Ex-directeur-generaal over miljoenencontract Gial: "Ik stelde vragen, kort daarna lag ik buiten"

Vrijdag raakte bekend dat Michel Leroy, directeur ontwikkeling bij de Brusselse vzw Gial die de informatica van de stad Brussel beheert, van 2000 tot eind 2017 als extern consultant dagelijks 875 euro factureerde. Btw niet inbegrepen. De man zou zo via zijn in het Waalse Eghezée gevestigde vennootschap Altera Via zo'n 3 miljoen euro hebben opgestreken.

Gemeenteraadsleden Bart Dhondt (Groen) en Johan Van den Driessche (N-VA) noemen die bedragen “hallucinant”.

'Politieke instrumentalisatie'

De vzw Gial beleefde al eens een schandaal, toen in 2006 bekendraakte dat er een gat van zo’n 3,4 miljoen euro was geslagen, onder meer via de oprichting van een parallelle vennootschap en de huur van een erg duur appartement in het centrum van Parijs.

In 2016 belandde de vzw opnieuw in het oog van de storm, na het gedwongen ontslag van de pas tien maanden eerder aangestelde directeur-generaal Yves Vander Auwera. Ook hem werden financiële malversaties aangewreven, deze keer in een anonieme open brief van een aantal personeelsleden. 

In de nasleep van die zaak bestelde de vzw Gial in mei 2017 een audit om (letterlijk) “met precisie de werking van de organisatie te onderzoeken, verbeteringen aan te wijzen en alle andere stappen in die richting”.

De vzw deed hiervoor een beroep op het Brusselse advocatenkantoor VDE Legal, dat op 27 oktober 2017 zijn eindrapport overhandigde. In de audit werd de aandacht gevestigd op het contract van Leroy. In een reactie op het uitlekken van de op zijn minst markante cijfers, vrijdag in Le Vif, beklaagden de Brusselse PS-schepenen Karine Lalieux en Mohamed Ouriaghli zich gisteren over “de politieke instrumentalisatie van de audit”.

Op zijn website schrijft Ouriaghli: “De directie van Gial heeft in 1999 Michel Leroy aangeworven met een contract als zelfstandige. Na de fraude in 2006 en de daarna doorgevoerde hervormingen door toenmalig voorzitster Karine Lalieux werd aan de nieuwe directie gevraagd het aantal externe contracten te onderzoeken. In 2008 hebben de directie en de juridische raad van Gial op vraag van Karine Lalieux aanbevolen om Michel Leroy te behouden en zo ook zijn contract, gelet op zijn professionele expertise en zijn grote kennis van de interne procedures van de stad Brussel.”

Van haar kant noemde schepen Lalieux de aan Leroy uitgekeerde sommen gisteren tegenover RTL-TVi “marktconform”.

Toch is het contract met Leroy in december 2017 verbroken, aldus Ouriaghli op zijn website: “In 2017 gaf de audit voor het eerst redenen om zich vragen te stellen bij het contract van Michel Leroy. Als gevolg van dit rapport werd besloten een einde te maken aan het contract. Er dient op gewezen dat sinds 2006, en zonder de continuïteit van de dienst te verstoren, het aantal contracten van externe zelfstandigen is gedaald van 10 naar 0. Michel Leroy was de laatste om van een dergelijk type contract te genieten.”

Ex-directeur-generaal spreekt

De PS-schepenen houden dus vol dat het contract van Leroy gezien moet worden als iets uit het verleden, iets wat tot de audit aan hun aandacht was ontsnapt. In een korte reactie aan De Morgen kwam gewezen directeur-generaal Yves Vander Auwera gisteravond met een ander verhaal. Hij zegt dat hij eind 2016 binnen de vzw Gial als eerste de kat de bel aanbond.

Yves Vander Auwera: “Ik ben toevallig op dat contract gestoten. Ik wist dat Michel (Leroy, DDC) de 65 naderde en vroeg me af wat er was afgesproken over zijn vertrek. Ik heb het contract opgevraagd in 2016. Ik heb er vragen over gesteld. Kort daarna lag ik buiten. Men heeft me toen in een open brief en in de media reizen naar Frankrijk en de Verenigde Staten op kosten van Gial aangewreven. Ik kan aantonen dat dat één voor één studiereizen waren en dat schepen Mohamed Ouriaghli op één ervan mijn reisgezel was.”

Ouriaghli stelde zich destijds namens de stad Brussel burgerlijke partij tegen Vander Auwera. Die laatste vecht zijn ontslag nog altijd aan voor de arbeidsrechtbank in Brussel. 

Hij zegt ook een verband te zien: “Op 5 december 2017 hebben wij onze conclusies neergelegd. Daarin heb ik met mijn advocaat de chronologie gemaakt van de gebeurtenissen voorafgaand aan mijn ontslag. Daarin spreken we heel expliciet over het contract van Leroy. Enkele dagen na 5 december heeft de stad Brussel een einde gemaakt aan dat contract. Omdat men goed wist dat men dit niet langer intern zou kunnen houden. De audit waar men het nu over heeft, dateert al van 27 oktober.”

PS-bastion

Wat de aanleiding voor het beëindigen van het contract ook wezen mag, Bart Dhondt (Groen) blijft het te gek voor woorden vinden. “Heb je een audit nodig om vast te stellen dat je de wet op de overheidsopdrachten omzeilt? Dat je achttien jaar lang een statuut van schijnzelfstandigheid hebt geïnstalleerd? Dit is bijna als een alcoholist die keer op keer dronken achter het stuur kruipt en pas het probleem ziet nadat er een audit over zijn gedrag is gemaakt.”

Johan Van den Driessche (N-VA): “Niet alleen is met deze bedragen de wet op de openbare aanbestedingen omzeild, er is ook gewoon geld verkwist.”

De vzw Gial werd opgericht in 1993 onder toenmalig burgemeester Michel Demaret en moest de digitalisering van de administratie bij de stad Brussel in goede banen leiden.

In zijn reactie beklemtoont Ouriaghli dat de vzw de transparantie hoog in het vaandel draagt: "Meerderheid en oppositie zijn vertegenwoordigd in de raad van bestuur. Het gaat dus wel degelijk om een pluralistisch beheer."

Die omschrijving is wellicht vastbaar voor interpretatie. Momenteel bestaat de raad van bestuur uit bevoegd schepen Mohamed Ouriaghli zelf, zijn kabinetschef Amal Benghallam en zijn medewerker Sahid Aghzinnay, Florence Wautelet (kabinetsmedewerkster Brussels minister-president Rudi Vervoort), stedelijk topambtenaar Khabazi Rochdi (allen PS) en verder nog Henk van Hellem (sp.a), schepen Geoffroy Coomans de Brachène (MR) en gemeenteraadslid Didier Wauters (cdH).

Bianca Debaets (CD&V), behalve gemeenteraadslid ook Brussels staatssecretaris voor Informatica, stelt zich los van de bedragen vragen bij het nut van de hele vzw Gial. Volgens haar doet die dubbel werk. “In plaats van dure consultants te betalen en eigen netwerken aan te leggen, had de stad Brussel al lang kunnen aansluiten op de digitale strategie van het Brussels Gewest en een beroep kunnen doen op het Centrum voor Informatica.”