Er was eens sprookje.
Men beloofde, betere omstandigheden, meer loon, meer sociale voordelen...

Toen de eerste, al dan niet vrijwillig, aankwamen in Duitsland, was het nog vrij goed. Er was voor ieder genoeg. Maar... Naar mate de oorlog vorderde werden de omstandigheden slechter en slechter.
Velen bekwamen drie maal daags een maaltijd. Zij het pover maar men had geen "echte" honger. Het buikje was gevuld.
Doch... vanaf eind 1943 werd het stilaan anders. Niet alleen de bombardementen deden wat zij "niet" moesten doen...
Ook de rantsoenering, of liever de kwaliteit en de hoeveelheid van het voedsel ging zinderogen achteruit. 
Het gewicht van de boterhammen werd steeds kleiner, de soep steeds dunner, het vlees was er soms niet meer...
De dwangarbeiders dienden zich te behelpen met dat wat er was. 
Gelukkig was er nog post en kon men van thuis uit af en toe iets ontvangen. Maar, ...de post was niet zoals vandaag. Dus ... meermaals was het toegezonden voedsel naar de vaantjes. Een beetje schimmel kon geen kwaad, zolang het eetbaar was....
Hoe de tijden veranderden :
Bij Daimer-Benz in Marienfelde mochten de Fransen de maaltijden gebruiken in een gemeenschappelijke kantine, samen met de Duitsers. Toen... plots dit voorrecht werd opgegeven en zij ergens anders hun maaltijd dienden te gebruiken. Niet alleen de plaats was veranderd, ook de hoeveelheid en de kwaliteit van het voedsel ging fel achteruit.
Bijvoorbeeld : de bloemkool was voor de bazen, wij kregen de bladeren.....
Met uitzondering van de USSR-dwangarbeiders of -arbeidsters mochten de anderen "Lebensmittelpakete" ontvangen. Voor velen een redding, ook al was de versheid soms niet dat.... Maar deze waren "überlebenswichtig".

Een klein voorbeeld : 's morgens een stukje brood, 's middags in de fabriek een paar "pellepattatten met een beetje saus met af en toe 20 gr. vlees en 's avonds een klets confituur of een brokje kaas.
 
Het is niets voor niks dat bij de bevrijding velen zich begaven aan het eten van onder ander paardevlees,  gesneden uit kadavers die langs de weg lagen. Wij kunnen het ons niet voorstellen... voor een stukje vlees... en met doodsverachting.... want kogels (russische)  konden ieder moment vernieling zaaien.

Eén zaak staat als een paal boven water.... zij die het overleefd hebben... ondanks honger en vooral bombardementen... hebben hun "pere" afgezien.

Laat ons hopen dat wij (naast die ene) nog getuigenissen mogen ontvangen van toenmaals betrokkenen. Met onze dank.