Luchtverkeersleiders werken tot twaalf dagen op rij: “Ze slapen in hun pauzes om zich weer op te laden”
Het draait vierkant bij Skeyes, het bedrijf dat veilig luchtverkeer boven België moet garanderen. Verkeersleiders werken er tot twaalf dagen na elkaar.
“Wanneer het pauze is, zie ik mensen slapen zodat ze zich weer kunnen opladen”, getuigt een ervaren vrouwelijke luchtverkeersleider. Ze is een van de acht mensen binnen het bedrijf die anoniem willen praten, uit vrees hun job te verliezen. Dat alertheid en concentratie letterlijk van levensbelang zijn bij hun werk, blijkt onder meer uit de Europese verplichting die stelt dat luchtverkeersleiders die zich niet voldoende fit voelen, dat moeten melden. Internationale organisaties adviseren een maximum van zes opeenvolgende werkdagen. De Britten en Duitsers volgen die richtlijn, in Nederland plannen ze maximaal zeven opeenvolgende dagen in. Bij ons werken luchtverkeersleiders soms twaalf dagen op een rij.
Eind vorig jaar weerlegde Skeyes-CEO Johan Decuyper dat getal in De Standaard. Maar de uurroosters van januari en februari van dit jaar liegen niet: verschillende verkeersleiders werken twaalf dagen na elkaar. Ook reeksen van negen of tien opeenvolgende werkdagen zijn niet uitzonderlijk. Achter één naam zien we in zeventien dagen tijd maar liefst vijftien dagshifts, één stand-by en één vrije dag staan. Dat is volgens de verkeersleiders niet bevorderlijk voor de veiligheid.
Er bestaat een Europese verplichting die stelt dat luchtverkeersleiders die zich niet voldoende fit voelen, dat moeten melden
Hoewel Skeyes, een autonoom overheidsbedrijf, altijd beklemtoont dat de veiligheid van het vliegverkeer de absolute prioriteit is, gaf het in november 2017 al impliciet toe dat het huidige werkregime nefast is voor de veiligheid. In een vertrouwelijk document dat Het Laatste Nieuws kon inkijken, staat te lezen dat ze “het maximumaantal opeenvolgende werkdagen willen terugbrengen naar zes als de norm. Dit om een vermindering van concentratie en toenemende vermoeidheid te voorkomen, wegens de negatieve impact ervan op de veiligheid van het luchtverkeer.”
Minder incidenten
De hoge werkdruk is vooral voelbaar in CANAC 2, dat verantwoordelijk is voor het overvliegende en naderende luchtverkeer boven heel België tot op een hoogte van 7.500 meter. In de lente van 2016 spreekt Skeyes in een personeelsbehoefteplan over “het actuele personeelstekort”. Het bedrijf stelt dat er voor CANAC 2 nood is aan 144 voltijdse equivalenten, maar dat doel wordt niet gehaald: van 125 eind 2016 tot 115 vandaag.
Skeyes ontkent dat er te weinig verkeersleiders zijn. De voorbije jaren werden wel mensen aangeworven, maar bij CANAC 2 begonnen sinds 2014 slechts drie nieuwe krachten die er momenteel nog steeds aan de slag zijn. Ondanks het afkalvende personeelsbestand heeft CANAC 2 vorig jaar wel een record gebroken. Het noteerde 612.000 vliegbewegingen, 3 procent meer dan het jaar voordien en 55 procent van alle vliegtuigen die Skeyes begeleidde.
Hoewel de luchtverkeersleiders zich zorgen maken over de veiligheid, tonen cijfers aan dat er de jongste jaren net minder ernstige en belangrijke incidenten gebeuren. Moeten we bang zijn dat er morgen twee vliegtuigen botsen? Neen. “De luchtvaart voorziet veel marge”, zegt de Nederlandse luchtvaartspecialist Benno Baksteen. “Ook als een verkeersleider iets fout doet waardoor er een gevaarlijke situatie ontstaat, zijn er vangnetten om onheil te voorkomen, zoals waarschuwingssystemen aan boord van een vliegtuig. Maar die zijn bedoeld voor noodsituaties, niet om verkeersleiders te vervangen. Wil je op korte termijn de veiligheid garanderen, dan moet je de capaciteit beperken en dus minder vliegbewegingen toestaan. Een beetje zoals wanneer het slecht weer is: dan worden vliegtuigen aan de grond gehouden of moeten landende toestellen even wachten of uitwijken.”
Skeyes weigerde gisteren elke commentaar.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
