Op het eerste zicht zou je denken aan een uit de kluiten gewassen verdwaalde krokus die zes maanden van slag is maar niets is minder waar. Het is een herfsttijloos (Colchicum autumnale). (Colchicaceae). Deze soort stamt uit West-Azië en het Middellandse Zeegebied. De plant komt vooral voor in bossen, langs duinpaden en in vochtige weilanden. De soort is in Vlaanderen en Nederland zeldzaam in het wild en de aantallen lopen terug. In Wallonië is de herfsttijloos plaatselijk algemeen in het zuiden en zuidoosten en elders zeldzaam.
De Nederlandse naam slaat op het nog geen bladeren hebben bij de bloei. De plant bloeit in de herfst, maar de bladeren en vruchten komen pas in het voorjaar tevoorschijn. Heel de plant is giftig, zowel voor mens als dier. Let op met de zaden : deze zijn zeer giftig! Voor kinderen wordt de dodelijke dosis geschat op circa 20 mg en als je dan weet dat één zaadje ongeveer 4 mg colchicine bevat hoef je geen rekenwonder te zijn om conclusies te trekken! In de geneeskunde worden zeer kleine gecontroleerde dosis gebruikt tegen jicht en bepaalde hartafwijkingen. Ik zou je wel niet aanraden om zelf te beginnen experimenteren !
Gelukkig is het wel een mooie bloem en kan je er zonder risico's naar kijken en van genieten.
Wist je dat er tal van (sub)tropische planten zijn die makkelijk -10°C aankunnen maar bij ons in de tuin er toch het bijltje bij neerleggen bij 1 of 2 graden nachtvorst ? De reden daarvoor is de vochtigheid, onze winters zijn veel te nat voor deze planten. De cactus op de eerste foto zou temperaturen aankunnen tot -8°C. In zijn land van herkomst (Mexico) daalt de temperatuur in de bergen ook regelmatig onder nul. Met het grote verschil dat het daar wel droog is zoals meestal in woestijnachtige gebieden. Zelfs een laagje poedersneeuw deert ze niet ! Eén cm sneeuw komt ongeveer overeen met 1mm regen, da's dus niet veel. In de serre houden we zulke planten vanaf november zo droog mogelijk, één keer per maand wat water met de "druppelteller" zou moeten volstaan. Bedoeling is dat de serre enkel wat bijverwarmd wordt bij strenge nachtvorst.
De andere kant van de serre is de speeltuin van Fuchsia, mini hosta's en ander klein grut. Die hosta's sterven bovengronds af zoals hun grote neefjes in de tuin en lopen terug uit in het voorjaar. Fuchsia houdt het uit tot ongeveer nul graden. We zullen dus af en toe een klein beetje moeten bijverwarmen als het echt koud wordt maar door het feit dat het een muurserre is wordt ze aan één zijde al vanzelf beschermd tegen de vorst. De stookkosten zullen dus wel meevallen en oleander & co komen hier ook overwinteren. Bij de oleander is het zo ongeveer hetzelfde verhaal als bij onze Mexicaanse prikkevriend. Mits niet te nat kunnen ze makkelijk enkele graden vorst aan.
Maar eerst gaan we vandaag nog genieten van de waarschijnlijk laatste 30° graden dagen van dit jaar !
Boeddha kan rustig mediterend de winter ingaan want het Oosters hoekje is afgewerkt. De bloeiende roodbladige Heuchera "Fire Chief" heeft wel iets weg van een uitslaande brand. Deze Heuchera bloeit al heel de zomer zonder ophouden. Of je hem nu in de zon, halfschaduw of schaduw zet maakt niet uit ! Hier heeft ie 's morgens zon en na de middag schaduw van het huis, dat is niet zo donker als onder de bomen en ik heb de indruk dat onze Heuchera hier tevreden mee is. De steenkorven doorbreken de groene muur van taxushaag en zijn ook accumulatieverwarming, als de zon weg is geven ze nog wat warmte af. De taxus is voor een deel recuperatie. Vorig jaar heb ik er een aantal uitgegraven en hier geplant om de muurserre te kunnen zetten. De voorbije zomer heb ik ze dikwijls extra water moeten geven want ze waren natuurlijk nog niet volledig ingeworteld en met de hitte in augustus hebben ze serieus afgezien. Daarom ogen ze wat kaal onderaan maar binnen een jaar of twee zie je daar niks meer van. In tegenstelling met andere coniferen loopt taxus wel altijd terug uit vanop kaal hout ! Ik heb elders 30 jaar geleden een totaal verwilderde taxushaag "gesnoeid" met de kettingzaag want er was anders geen doorkomen aan. Alles af tot 10cm boven de grond. Het volgend voorjaar overal groene sprietjes en bij mijn weten staat de haag er nog steeds ! Ze zeggen dat taxus 1000 jaar oud kan worden; wel ik geloof het graag !
Op de foto hieronder zie je links onderaan nog een stukje van de Japanse tempelboom "Ginkgo biloba" die overigens uit China en niet uit Japan komt. In de natuur vind je ze niet meer maar ze worden gelukkig al honderden jaren gekweekt. Deze boom is een levend fossiel, 200 miljoen jaar geleden toen dino's de aarde bevolkten waren ze al !
Bernerhof is in twee fasen ontstaan. Het originele deel is zo'n 25 jaar geleden aangelegd en is grotendeels een schaduwtuin omsloten door dennen, eik en een gigantische berk. Toen ik zes jaar geleden met pensioen ging kreeg ik de kans het aangrenzende braakliggend stuk grond bij te kopen zodat de totale opppervlakte meer dan verdubbelde. In plaats van alles open te gooien tussen de 2 percelen heh ik geopteerd om enkel twee doorgangen te voorzien waardoor de bomen werden ontzien en het karakter van de originele tuin behouden bleef. Als je langs daar binnenkomt heb je niet direct een zicht op het nieuw gedeelte. Dat nieuw gedeelte is veel meer open van karakter. Enkel achteraan aan het vlonderterras staan ook enkele (nog jonge) eiken en enkele dennen. Centraal ligt de uitgegraven vijver en met de grond die daaruit kwam is het perceel min of meer vlak gemaakt.
Ik heb dus twee tuinen voor hetzelfde geld en ben nog steeds tevreden met de twee verschillende stijlen. De doorgangen zijn zo'n 2 resp. 4 meter breed en er is geen verharding. Het gazon loopt gewoon door. Aan de smalle doorgang groeit geen gras meer wegens te donker enerzijds en 12 trippelpootjes van de Berners anderzijds. Ik ga in het najaar proberen of daar een schaduwgazon wil groeien. Hopelijk regent het nog eens een paar keer tegen dan want anders zal het niet lukken.
Gisterenavond weer een goed bui gehad voor de tuin. Niet te fel, geen hagel, geen wind. Ik ben een tevreden mens zo !
En op de valreep is het nog net gelukt. De witte Agapantus en de witte Phlox staan toch nog samen in bloei ! En dit jaar zonder "Chelsea chop", die ik vergeten was einde mei).
De "Chelsea chop" is een manier van snoeien van tuinplanten met als doel de bloeiperiode later te laten vallen en kan ook gebruikt worden om de bloeiperiode te verlengen. Deze snoei moet einde mei/begin juni gebeuren en valt samen met de Chelsea Flower Show in Engeland, vandaar de naam.
Het komt erop neer de bloeistengels op dat moment terug te snoeien (1/3 tot 1/2 mag eraf). De plant gaat opnieuw uitlopen en zal meestal ook vertakken zodat je meer bloemen en kortere stengels krijgt die later dan normaal zullen bloeien.
Nog een mogelijkheid is van een (grote) bos de voorste helft in te snoeien en de achterste stengels niet. Deze laatste zullen dan op het normale tijdstip bloeien en de gesnoeide stengels een tijdje later. Hoe later in het seizoen je dit toepast hoe groter het verschil in tijdstip. Niet overdrijven echter of je hebt helemaal geen bloei meer !
Je kan dit toepassen op bvb. Phloxen maar ook op Zonnehoed en veel andere tuinplanten. In mijn witte border bvb. staat de Phlox nu in bloei en de witte Agapantus staat al wel in knop maar het zal nog wel een weekje wachten zijn. Door de Phlox einde mei een "Chelsea Chop" te geven ga je de bloei van de Phox enkele weken opschuiven zodat deze hopelijk samenvalt met de Agapantus. Zo doen de kwekers die deelnemen aan tuinevenementen het ook om alles perfect tegen de gewenste datum in bloei te krijgen. Het weer kan natuurlijk altijd nog een stokje in de wielen steken. Planten zijn nu éénmaal levende dingen en geen exacte wetenschap !
De oude bosborder die vorige herfst en winter een make-over heeft gekregen begint er goed uit te zien. Er staan nog enkele phloxen klaar om een paar gaatjes in de halfschaduw op te vullen en dan nadert de voltooiing. De oranje toets in het midden van de foto zijn enkele inca-lelies die hier al meer dan 10 jaar staan en elk voorjaar mooi terugkomen ondanks hun tropische afkomst (Brazilië), daar komen we later nog op terug.
Zoals opmerkzame lezers (kijkers) kunnen zien op de foto ziet het gazon (op de meeste plaatsen) nog mooi groen. Dat komt door 's avonds (veel) water te sproeien. Vooraleer jullie mij nu gaan verketteren toch nog even een woordje uitleg.
Er wordt uiteraard niet gesproeid met leidingwater maar wel met grondwater. De pomp die daarvoor nodig is draait op zelfgeproduceerde elektriciteit opgewekt met zonnepanelen. En ik heb jaren geleden de afvoer van de regenpijpen afgekoppeld. Het hemelwater van het dak gaat dus niet meer rechtstreeks de riool in maar via geperforeerde afvoerbuizen die in grind liggen komt dit de tuinplanten ten goede. De rest trekt de grond in wat geen probleem is op onze Kempische zandbodem. Plassen zie je hier alleen maar staan net na een wolkbreuk en een uur later is alles weg.
Ik voel me dus absoluut niet schuldig. Met 3 viervoeters van 40-50kg per stuk heb ik er overigens alle belang bij dat de grasmat min of meer intact blijft want herstel duurt hier wat langer met al die trippelpootjes Dat groene gazon heeft nog een voordeel: door de verdamping is de temperatuur hier merkelijk lager dan aan de straatkant waar de grasmat wel egaal bruin is geworden! Dat laat me toe 's avonds de schuiframen aan de tuinzijde open te zwieren zodat het binnen lekker koel blijft zonder airco.
Terwijl de achterkant van de oude tuin en de afscheiding tussen de twee gedeelten in hoofdzaak schaduwtuin zijn is er aan de boorden van de vijver en in de prairieborder volop zon te vinden. Zo kan het water sneller opwarmen in het voorjaar, tot groot plezier van de kikkers en salamanders. Momenteel wedijveren aan de oever verschillende geraniums en salvia's voor de prijs van "plant van de week".
De vorige dagen was ik eerder in het zonnetje terug te vinden maar nu het warmer wordt ben ik meer een schaduwmens geworden. Daarom vind ik het belangrijk om, indien mogelijk, zowel zon als schaduwplekjes te voorzien. Het gazon in het oud gedeelte (bovenste foto) heeft zon in de voormiddag en schaduw vanaf een uur of twee. De bostuin vangt maar zo af en toe een straaltje zon op 's morgens vroeg of 's avonds laat. De vijver daarentegen ligt een groot deel van de dag in het zonnetje. Zo kan je zowel schaduwplanten als zonaanbidders kwijt.
Het oude en het nieuwe gedeelte van de tuin zijn altijd grotendeels (doelbewust) gescheiden gebleven. De oude tuin is meer besloten door bomen en heeft zo uiteraard meer schaduw. Dat vertaalt zich in een andere beplanting. Hier staan verschillende rododendrons die deze tijd van het jaar de hoofdrol opeisen. Het nieuwe gedeelte is meer open, naast de vijver met vlonderterras is er een honden speelgazon voorzien en een grote zonneborder. Tussen de twee delen zijn twee verbindingen gemaakt. Zo zie je nooit de tuin in zijn geheel. Daar zorgen een beukenhaag en een border met rododendrons en andere heesters voor. Zo hebben we ook wat privacy op het terras aan het huis. Ik eet graag buiten maar de buren moeten niet persé weten wat er op mijn bord ligt. Vanuit het huis heb ik via de zijvenster wel een uitkijk op het nieuwe deel. Het is een arbeidsintensieve tuin maar ik geniet er alle dagen van en zolang we het kunnen bolwerken is er geen enkel probleem !
Op de achtergrond : ons tuinslaafje maait het gazon
Op het eerste zicht is het heel raar om nu reeds waterjuffers te zien rondvliegen. Een week geleden vroor het 's nachts nog. Maar dat deert de winterjuffer niet, het zijn de enige vertegenwoordigers van hun familie die heel de winter lang actief zijn. Als het echt heel koud wordt gaan ze in stand-by modus. Ze kunnen dat omdat ze antivries in hun bloed hebben, handig toch !
En deze twee zijn al druk in de weer voor het nageslacht !
Deze plant is afkomstig uit Zuidoost-Europa. Ze werden hier ooit in tuin aangeplant en zijn van daaruit terug verwilderd.
De plant dankt zijn naam aan de zaaddoosjes die op penningen lijken. Volgend verhaaltje vind ik wel mooi en is actueel met de Paasdagen op komst. Judas Iskariot verraadde Jezus voor 'dertig zilverlingen'. Volgens sommige volkslegenden zou Judas toen hij zich verhing de zilverstukken onder zijn galg hebben laten vallen of hebben weggeworpen. Daaruit groeide de judaspenning. Persoonlijk geloof ik er niet al te veel van maar het is wel een mooi verhaaltje.
De plant is niet kieskeurig maar heeft een voorkeur voor zonnige of licht beschaduwde plaatsen
De judaspenning in mijn tuin heeft de omgekeerde weg gevolgd, van verwilderd terug naar de tuin !
Blauwe druifjes of om exact te zijn: de langbladige druifhyacint is een leuk klein bolgewasje dat nu uitbundig bloeit. Ze verwilderen heel makkelijk zodat je er elk jaar meer en meer van krijgt, gratis en voor niks. Ze groeien eigenlijk zowat overal, alleen mogen de bolletjes tijdens de winter niet te nat worden want dan rotten ze.
Ze komen uit het oostelijk Middellandse Zeegebied en tot in Bulgarije in het wild voor. De blauwe variant kent iedereen maar ze zijn er ook in wit en roze. Die roze variant heb ik zelf nog niet gezien. De witte wel, maar persoonlijk verkies ik de originele blauwe bloemetjes.
De narcissen (paasbloemen bij ons) staan al enkele weken mooi te wezen. Of ze Pasen zelf nog gaan halen is hoogst twijfelachtig maar ik word er elk jaar alleszins blij van als ze tevoorschijn komen!
Gisteren hebben we in het oud gedeelte van de tuin het gazon opgeruimd en ontdaan van weggewaaide takken en twijgjes. Daarna met de grasmaaier alle bladeren en dennenappels opgeruimd en kalk gegeven. Voor donderdag wordt een plens water verwacht, da's goed want dan kunnen de kalkkorrels uiteenvallen en in de bodem opgenomen worden. Gazonmeststof volgt binnen enkele weken als de meeste kalksporen verdwenen zijn. Eerder heeft niet zoveel zin want de wortels van het gras kunnen weinig of geen meststoffen opnemen als de bodem te zuur is !
De bloemetjes van de Fatsia japonica zijn eindelijk volledig aan het opengaan. Als we nu nog enkele dagen zonder nachtvorst en een beetje zon mogen beleven zit het hier binnenkort vol met zweefvliegjes en hommeltjes. Duimen maar ! De Fatsia zelf is volledig winterhard, bij strenge vorst hangen de bladeren slap en gekruld net zoals Rododendrons dat ook doen. Eens de vorstperiode voorbij is er na 2 dagen niets meer van te zien.
Er zijn een groot aantal planten die perfect bestand zijn tegen vriestemperaturen maar niet tegen onze winterse nattigheid. Daarvoor zal deze serre zonder bijkomende verwarming een toevluchtshaven moeten worden. De grotere serre achteraan de tuin wordt wel net vorstvrij gehouden om een aantal exoten te overwinteren. Chamaerops & Co, phormium en andere oleanders kunnen daar terecht.
Vermits onze nieuwe tuinkamer aan de noordzijde ligt zal daar in de winter weinig rechtstreeks zonlicht binnenvallen. Ideaal voor Bletilla, Dracunculus (drakenwortel) en andere aronskelkachtigen. Enkel in geval van extreme vorst (hoe lang is dat weeral geleden ?) zullen we hier een beetje bijstoken. Ik heb nu éénmaal slechts een budget dat wat kleiner is dan wat Bill Gates of Richard Branson kunnen spenderen !
Ondanks hevige wind en enkele wolkbreuken blijft deze herfstaster fier rechtop staan ondanks hun hoogte van 150 cm. Deze bloemen gaan er nog wel even mee door, soms wel tot Allerheiligen. Alleen de eerste nachtvorst zal ze klein krijgen. Nu Verbena bonariensis het stillaan welletjes vindt is onze herfstaster zowat het laatste bloemetje waar nog nectar te vinden is voor de ook schaarser wordende insecten. Tot groot plezier van deze blinde bij die nog snel even komt "bijtanken".
Sinds er tijdens een onweer in juni een boom op het dak van de serre terechtkwam was er plots extra ventilatie beschikbaar. Met de winter op komst was het nog "haast je, rep je" om dit voor de eerste nachtvorsten hersteld te krijgen. Zoals bij zulke zaken dikwijls het geval is was het wachten tot de verzekering haar fiat gaf om de boel te herstellen. In dit geval betekende dat afbreken en terug een nieuwe constructie op dezelfde plaats zetten. Gelukkig komt deze serre na 15 jaar nog steeds voor in de catalogus van de constructeur. Dat betekende dat we dezelfde fundering konden gebruiken wat een hoop werk bespaard heeft. Afgelopen zaterdagochtend om 10u23 werd de deur geplaatst en was de nieuwe serre officieel een feit. En hopelijk valt er niet te vlug een andere boom om want er staan er nogal wat en ik ben niet van plan ze allemaal om te leggen. Ecologische voetafdruk en CO2 kringloop weet je !
Vorige winter heb ik de coniferen naast het huis een kopje kleiner laten maken. Bedoeling was indertijd de achterzijde van de garage en het rommelkot van de buren uit het zicht te onttrekken. Dat is een aantal jaren goed gelukt maar nu begonnen deze coniferen onderaan kaal te worden waardoor ze eigenlijk geen reden van bestaan meer hadden. Ze waren ondertussen ook boven het huis uitgegroeid. Redenen genoeg om in te grijpen. Dat we tot nu gewacht hadden om heraan te planten had een reden. Omdat ik een aantal taxusplanten van elders in de tuin als haag wou hergebruiken en het deze zomer veel te droog was om deze met enige kans op succes te verplanten moesten we wachten. Dus was het moment nu eindelijk aangebroken. Daar waar de stronken van de coniferen in de weg zitten worden steenkorven geplaatst. De stronken verwijderen is geen optie want ergens daaronder ligt nog een elektriciteitsleidng naar het tuinhuis. En ons tuinpad is nu ook terug bruikbaar over de volle breedte. We hebben een (zeer traag groeiende) mini Gingko biloba geplaatst en de border zelf werd beplant met een combinatie van Geranium renardii en Heuchera "Fire Chief" die onderling mooi contrasteren met hun verschillende bladkleur. De Geranium bloeit in juni en de Heuchera in het najaar zo dat er steeds iets te beleven valt. In oktober worden er ook nog bloembollen gepoot (laagblijvende narcissen en tulpjes). Om zeker te zijn dat alles voorspoedig zou groeien houdt Boedha met z'n derde oog alles in de gaten (Boedha moet nog een definitief plekje krijgen).
Als binnenkort alles afgewerkt is volgen meer fotootjes !
Gisteren vloog er een Icarusblauwtje in de tuin. Het zijn kleine vlindertjes maar hun kleurenpalet compenseert hun formaat ruimschoots. Het zijn onregelmatige gasten in de tuin. Ze komen meestal zonder afspraak in de nazomer en deze was de eerste dit jaar.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 69 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
