Direct naar artikelinhoud

Storm van kritiek na Trumps bewering dat hij families gedode soldaten beter behandelt dan Obama

Gebruik de dood van militairen niet voor eigen gewin, zo luidt een gouden regel in de Amerikaanse politiek. Donald Trump is in een politieke storm terechtgekomen door zich daar helemaal niets van aan te trekken. Sinds de president maandag beweerde dat zijn voorganger Obama families van gesneuvelde soldaten nooit opbelde, zijn de rapen gaar in Washington.

Vicepresident Pence bij de aankomst van een gesneuvelde soldaat op Dover.Beeld Getty

En de storm wil maar niet gaan liggen, ondanks pogingen van de president om de schade te beperken.

Op woensdag werd Trump opnieuw het mikpunt van kritiek, nu omdat hij in een telefoongesprek met een oorlogsweduwe gezegd zou hebben dat haar man heel goed 'wist waarvoor hij tekende'. 

Critici van Trump noemen de opmerking over Obama, gedaan naar aanleiding van de dood onlangs van vier Groene Baretten-commando's in Niger, de 'zoveelste leugen' waarmee de president hoopt weg te komen. 'Hij heeft het concept van wat de waarheid is vernietigd', aldus presidentieel historicus Allan Lichtman tegen CNN over Trumps bewering dat hij, in tegenstelling tot zijn voorgangers, de getroffen families niet alleen een brief schrijft maar ook opbelt.

'Als je kijkt naar president Obama en andere presidenten, de meesten belden niet op', zei Trump tot verbazing van veel journalisten op een persconferentie in het Witte Huis. 'Ik wil ze graag bellen, als het uitkomt.' 

Alyssa Mastromonaco, voormalig plaatsvervangend chef-staf van Obama, noemde de bewering van Trump op Twitter 'een fucking leugen'. Ze voegde daaraan toe dat de president 'een gestoord beest' is. Obama belde de meeste families juist wél op om ze te troosten. Dat gold ook voor diens voorganger George W. Bush, benadrukten politici en voormalige topmilitairen die dienden onder beide presidenten.

De vier militairen die op 4 oktober in Niger werden gedood. Met de klok mee: Bryan Black (35), La David Johnson (25), Jeremiah Johnson (39) en Dustin Wright (29).Beeld EPA

Twitter bericht wordt geladen...

Bezoek aan golfclub

Trump vloog maandag flink uit de bocht toen hem werd gevraagd waarom hij zich tot dan niet had uitgelaten over de dood van de Groene Baretten. Het viertal werd twee weken geleden gedood toen ze nabij een dorp in een hinderlaag liepen van zo'n vijftig jihadisten die behoorden tot Islamitische Staat in Niger. Nog niet eerder in Trumps presidentschap, waren zoveel Amerikaanse militairen omgekomen. 

Het Pentagon zet de Groene Baretten, een elite-eenheid van de landmacht, vaak in om buitenlandse legers op te leiden en te adviseren bij de strijd tegen het terrorisme. Het is gebruikelijk dat de Amerikaanse president, als opperbevelhebber, gesneuvelde militairen in het openbaar prijst voor hun inzet voor het land. Maar Trump zweeg twaalf dagen lang.

Pijnlijk was ook dat de president niet aanwezig was op de luchtmachtbasis in Dover, waar de lijkkisten, bedekt met de Amerikaanse vlag, aankwamen. Obama en Bush deden dit regelmatig. Waar Trump dan wel was? Hij was in zijn golfclub in Virginia.

Tot overmaat van ramp bleek maandag ook dat hij nog geen enkel contact had gehad met de families van het viertal. Vlak voordat Trump uithaalde naar Obama, zei de president dat de brieven onderweg waren. Hij had ze net het afgelopen weekeinde geschreven, beweerde de president. 'Op enig moment zal ik de ouders en de families bellen, ik wil dat er enige tijd overheen gaat.'

President Obama in 2009 bij de aankomst op de luchtmachtbasis Dover in Delaware van soldaten die in Irak zijn gesneuveld. Elke president bezoekt regelmatig Dover als eerbetoon aan omgekomen militairen.Beeld AFP

'Schandelijke leugen'

Direct na de uithaal naar Obama, kwamen diens oud-adviseurs in het geweer. 'Dit is een schandelijke en respectloze leugen, zelfs volgens de Trump-standaard', twitterde Obama's plaatsvervangend nationale veiligheidsadviseur Ben Rhodes. Anderen wezen erop dat Obama ruim twintig keer Walter Reed had bezocht, het militaire ziekenhuis in Washington waar de oorlogsgewonden uit Irak en Afghanistan worden verpleegd.

Rhodes wees ook op een tweet van generaal Martin Dempsey, Amerika's hoogste militair onder Obama. Zowel Bush als Obama, aldus Dempsey, 'gaven veel en zetten zich volop in voor de militairen die het land dienden en voor hen die het leven lieten'. 

Trump probeerde dinsdag, geconfronteerd met de vele kritiek, zijn uithaal naar Obama wat af te zwakken. 'Ik weet niet wat Obama's beleid was', zei hij in een interview met Fox News. Maar in deze poging om de schade ietwat te herstellen, schoot hij zich weer volop in de voet. 'Je kan generaal Kelly vragen of hij een telefoontje kreeg van Obama', merkte de president op, doelend op zijn chef-staf John Kelly wiens zoon in 2010 sneuvelde in Afghanistan toen hij op een mijn liep.

Trump trok zich hiermee niets aan van Kelly's wens: de oud-generaal wil al jaren niet dat de dood van zijn zoon in het openbaar te berde wordt gebracht. Kelly en zijn vrouw kregen indertijd inderdaad geen telefoontje van Obama. Maar hij werd met zijn vrouw wel uitgenodigd, zo bleek dinsdag, voor een ontbijt in het Witte Huis, samen met andere ouders die een zoon hadden verloren in Irak en Afghanistan.

Dat is een fucking leugen.
Alyssa Mastromonaco, oud-adviseur Obama over verwijt Trump
De lichamen van soldaten die gesneuveld zijn in Irak, worden in 2004 uitgeladen op de luchtmachtbasis Dover. In Irak sneuvelden tot nu toe 4.526 Amerikaanse militairen, in Afghanistan 2.403.Beeld AFP

Weduwe overstuur

Op dinsdag pakte de president eindelijk de telefoon om de nabestaanden van de Groene Baretten te bellen. Maar ook dit verliep niet vlekkeloos. Want direct na afloop zei het Democratische Congreslid Frederica Wilson dat de president  tegen een van de weduwen had gezegd dat haar man 'wist waarvoor hij getekend had, maar dat het desondanks toch pijn moest doen'. 

Wilson zei dat ze in de auto was met de weduwe van sergeant La David Johnson toen Trump belde. Deze militair kon twee dagen lang niet worden gevonden na de IS-hinderlaag. Volgens het Congreslid, die de familie al jaren kent, was de weduwe overstuur door Trumps opmerking én omdat hij de naam van haar man niet eens wist te noemen. Na afloop barstte ze in huilen uit. Een familielid die ook in de auto was, bevestigt het relaas van Wilson.

Grote onzin, beweerde de president woensdag. 'Helemaal verzonnen', aldus Trump in een tweet. 'En ik heb bewijs.' Toen hem later in het Witte Huis opnieuw naar het telefonisch gesprek werd gevraagd, zei de president dat het prima was verlopen. Trump: 'Ik had een prettig gesprek met haar'. Congreslid Wilson, die een soort mentor van de gesneuvelde militair was: 'Dat de president suggereerde dat hij had getekend voor zijn eigen dood, is zo ongevoelig.'

De kist van sergeant Eric Houck wordt in juni uit een C-17 gedragen op de luchtmachtbasis Dover. Hij werd met andere militairen gedood in Afghanistan door een Afghaanse soldaat die sympathiseerde met de Taliban.Beeld EPA