Alexander de Grote (32) stierf onder mysterieuze omstandigheden. Nu zouden we eindelijk weten waaraan en waarom zijn lichaam pas na 6 dagen begon te ontbinden

Toen hij in 323 voor Christus stierf, stond Alexander de Grote aan het hoofd van een van de grootste rijken uit de oudheid. Hoewel hij nog maar 32 was, had hij zeggenschap over een gebied dat zich uitstrekte van de Ionische Zee tot de Himalaya. Hij wilde net aan een nieuwe invasie beginnen, toen hij plots hoge koorts kreeg en na 12 dagen van ondraaglijke pijn stierf. Al eeuwen wordt gezocht naar wat hem precies fataal werd. Een pas gepubliceerde studie gooit een intrigerend nieuw licht op de zaak. En waarom het 6 dagen duurde eer zijn lichaam begon te ontbinden.

Over dat laatste hadden de oude Grieken volgens historische bronnen nochtans geen twijfels: Alexander was geen gewone man, maar een god. Dat zijn lichaam 6 dagen lang geen tekenen vertoonde van ontbinding, was daar alleen maar een bewijs van.

Vergiftiging

De werkelijkheid zou echter enigszins ander liggen, volgens dr. Katherine Hall van de Dunedin School of Medicine aan de Universiteit van Otago in Nieuw-Zeeland. Dat schrijft ze in het wetenschappelijke tijdschrift The Ancient History Bulletin. Volgens haar zou de koning van Macedonië niet bezweken zijn aan vergiftiging door een van zijn vele vijanden of een ziekte zoals malaria of tyfus, maar aan een neurologische aandoening die hij opliep door een infectie. En zou niemand een week lang sporen van ontbinding gezien hebben, omdat Alexander gewoon nog niet dood was.


Hall voert aan dat veel van de theorieën rond de dood van Alexander de Grote focussen op de hevige koorts en buikpijn die hij in de dagen voor zijn overlijden had. Maar volgens haar had de heerser ook een “progressieve, symmetrische en opstijgende verlamming” en “bleef hij helder en bij volle bewustzijn tot net voor hij stierf”. En dat kreeg tot nu toe amper aandacht.

Hall gelooft dan ook dat Alexander leed aan een vorm van het syndroom van Guillain-Barré (GBS), een zeldzame aandoening van het zenuwstelsel die gepaard gaat met toenemende spierzwakte en verlamming. Bij acute motorische axonale neuropathie (AMAN) zou de verlamming optreden zonder dat er sprake is van verwarring of bewustzijnsverlies.

Alexander zou de auto-immuunziekte opgelopen hebben door een infectie met een bacterie – Campylobacter pylori – die heel courant was in zijn tijd. Volgens Hall kan haar theorie - veel beter dan alle andere - álle symptomen verklaren waaraan de koning leed.

Door de toenemende verlamming en het feit dat zijn lichaam steeds minder zuurstof nodig had - omdat het aan het uitvallen was - zou zijn ademhaling ook minder zichtbaar geweest zijn. Omdat dokters in de oudheid de aan- of afwezigheid van ademhaling gebruikten om te bepalen of iemand dood was of nog leefde, zou Alexander volgens Hall wel eens onterecht doodverklaard kunnen zijn. Dat zijn lichaam mogelijk zijn temperatuur niet meer op peil kon houden door de ziekte en zijn pupillen star en verwijd waren, zullen die diagnose alleen maar bevestigd hebben, zegt ze.

Debat

“Ik wil met mijn paper het debat opnieuw aanzwengelen en mogelijk de geschiedenisboeken herschrijven door te stellen dat Alexander 6 dagen later stierf dan tot nu toe aangenomen werd”, vertelt ze in een mededeling van de universiteit van Otago. “Zijn dood zou wel eens het bekendste geval kunnen zijn van pseudothanatos of schijndood uit de geschiedenis.” (br.hln)