Voor de onervaren Ajax-coach Keizer is het gevreesde c-woord onafwendbaar
Is het crisis bij Ajax? Ja, kopte coach Keizer na enig aandringen het voorzetje van NOS-verslaggever Jeroen Grueter dan toch maar in. Hij dacht niet anders te kunnen na tien punten uit zes duels.
Op de tribunes van de Amsterdam Arena viel het tijdens het verloren treffen met Vitesse (1-2) afgelopen zondag nog relatief mee met de crisissfeer. Geen witte zakdoekjes, geen 'Keizer rot op'-spreekkoren, geen gefrustreerd gedrag na afloop. Wel boze liederen als 'We willen Ajax zien', wat gescheld en veel gefluit.
In de media wordt de positie van de driftig wisselende Keizer heviger betwist, op de sociale media is het helemaal bal.
Wat Keizer niet helpt is zijn conduitestaat, die slechts vier potjes in het eerste van Ajax als speler vermelden plus weinig noemenswaardige episodes als trainer bij Telstar, Emmen en Cambuur.
Clubiconen Marco van Basten (2008-2009) en Danny Blind (2005-2006) startten bijvoorbeeld even beroerd als Keizer, maar van het gevreesde c-woord was in hun geval nog geen sprake eind september. Beiden stonden het seizoen erop overigens niet meer aan het roer.
Co Adriaanse was als speler evenmin een hoogvlieger. Ook hij kwam op tien uit zes in het seizoen 2000-2001. De Volkskrant schreef toen na een moeizame zege op RBC wel over 'een crisissfeer'.
Adriaanse, die voor bij Ajax te beginnen Willem II naar de Champions League had geloodst en zo het etiket toptrainer had bemachtigd, begon het seizoen erop nog als hoofdcoach, maar kwam opnieuw in de problemen, leidend tot ontslag eind november.
Behalve zijn sportieve achtergrond zit er nog wel meer tegen voor Keizer. Ajax verloor deze zomer drie basisspelers, waaronder aanvoerder Klaassen en beste verdediger Sánchez. De coach kreeg er wat spelers voor terug, maar alleen Huntelaar blijkt vooralsnog goed genoeg. De voorbereiding werd overschaduwd door het drama rond talent Nouri die ernstige hersenschade opliep na hartfalen. Zo beschouwd is een slome start best te vatten.
Ajax-trainers met 10 punten na 6 duels
Trainer: Co Adriaanse
Seizoen: 2000-2001
Plaats: 7e (na zes duels)
Eindresultaat: 3e
Gevolg: Ontslag het daarop volgende seizoen
Trainer: Danny Blind
Seizoen: 2005-2006
Plaats: 5e (na zes duels)
Eindresultaat: 4e
Gevolg: Ontslag meteen na afloop van dat seizoen
Trainer: Marco v. Basten
Seizoen: 2008-2009
Plaats: 9e (na zes duels)
Eindresultaat: 3e
Gevolg: Stapt 1 duel voor eind van het seizoen zelf op
Trainer: Marcel Keizer
Seizoen: 2017-2018
Plaats: 7e (na zes duels)
Eindresultaat: ?
Gevolg: ?
Komt bij dat Ajax dit decennium bijna standaard struikelend uit de startblokken komt. Alleen twee jaar geleden stond de Amsterdamse recordkampioen bovenaan na zes wedstrijden. Maar juist in dat seizoen werd het geen kampioen door een nimmer verwacht gelijkspel bij De Graafschap op de slotdag.
In andere jaren leidde een fameuze eindsprint vaak tot de hoogste staat van bevrediging: een landstitel of een Europese finale.
Het Ajax van Frank de Boer (coach tussen 2010 en 2016) leek erin gespecialiseerd. Vier landstitels op rij werden behaald door een inhaalrace na de winterstop. De achterstand liep in het seizoen 2012/2013 na elf wedstrijden zelfs op tot tien punten, maar met twee titels op zak had De Boer krediet zat.
Wat Keizer wellicht ook iets helpt: De Boers opvolger Peter Bosz deed het vorig seizoen wat resultaat betreft nauwelijks beter met een oorwassing in de voorronde van de Champions League tegen FK Rostov (4-1) en vijf verliespunten thuis tegen Roda en Willem II in zijn wittebroodsweken.
Bosz had wel eerder Heracles en Vitesse uitstekend laten voetballen, werd geroemd door Johan Cruijff, maar torste ook een Feyenoordverleden (als speler en technisch manager) met zich mee. 'Bosz is de beste Feyenoorder ooit', zeiden ze jubelend in Rotterdam exact een jaar terug.
Maar na vijf speelronden begon er onmiskenbaar iets te gloren: de contouren van een flinke groeistuip geholpen door een constante stroom aan zeges in het Europa Leaguetoernooi, waarvan uiteindelijk zelfs de finale werd bereikt.
Door twee verliespartijen tegen Rosenborg BK in de voorronde van de Europa League ontbeert het huidige Ajax de optie om midweeks vertrouwen te tanken. En wat vermaak en progressie betreft, gloort er nog helemaal niets.
Keizer switcht van het ene systeem naar het andere, maar het spelpeil van zijn ploeg zakt almaar verder weg, terwijl het ene na het andere automatisme van vorig seizoen aan de horizon verdwijnt. Prijskippen als Ziyech, De Ligt, Dolberg en Kluivert staan stil in hun ontwikkeling.
Juist vanwege zijn vermogen Ajax tactisch, mentaal en fysiek sterker te maken werd Keizer doorgeschoven nadat Ajax de rebellerende Bosz naar Borussia Dortmund had laten gaan. De coach van Jong Ajax was de whizzkid binnen de club die het allesbepalende technisch hart verblufte met zijn communicatieve en innovatieve vaardigheden, zo stelden insiders.
Misschien was het wel gewoon zo dat het netwerk van het technisch hart nogal beperkt is. En dat Keizer, goed bevriend met cultuurbewaker Bergkamp, domweg de makkelijkste optie was.
De 48-jarige coach, die zelf toegeeft te weinig uit het beschikbare materiaal te halen, zal die aanname pijlsnel moeten weerleggen. Het speelschema (Heerenveen-uit, Sparta-thuis, Feyenoord-uit) biedt uitdagingen genoeg.