Twee werelden, één gedachte

Betoverend Bali

Niet voor niets zijn veel reizigers - die hier kwamen op zoek naar hun geluk, of iets anders - nooit meer weggegaan. Je pikt ze er zo uit: de hippies op leeftijd, die met hun net te lange grijze haren en yogafitte lijf, in de barretjes thee en gezonde shakes drinken en je als kleine Boeddha’s vriendelijk toelachen.

Apenbos

Een van de hoofdstraten heet Monkey Forest Road, die zoals de naam al zegt langs het ’apenbos’ loopt. Een plek waar je zonder zonnebril, losse tasjes en de handen stevig om de camera geklemd naartoe moet, want de apen maken hier de dienst uit.

Ze worden al jaren gevoerd door toeristen en gidsen en zijn daardoor uiterst brutaal geworden. Hun doel is zo snel mogelijk iets van je af te pakken dat ze vervolgens met je terug kunnen ruilen voor voedsel.

De Balinezen lachen erom, ze hebben geen idee waarom die rare Westerlingen apen zo interessant vinden: ’ze zijn bijdehand, vies en sommige hebben rabiës’.

Dat laatste valt nu wel mee, maar je moet goed oppassen, want er is enige tijd geleden een rabiës uitbarsting geweest, die ook de honden in hun greep had. En er zijn nogal wat honden in Ubud. Al doen ze meestal niet meer dan blaffen. Dus laat u goed informeren en inenten voordat u (net als uw verslaggever) elke dag al slalommend door de rijstvelden moet om de honden te ontwijken.

Julia Roberts

Een massage mag in Ubud niet ontbreken en ook een consult van Wayan Nuriashi (Jl Jembawan 5), de medicijnvrouw uit het boek Eten, bidden en beminnen, is een beleving op zich. Toch ligt de echte magie van Ubud in haar paleis, het Gunung Kawi monument, de tempels van Pura Marajan Agung en Pura Taman Saraswati, de nabijgelegen artistieke dorpjes en de omringende rijstvelden, waar de ochtendzon de terrassen frisgroen kleurt.

Voornamelijk vrijgezelle vrouwen trokken naar het eiland om hun geluk te beproeven en net als de hoofdpersoon (gespeeld door Roberts) uiteindelijk de liefde van hun leven te vinden in Ubud. I Made heeft er geen moeite mee; „Ik ben nog op zoek naar een Westerse vrouw”, lacht hij.

Met half dicht geknepen ogen staren we over de meters groene velden. Tengere Balinezen met rieten kapjes op hun hoofd, als bescherming tegen de felle zon, werken zich in het zweet om de rijst te oogsten.

Een man snijdt de rijststengels af, door de sikkel met een krachtige beweging naar beneden te zwiepen, waarna de vrouwen de grote bossen stengels tegen een ton slaan zodat de rijstkorrels eraf vallen.

Kasten

„Bali heeft een vierkastensysteem”, legt I Made uit. De kaste van de priesters is de hoogste: de Brahmana. Daarna komt Ksatria, de adel, dan de handelaren: Wesia en de laagste kaste waartoe zo’n negentig procent van de Balinezen behoort is de Sudra.

Zo ook I Made, wat we al aan zijn naam hadden kunnen horen. Want de Sudra kaste gebruikt maar een paar namen die de volgorde van geboorte in het gezin aangeeft. Zo heet je Wayan, Gede (man) of Putu als je de oudste bent, de tweede heet Made, Nengah of Kadek, de derde Nyoman of Komang en de vierde Ketut.

Bij de vijfde, zesde en zevende begint het weer opnieuw met tellen. Mannen plaatsen een I voor deze naam en vrouwen een Ni. En achter de naam komt de familienaam. Wel zo overzichtelijk.

„Bali is voor 93 procent hindoeïstisch”, vervolgt I Made. „Elke familie heeft haar eigen tempel gebouwd achter het huis. Deze moet naar het noordoosten gericht zijn. Daarom zie je bijvoorbeeld hier aan de linkerkant van de weg alleen maar tempels en aan de rechterkant huizen.”

Zo’n drie keer per dag worden er offers gebracht. De vrouwen vouwen mandjes van palmbladeren waarin rijst, bloemen en wierook wordt gelegd. Als Westerling ga je regelmatig middenin zo’n kunstwerkje staan, maar maak je geen zorgen, zodra de offers zijn gedaan, hebben de mandjes geen waarde meer en worden de offers door de honden en apen verorberd.

Nachtleven

In het zuidelijke deel van het eiland is de sfeer iets anders. Zo is surfersparadijs Kuta overbevolkt door Australische dudes die tot diep in de nacht aan het bier zitten. Backpackers kunnen hier hun lol op met de talloze restaurantjes, souvenirwinkels en het drukke nachtleven.

Nog zuidelijker ligt Nusa Dua, een door een poort afgesloten enclave van luxe hotels. Niet echt iets voor ons, maar de prachtige villa’s van hotel The Balé maken veel goed. Daarnaast is het een perfecte uitvalsbasis om surfstrandjes als Ulu Watu, Padang Padang en Dreamland te ontdekken.

Met de handen tegen elkaar en zijn hoofd gebogen begroet gids Edy ons de volgende dag: „Selamat siang.” Edy, die ons via Ubud, Pura Ulun en Seririt helemaal langs de noordkust naar Menjangan brengt, blijkt vloeiend Nederlands te spreken.

„Een oudere Nederlands-Indonesische vrouw waarvoor ik jaren werkte, leerde het me”, vertelt hij bijna accentloos. De tocht gaat langs wijd uitgespreide groene velden, waar ossen bij de oogst helpen en koeien ineens midden op de weg staan.

Ballonvissen

De laatste bestemming in Bali, die Talisman travel design zo zorgvuldig voor ons heeft uitgekozen, ligt helemaal aan de noordwestkust van het eiland. We verblijven in het prachtige Menjangan resort, middenin het Bali Barat National Park. Menjangan betekent hert en je hoeft maar een paar stappen het bos in te doen en je begrijpt waarom.

’s Ochtends vroeg ga je op zoek naar bijzondere vogels, ’s middags te paard door het bos (of languit op het verlaten strandje) en ’s avonds barbecueën bij kaarslicht met het geruis van de zee op de achtergrond. Maar het meest unieke van deze plek is het eiland van Menjangan tien kilometer voor de kust.

Een half uurtje met de boot en er opent zich een onwaarschijnlijke mooie onderwaterwereld vlak voor je neus. Je hoeft enkel je duikbril in het water te steken en je ziet tientallen papegaaivissen, zeekomkommers, ballonvissen en zelfs baracuda’s om je heen cirkelen.

Het is net alsof je met flippers en al in een groot aquarium bent gedumpt. Het koraalrif wordt echter bedreigd door toeristen die er roekeloos mee om gaan. Tot grote spijt van gids Ketut GelGel: „Respect voor de natuur is heel belangrijk, want als je van de natuur houdt, houd je van je toekomst.”

Zijn woorden echoën de volgende dag in het kleine vliegtuig op weg naar Lombok nog na. Want hoe moeilijk is het om hier aan je toekomst te denken als je zoals zoveel Indonesiërs nog elke dag moet vechten om te overleven?

01-01-2011 om 01:00