hebben nog drie extra museumzones een eigen invulling. Het nieuwe openluchtdepot toont sculpturen die tijdelijk uit de collectie zijn genomen. Naast het Middelheimziekenhuis wordt Zone Oost ontwikkeld met aandacht voor het mentale en fysieke welzijn van patiënten en medici. En de nieuwe tentoonstellingszone tussen het kasteel en Zone Oost ontvangt voortaan tijdelijke tentoonstellingen.

Toegankelijke bibliotheek

Naast het bezoekers- werd ook het collectiepaviljoen door B-bis Architecten onder handen genomen. “Hier vind je de eerder verborgen collecties, zoals werken op papier, kleine sculpturen of kwetsbare beelden. Momenteel toont de open depot-opstelling vooral werken die om hun bijzondere waarde als Topstuk werden erkend.”

Een andere ‘verborgen’ steuncollectie is die van de museumbibliotheek met 55.000 documenten over moderne beeldhouwkunst van 1870 tot nu. “Onderzoekers maken er vandaag al gebruik van, maar in de toekomst kan elke bezoeker uitgebreid de boeken en een ruime tijdschriftenselectie inkijken.”

De komende weken voltooit het museum zijn collectiepresentatie met nieuwe signalisatie. Bij de kunstwerken komen ook plaatjes met een QR-code voor meer duiding.