|
Zaterdag 9 april 2016
Onze derde Grensmaastocht gaat van Dilsen - Stokkem naar Maaseik.
Wij starten aan het bezoekerscentrum De Wissen te Stokkem, dus op de plaats waar wij onze tweede Grensmaastocht beëindigden.
Aan het bezoekerscentrum De Wissen nemen wij het dijkpad in noordelijke richting.
Rechts van ons ligt de uitgestrekte waterplas van Negenoord: ontstaan door grindwinning. Negenoord is ca. 200 ha groot en wordt voor een grootdeel begrensd door een oude Maasmeander.
Vogelliefhebber kunnen er het hele jaardoor de talrijke vogelsoorten spotten.
De benaming Negenoord zou zijn oorsprong vinden in de verkoop van het uitgestrekte gebied voor de prijs van negen oord of oortjes. Het oord was munt van laag zilvergehalte en later zelfs in koper geslagen. Het had de waarde van een vierde stuiver of twee duiten. Dus een bijzonder lage prijs.
Het pad langsheen Negenoord, de Booienweg, volgen wij ca. 1km. Aan het einde van de waterplas buigt de weg noordwaarts, wij negeren de weg rechts.
Wij volgen nu verder pal noordelijk en komen 500 m. verder in het gehucht Booien aan de Maas. Wij wandelen tussen een horecazaak en een schuur: boerderij “Dilsenhoeve”.
Het gehucht Boyen of Booien behoorde oorspronkelijk bij de gemeente Grevenbicht (NL). Door de natuurlijke Maasverschuiving in 1751 werd het gehucht gescheiden van Grevenbicht en in 1814 bij Stokkem gevoegd.
Door het verdrag van Londen in1839, aanvaarding van de staat België, werd Boyen officieel bij België gevoegd.
De benaming komt vermoedelijk van “Boei” plaatselijkdialect voor loods, schuur of onderkomen voor vee. Nadat de Maas voor de scheiding had gezorgd, bouwde men alhier schuilplaatsen voor vee en later ook stalling en woninggelegenheden. Dit zijn de vakwerkhoeven die wij nu nog zien.
Een eigenaardigheid aan deze boerderij “Dilsenhoeve” is dat de weg tussen de het woonhuis en de stallingen door loopt.
Na Dilsenhoeve (nu horecazaak). Nemen wij links en volgen nu ca. 2,4 km. de plaatselijke wandeling, houtenpaaltje met schild en een blauwkleurig pijltje. Na Dilsenhoeve nemen wij na 180 m. rechts en vervolgen nu rechtdoor tot aan de oude Maasmeander van het Deurlingerweert. Ca. 1200 m.
Voor ons zien wij de spits loze kerktoren van Rotem liggen: de oorspronkelijk dorpskern van Rotem.
Eens wij de oude Maas overschrijden slaan wij rechtsaf, en blijven nog steeds de blauwe pijltjes volgen.
Buiten het parcours (het is slechts 100 m surplus) zijn wij even tot aan alleenstaande torenstomp van de gotische Martinuskerk uit de 10e-11e eeuw gestapt. Het kerkschip werd in 1928 afgebroken. Het voormalige kerkhof met enkele graftombes uit de 17e en 18e eeuw is nu een calvarie en een oord van rust en vrede. In de onmiddellijke omgeving staan een voormalige pastorie-kapelanie, nu restaurant en brouwerij. Onder de gerestaureerde en deels opengewerkte kerktoren bevindt een zich knekeltombe.
De oude kerktoren en de grot van Lourdes.
Eens terug op ons parcours, vervolgen wij onze weg noordwaarts via de Visserstraat, en volgen langs heen de oude Maas die rechts gelegen is, Na 1 km. zien wij rechts van ons een brede waterplas, daar nemen wij de weg links haaks op de waterplas: Nog steeds de blauwe pijltjes volgen.
150 m. verder nemen wij rechts en wij vervolgen nu rechtdoor over ca. 800 m.
Bij een T-splitsing gaan wij rechts de Kempenstraat in en komen 150 m. verder op een viersprong, en vanaf hier verlaten wij het plaatselijke blauwe parcours.
Rechtdoor gaat de weg naar de voetveer van Grevenbicht-Rotem (gesloten van november tot april), maar in de zomermaanden vaart het veer dagelijks.
Grevenbicht (NL) is een dorp in Nederlands Limburg en maakt deel uit van de gemeente Sittard-Geleen.
Grevenbicht is vooral bekend van de jaarlijkse Pinksterprocessie.
De Nieuwe Grensmaas.
Hier pal voor ons vinden nu de waterbeheersingswerken van De Nieuwe Grensmaas plaats Het is een strijd van de mens tegen het water van de Maas. Ze moeten meer dan 10.000 inwoners in het gebied van Eisden, Leut, Meeswijk en Lanklaar beschermen tegen mogelijke overstromingen. De Maas wordt daarbij vooral verbreed. Het gebied van Boyen-Veurzen, in totaal 70 hectare, wordt met 4 meter verlaagd.
Hier bij Rotem en Grevenbicht zal een nevengeul gegraven worden, waardoor er een soort eiland ontstaat. Het is de bedoeling dat aan de oevers nieuwe natuurgebieden ontstaan. De werkzaamheden aan de Grensmaas vinden gespreid plaats tussen 2012 en 2022.
Wij vervolgen onze weg en gaan links, in noordelijke richt langs heen een kaarsrecht fietspad. In de zomer is dit een druk bereden fietsweg (fietsknooppunt 61), Het is soms uitkijken geblazen.
Respectievelijk links en recht van ons zien wij de voormalige grindwinningsputten Meerheuvel en Bichterweerd. Hier hebben wij een schitterend uitzicht over deze twee grote plassen water. Veel watervogels hebben hier hun stekje gevonden. Het zat vol met vogels van diverse pluimage.
Na 750 m. komen wij aan het Strilingmonument en de Periscoop.
HET STIRLINGMONUMENT TE ROTEM
In de nacht van 13 op 14 juli 1943 om 01.40u. kwamen hier zeven bemanningsleden van de Britse Stirling EE873 om het leven.
De EE873 maakte deel uit van een 2000 vliegtuigen die een raid moesten uitvoeren boven de Duitse stad Aken.
Door de sterke rugwind was de Stirling EE873 te vroeg voor het bombardement met 2000 vliegtuigen en voerde een wachtende roulatie uit. Op zowat veertig mijl van zijn doelwit, werd het onverhoeds door twee Duitse jachtvliegtuigen aangevallen. De stuurboord-buitenmotor en de vleugel werd door één salvo zwaar geraakt en kort daarna ontplofte de motor in de lucht. De wrakstukken van het vliegtuig en de bommenlading lagen verspreid over een afstand van zowat twee kilometer ten noordoosten van Rotem.
Na de crash vonden de Duitsers in het geraamte van de Stirling zeven lichamen, het normale aantal bemanningsleden voor een Stirling. Eén bemanningslid echter, een Ierse koepelschutter sergeant Robert Clarke overleefde de crash. Hij kon nog net zijn valscherm aantrekken en de achterste ontsnappingsdeur openen. Door een bruuske beweging van het toestel werd hij naar buiten geslingerd. Bij het landen met zijn parachute net over de grens met Nederland verzwikte hij zijn enkel.
Daar de Duitsers het normale aantal bemanningsleden voor een Stirling hadden gevonden, werd er mogelijks hierdoor geen zoekactie naar een achtste bemanningslid georganiseerd. Uitzonderlijk vlogen die nacht de bemanning van de raid op Aken met een tweede piloot.
Robert Clarke trok mankend en op zijn eentje van Maastricht naar Leuven en Halle. Daar werd hij opgemerkt door mensen van de Brusselse EVA-lijn (afkorting van Evasion). Eerst werd hij overgebracht naar Brussel waar hij aan een grondig onderzoek werd onderworpen. Op 10 augustus werd Robert Clarke op de Komeet-lijngezet: De Komeetgroep hield zich bezig met het opvangen en naar betrouwbare oorden smokkelen van gevallen vliegtuigbemanningen en parachutisten. In totaal redden ze zo het leven van meer dan 700 geallieerde piloten. Daarvoor lieten wel meer dan 200 Komeetleden hun leven.
Komeet onderhield van 1941 tot 1944 een route over Parijs naar Zuid-Frankrijk, maar ondervond vanaf begin 1943 veel tegenslag.
DE PERISCOOP
Deze periscoop is niet bedoeld om door te kijken. Op het schermpje waarop een filmpje afgespeeld wordt is er weinig of niets te zien.
Wij vervolgen onze tocht in noordelijke richting en blijven nog gedurende 1500 m. rechtdoor lopen.
Als wij terug tussen weiden komen, verlaten we het verharde pad nemen wij na ca. 250 m. rechts, een dalend pad dat ons naar de Maas voert. Geen fietsers meer die ons kunnen lastig vallen
Via een kleine kronkel in het dijkpad komen wij op de zomerdijk van de Maas.
Vanaf hier blijven wij de Maasdijk getrouw volgen.
Wie van vergezichten houdt kan hier volop genieten van de vele mooie doorkijkjes. Een molen een kerkje en in de verte af en toe een zicht op het Limburgs plateau.
LIMBURGS PLATEAU
De overgang van de Maasvallei naar het Kempens Plateau is erg abrupt en vormt een soort steile helling. Deze ononderbroken plateaurand van ruim 20 kilometer lengte loopt van Opoeteren tot Gellik. De hoogte varieert van 20 tot 105 m. Het is één van de spectaculairste geologische fenomenen in het vlakke Vlaanderen. Nu de akkers er nog onbewerkt bijliggen was dit fenomeen duidelijk zichtbaar.
Zicht op het Kempischplateau
Rondom ons volop openruimte en geen enkele bebouwing, totdat wij na 2,3 km een aan speciaal huis komen. 
DE DAMIAEN EEN PARELTJE AAN DE MAAS.
In vroegere tijden was 'Den Damiaen' een afspanning om de paarden, die de vaartuigjes over de Maas stroomopwaarts trokken, op rust laten te komen. Het was de eerste rustplaats tussen Maaseik en Luik waar de schippers konden overnachten. Hier was vroeger ook een overzet van over de Maas naar Nederlands.
De huidige bewoners leerden leven met de Maas en de afzondering van de rest van de wereld als de Maas weer eens buiten haar oever treed. Als de rivier de zomerbedding overschrijd neemt ze alle land rondom 'den Damiaen' in tot aan de winterdijk, dit is tot ver achter in het veld.
Een kolkende Maas voert méér dan 3000 m3/sec water richting Noordzee. De 'Den Damiaen' blijft droog dankzij het dijkensysteem rond de site!
De hoogwaterpaal laat zien hoe hoog de Maas hier ooit heeft gestaan. Volgens deze paal was in 1993 de dijk rond het huis blijkbaar niet hoog genoeg.
De Damiaan bij de overstroming van december 1993.
UITERWAARDEN LANGS DE MAAS.
Reeds in vroeger tijden werden de uiterwaarden gehooid en begraasd in de zomer. In de wintermaanden, bij hogere waterstanden nam de rivier haar winterbed in. Op sommige plaatsen schuurde de rivier bodem weg, op andere plaatsen liet ze materiaal achter. Zo erodeerde ze haar eigen bedding en schoof stilletjes oostwaarts. Door aanleg van dijken liet de mens zijn invloed gelden op het loop van de rivier.
Het kalkrijke Maaswater afkomstig uit de Ardennen bracht vroeger tal van zaden mee die bij hoog water werden achtergelaten in de uiterwaarden, samen met een voedsel- en kalkrijk sliblaagje. Dit zorgde voor een rijk graslanden en een hele reeks van bijzondere plantensoorten.
Door de modernisering van de landbouwcultuur zij veel van die rijkslibgronden verloren gegaan.
Na een praatje met de eigenaar van Den Damiaan vervolgen wij onze tocht en komen wij 750 m. verder aan een T splitsing. Hier stopt de grazige zomerdijk van de Maas en mondt uit op een betonnen fietspad met lokaal autoverkeer. Hier nemen wij rechts en zullen deze rustige weg ca. 2,0 km. blijven volgen tot aan de ringweg van Maaseik.
Wij vervolgen onze weg en houden de B&B t’Goedhof links van ons.
Een hoge betonnen muur moet Heppeneert beschermen tegen de hoge waterstanden van de Maas.
Al vrij vlug komen wij in de woonkern van Heppeneert, een één straatdorp, met enkel bewoning aan de westkant van de weg.
HEPPENEERT.
De bewoning van Heppeneert gaat terug tot in het neolithicum en de bronstijd. Getuige hiervan zijn de bodemvondsten. In 1990 werd op een akker het grootste bijlendepot uit de eindfase van het Bronzen Tijdperk (8e e. v Chr.) in België opgegraven, 47 bijlen en één bronzen lanspunt.
Vrijwel alle heerlijke rechten, waaronder het veerrecht en het visrecht, kwamen toe aan de Abdij van Thorn, ten gevolge van een schenking van Ansfried aan deze abdij.
Heppeneert is vooral gekend voor zijn bedevaartsoord Onze-Lieve-Vrouw van Rust en de Kaartridder.
DE LEGENDE VAN DE KAARTRIDDER.
De Edelman Riddart raakt na de vroegtijdige dood van zijn vrouw aan het kaartspel verslaafd en verspeelt al zijn geld. Door zijn ziel aan de duivel te verkopen kon hij nog enkele jaar in weelde verder leven op voorwaarde dat hij zijn ziel verkocht aan de duivel. De ridder tekende een pact met de duivel met zijn eigen bloed en voor de duivel was de zaak overeengekomen.
Op het einde van het pact vernemen zijn vrienden welk lot Riddart te wachten staat, ze raden hem aan tot de heilige Gertrudis te bidden.
Op het afgesproken tijdstip vertrekt de ridder te paard naar de afgesproken plaats, een oud Maasbruggetje. Ongemerkt echter is Sint-Gertrudis achter de rug van de ridder meegereden. Bij de confrontatie met de duivel drijft ze hem door vurig gebed op de vlucht. Riddart keert boetvaardig en dankbaar naar zijn kasteel terug en leeft voortaan in soberheid en gebed. Na zijn dood wordt hij op het kerkhof van Heppeneert begraven.
Een grafsteen, waarop harten en ruiten zijn afgebeeld, werd ingemetseld in de muur van de kerk. Even voorbij de kerk houdt een kunstwerk in de vorm van een kaartspel de herinnering aan deze legende levend.
Gerard Walschap heeft over deze legende in het Vlaams een roman “De kaartridder”
BEDEVAARTSOORD VAN HEPPENEERT.
De barokkekapel van Heppeneert
Volgens een legende spoelde in Elen tijdens een overstroming van de Maas een Maria aan. Men bouwde een kapel waarin het beeld werd geplaatst. Zo ontstond een Mariaverering.
In de parochiekerk van Heppeneert wordt Maria vereerd onder de titel van Onze-Lieve-Vrouw van Rust. Het zeer oude beeldje is er te zien in rustende houding, hoofd gebogen, handen gevouwen op haar schoot.
In 1706 kochten de Kruisheren van Maaseik hier te Heppeneert een pachthoeve en de kapel die bij een landgoed behoorde en bouwden dit uit tot een bedevaartsoord.In de loop der jaren werd de kapel te klein en werd er ca. 1768 een nieuwe en grotere kapel gebouwd.
Tijdens de Franse Revolutie, trokken ze weg en hun goederen werden verbeurd verklaard en verkocht. Een Kruisheer, Petrus Arnold Coopmans, was achtergebleven en bracht het beeldje naar Heppeneert, waar het op een veilige plaats verborgen bleef totdat betere tijden zich aanboden.
Op de begraafplaats van Heppeneert, liggen heel wat kruisheren begraven.
Heppeneert heeft een mooie verzameling horecagelegenheden en terrasjes.
Frans Giesen een slachtoffer van de waternood van december 1993.
Wij vervolgen onze weg richting Maaseik: nog 1,5 km. te stappen.
Links ligt de dorpskern van Siemkesheuvel en rechts over de Maas Susteren en Roosteren.
Bij het naderen van Maaseik zien wij op Nederlands grondgebied een kudde Konikpaarden.
Konikpaarden
(Kon is Pools voor paard, konik (konjiek) voor paardje)
De konik is van oorsprong een wild of halfwild gehouden paardenras afkomstig uit Polen en Wit-Rusland en nauw verwant aan de tarpan, een uitgestorven wild paard uit oost-Europa.
De konik is klein en lijkt zowat op een pony, maar zijn vacht heeft het kenmerken van het wildkleurpatroon.
De konik heeft in de vrije natuur geen verzorging nodig en kan het hele jaar buiten blijven, ideaal voor de begrazing in natuurgebieden. De koniks zijn nagenoeg vrij van ziekten die getemde paarden kunnen hebben. Hun karakter is rustig en gewillig.
Juist voor het Maaspad teneinde loopt op de ring rond Maaseik gaan wij rechts de Labaerdijk in.
DE LABAER
Voormalige schippersherberg, gelegen vlak bij de Maas en de voormalige Maaskade. De oorspronkelijke toestand is nog zichtbaar. Van dit gebouw rest slechts het noordoostgedeelte, sterk gerestaureerd en aangepast, met aansluitend nieuwe vleugels.
De oudst bekende losplaats was aan de Bleurnerpoort, vlakbij de huidige burg over de Maas: de pater Sangerbrug. Rond 1770 verhuisde de loskade naar Labaer, ook wel de Sloot genaamd.
Midden de 19e eeuw onderging de Maas grondige moderniseringswerken en verloor Labaer zijn functie.
Wij volgen de Labaerdijk na 80 m. gaat het schuinrechts iets naar de Maas toe. Wij blijven het pad nog een 300 m. volgen en moeten dan noodgedwongen links omhoog naar het fietspad toe.
Eens op de fietspad gaan wij rechts en 150 m. verder nogmaals rechts een smalle aardewegje naar een brede sloot toe: de Sloot of Zanderbeek.
Nu staan wij aan de oude haven van Maaseik, de niet zo toeristische kant. Deze kade is nog de originele loskade. Tot midden 19e eeuw werden grondstoffen zoals graan, kolen, hout en graniet aangevoerd uit het Luikse. Kalk en mergel kwamen uit Maastricht. Maaseik was de belangrijkste stopplaats voor de schippers.
Hier meerden alle schepen aan. Helaas heeft de loop van Maas zich verlegd naar het oosten en is hierdoor deze haven in onbruik geraakt.
Wij begeven ons nu naar de druk ringweg en via een rondpunt naar het mooie centrum van Maaseik .
Via de Bleumerstraat, met rechts de bibliotheek en Bokkenrijdersbeeld en links het fraaie huis “de Achtgapers” komen wij op de Markt.
Wij kruisen het Markpleinen komen in de Bosstraat.
Links vinden wij de stopplaats bus 45 naar Genk.
Maaseik op zich is al meer dan een uitstap waard: dus wij komen nog terug.
Categorie:Opstap
|
