bezorgde ons slapeloze nachten. De beslissing was genomen, Que sera sera, zingt Jo Leemans Ik had een Wetters verleden, zestien jaar straat in straat uit. Cijfer je niet weg. Mijn vrouw had enig bezwaar. Waarom? Werd niet beantwoord. Wetteren was niet aan haar besteed. Ze moest overreden worden, wat gebeurde, stap voor stap. Dan kwam de verhuis, met onverwacht verloop. Magere Hein zwaaide met zijn zeis, maar heeft me net gemist. Bijna was mijn vrouw hier alleen, waar ze eerst niet wilde zijn. Nu, maanden later zijn we er thuis. Ik reeds lang zij sinds kort We zijn er samen. Gelukkig. Zoals gepland R.V.d.B.
Nu wordt lange Pol toch oud, mijmerde Lies luidop toen ze hem nakeek door het rond venstertje in de gevel, achter de toonbank van haar kruidenierswinkeltje. Ze zag hem als het ware voortstrompelen op zijn klompen, veel te korte broek, de vettige pet diep over de ogen en zijn vrije hand diep in de zak van zijn bij winterweer onafscheidelijke kaki kapotjas. Was Pol geen al te beste, dan toch een trouw klant, al was het maar om de twee-drie maanden. Zijn inkopen beperkten zich tot datgene dat hij thuis zelf niet kon telen of maken zoals zout, peper, suiker, muskaatnoot en nog een paar andere zaken. De woorden die hij sprak waren even gering als de aankopen die hij deed. Polydoor Verbist was na de dood van zijn drie jaar oudere broer, vijf jaar geleden, als vrijgezel alleen achtergebleven in de ouderlijke hoeve. Er was ook nog een oudere zuster geweest maar die was in de stad doodgereden door een auto. Na de dood van moeder had deze laatste reeds op jeugdige leeftijd de zorg voor vader en haar twee broers op zich moeten nemen. Tot ze enkele jaren na de dood van vader op een dag naar huis kwam met een flierefluiter, zoals de broers hem noemden, uit de naburige stad. Hij droeg zo een mondmuziekske onder de kin. Hoe noemde Roza dat weer? Een vlinderdas...Pftt. Frans en Pol konden hun antipathie voor deze indringer niet verbergen. Maar Roza trok er zich niets van aan. Ze huwde deze man en volgde hem naar de stad en de kleine jute-weverij van zijn vader. Van toen af waren de twee broers alleen op elkaar aangewezen. Van de geboorte van de twee kindjes bij hun zuster hadden ze wel de geboortekaartjes ontvangen, doch hadden er weinig of geen aandacht aan besteed. Toch waren het bij de schaarse bezoeken van Roza aan haar twee broers, alleen de twee kleine ukken die de hardvochtige mannen enigzins konden vermurwen. De korte tijd van hun verblijf bij hun ooms ravotten ze over het erf zonder dat Frans of Pol er enig bezwaar in vonden. Integendeel zelfs, op hun vraag eens op het paard te mogen zitten, werden ze op hun wenken bediend. Blij en uitgelaten riepen ze dan "ju paardje ju", dat zelfs bij de broers een glimlach op hun gelaat toverde. OORLOG Bij het doodsbericht van Roza waren ze wel even geschrokken en toch naar de begrafenis gegaan. Hun schoonbroer, neven en andere aanwezige familieleden hadden hun die dag tijdens het rouwmaaltijd helemaal links gelaten. De doordringende geur van mottebollen in hun "beste" kostuum was er ongetwijfeld een bijkomende hinderpaal. Dit was trouwens het begin van een totale vervreemding van wat hun enige naaste familieleden waren. Enkele jaren later kwam ook de dood van Frans en kort daarop de oorlog. Pol was te oud om nog gemobiliseerd te worden en liet zich dan ook weinig in met de gebeurtenissen die volgden. Alleen toen enkele weken later, na de achtiendaagse veldtocht de kapitulatie van het Belgisch leger een feit was en de krijgsgevangenen in lange rijen van drie voorbij marcheerden had Pol zijn nieuwsgierigheid niet kunnen bedwingen. Door een kleine opening in de haag bespiede hij de voortstrompelende gevangen soldaten en hun Duitse begeleiders. Tot er plotseling enige tumult ontstond. Geroep en getier. "Halt stehenbleiben". Een gevangene was uit de rang gesprongen en vliegensvlug in het bosje naast Pol's huis verdwenen. Een Duitse motorrijder met sidecar snelde terhulp. Er viel een schot maar er was geen gevangene meer te bespeuren. De ander soldaten hadden ook het gelid verbroken en er dreigde een kleine opstand. "Fortmachen, nicht stehenbleiben" klonk het, om de orde te herstellen. De kolonne zette zich weer in beweging met één rij van twee. Pol was geschrokken in huis gevlucht en gans de dag angstvallig in huis gebleven. In de vooravond deed hij zoals gewoonte zijn ronde in de vervallen stallingen om te zien of alles nog in orde was. In de schuur was er geen zoldering, het leek in de schemering bijna als een kathedraal. Hoog in de nok hingen de vleermuizen als gedroogde vissen nog onbeweeglijk. Toch voelde Pol de aanwezigheid van een levend wezen. Achter de wanmolen, als een egel ineengerold van schrik, ontdekte hij een jonge soldaat. "Verraad me niet...Geef me alsjeblieft andere kleren...Een oude broek van Uw broer". Pol was als van een adder gebeten."Wat weet je van mijn broer". 's Nachts had Pol de soldatenkleren in het geitenhok diep in de grond begraven. Alleen de kapotjas vond hij bruikbaar en had ze gans de oorlog goed verborgen. Sinds het vaderland van het het juk van de bezetter verlost was, droeg hij die nu elke winter. ZWARE VAL Intussen was de hofstede van Pol niet meer het enige op den "buiten" zoals vroeger. Deze afgelegen uithoek van het dorp werd door de inwoners zo genoemd. Een verkaveling had daar verandering in gebracht. Achter en naast het erfgoed waren nieuwe straten aangelegd en werden er op korte tijd een honderdtal nieuwe huizen gebouwd. Alleen zijn naast buur kende Pol. Die had hem eens aangesproken maar omdat Pol zo weinig van zeggen was bleef het sindsdien meestal bij een goede dag of een paar woorden over het weer. "Is het bij U lang geleden dat ge Pol nog gezien hebt" vroeg de buurvrouw op een dag aan haar man. Men lette niet zo nauw op het doen en laten van hun zonderlinge buur, maar nu dat ge't zegt. Inderdaad het was al een paar dagen dat er geen leven meer te bespeuren was op het erf, alleen viel het onophoudelijk geblaf van de hond aan de ketting nu op. De politie had de deur opengebroken en ze hadden Pol onderkoeld in huis op de vloer gevonden. Ontbijtresten lagen nog op tafel. De muffe geur in de aanpalende kamers met neergelaten rolluiken deed de redders de neus ophalen. Hoe lang Pol er gelegen had kon men slechts raden, op het schapraai stond de wekker, stilgevallen rond tien uur 's avonds Een bijgeroepen geneesheer had de breuk van zijn heup vastgesteld en Pol was naar het ziekenhuis gebracht. Hij hetstelde langzaam en terugkeren naar zijn hoeve om er alleen te blijven was volgens de dokters niet meer verantwoord. Al die tijd had Pol nog geen bezoek ontvangen en op de vraag wie moest verwittigd worden antwoorde Pol steevast "niemand". Een jonge dokter trok zich dit geval ter harte. Er was op korte tijd als het ware een vertrouwens- en vriendschapsrelatie ontstaan tussen de oude man en de jonge arts. Hij had de patiënt stilaan kunnen overtuigen dat alleen blijven, in zijn toestand niet meer mogelijk was. Hij wilde er voor zorgen dat er uitgekeken werd naar een degelijk home waar hij van alle zorgen verlost zou zijn. Na enige tegenkanting had Pol zich bij het oordeel van de dokter neergelegd. FAMILIE Op de dag van het ontslag van Polydoor uit het ziekenhuis was de dokter vergezeld van een oudere man. "Dag nonkel Pol, kent ge mij nog"? Pol fronste de dikke wenkbrouwen en bekeek de man met achterdocht. "Ik ben Jozef De Wever, de zoon van Uw zuster Roza en dokter De Wever die ge al kent is mijn zoon". "Ja nonkel Pol 't is waar we zijn familie van elkaar. Mijn oma was Uw zuster". Nu was het hek volledig van de dam. De bejaarde man wist geen blijf meer met zichzelf, ongeloof stond in zijn ogen te lezen. Beide mannen vergezelden Pol naar het RVT Molenkouter in Boekegem, waar zijn verder verblijf was geregeld. Het was 24 december. Pol keek zijn ogen uit zijn hoofd. In de gang naar zijn kamer waren alle deuren versierd met een kleine adventskrans en al de bewoners op de foto ernaast, lachtten hem tegemoet. Ook de deur van zijn kamer waar hij werd binnengeleid was versierd. Hij viel die dag nog meer in verbazing toen hij in de stemmige cafétaria de andere versieringen aanschouwde en een grote kerstboom met daarna de kerststal met levensgrote beelden. Dit had Pol in zijn nochtans reeds lange leven nog nooit gezien. De man was zijn emotie niet meer de baas. Intussen had er zich bij het gezelschap nog een heer en twee dames gevoegd. "Dag nonkel Pol, ik ben Karel de broer van Jozef en dit zijn onze echtgenotes. Weet ge nog toen ik aan Uw huis kon ontsnappen uit krijgsgevangenschap en van U andere kleren kreeg". Pol schudde vol ongeloof zijn hoofd. De jonge dokter De Wever kon hem echter van de waarheid overtuigen en dat de ene dame zijn mama was en de andere zijn tante. Het ganse gezelschap bleef die Kerstavond bij Pol en genoten naast de andere bewoners met familieleden van een smaakvolle kaas- en wijnavond. Zoals beloofd kwamen ze de volgende dag allemaal terug maar nu nog vergezeld van al de kinderen en kleinkinderen. Iedereen straalde om de hereniging met nonkel Pol en Pol zelf niet in het minst. Dit was de eerste Kerst van Pol die nu niet, zoals alle voorgaande jaren, onopgemerkt voorbij ging. Het werd de mooiste uit zijn lange leven. RobVDB
