"Eindelijk ..."

Eindelijk is het dan zover. Oktober 2003. De shovel komt tergend langzaam ons erf oprijden. Ik sta klaar met de filmcamera om de vernietigende kracht van de hedendaagse techniek vast te leggen voor mijn nageslacht. De sloop kan beginnen. Er is afgesproken dat eerst de achterkant van de woning zal worden neergehaald en dat vervolgens naar voren toe zal worden doorgewerkt. Het lijkt alsof we met z'n allen, zonder het van elkaar te weten, hebben afgesproken dat we de gevel zo lang mogelijk in tact zullen laten. De gevel die het op een haar na 100 jaar heeft volgehouden en die nog steeds zonder enige scheuring fier overeind staand getuigt van verstand van bouwen op veengrond. Het voorhuis staat, voor zover ons bekend, op korte houten palen die het - dankzij de hoge grondwaterstand in ons polderlandschap - nóg wel 100 jaar hadden volgehouden. Maar dankzij de voortschrijdende ontwikkelingen die de moderne tijd kenmerken en de beslissingen die de Nederlandse Staat daardoor meent te moeten nemen zal straks ook onze antieke gevel met glas-in-lood-ramen het loodje moeten leggen.
Schiphol moet kunnen groeien. Het banenstelsel moet worden aangepast en dus ontstaat de Polderbaan. Routes worden verlegd en zorgvuldige berekeningen geven aan dat er meer vliegbewegingen mogelijk worden boven onze polder en dat men daarmee de toegestane geluidsbelasting voor omwonenden geen geweld aan doet. Eén van die omwonenden zijn wij. Ons huis staat in Assendelft-Zuid, dat na Spaarndam het zwaarst wordt getroffen. Al in de proefperiode constateren wij dat we binnen een tijdsbestek van enige maanden in staat zullen zijn de piloten van de verschillende maatschappijen te herkennen, niet alleen aan hun stijl van vliegen, maar ook aan de kleur van hun pet. We kunnen tenauwernood de drang onderdrukken om naar ze te zwaaien, omdat de frequentie waarmee ze overkomen ons moedeloos maakt. We kijken nog alleen en zwijgen.
Toch is juist de aanleg van die onontbeerlijke Polderbaan de aanleiding voor de sloop van onze woning. En juist als gevolg van de toegenomen geluidsoverlast verrijst er straks een nieuw huis dat qua isolatietechnieken zijn weerga niet kent. Welke kniesoor zal durven volhouden dat het toch wel zonde was van zijn authentieke stulpje als hij zich straks achter driedubbeldik glas kan afvragen of de brommers die voorbij razen in werkelijkheid nog wel geluid maken ? De wisseling der seizoenen zullen we, dankzij ons isolatiepakket, intens beleven, in stilte. De wind huilt niet meer om ons huis, de regen klettert niet meer op het dak en frisse lucht ontvangen we nog alleen door de ventilatiekanalen die zich als een mollenstelsel door onze woning vlechten. En de vliegtuigen ? Als meeuwen die zich op de wind laten drijven zullen ook zij ons huis passeren om via de Polderbaan net als de reigers neder te dalen op Hollandse bodem. Onze bodem, veengrond, wordt binnenkort doorspiesd met metershoge palen die ons nieuwe huis moeten dragen. Als de sloper de gevel de genadeklap heeft toegebracht en zich voorbereidt op de oude fundering blijkt daarvan nauwelijks iets aanwezig. Gedurende bijna een eeuw stond de gevel, onze gevel, slechts op een klokgave plank en de originele poertjes die het voorhuis droegen bleken zichzelf in stand te houden. Maar de ontwikkelingen gaan door en wij ..., wij hebben geluk gehad. Want wij mogen onze nieuwe woning volgens de laatste eisen isoleren. En omdat ik in Assendelft-Zuid woon en ik de polder liefheb, zal ik iedere dag met blijdschap naar buiten kijken en in stilte genieten van de natuur die mij omringt. Ik zal de meeuwen in hun glijvlucht blijven zien net als de reigers die landen op mijn erf en ik zal ze herkennen.

Marjon

  
" …….. Stil in ’t straatje hè ?"

“Goedemorgen mevrouw de Boer, daar ben ik weer !” Met de sleutel die we in bruikleen hebben nog in mijn hand loop ik de woonkamer binnen. Met een geoefende blik kijk ik snel in het rond en constateer dat ik op het eerste gezicht niets tegenkom dat geen uitstel duldt.
“Ja, ja ik dacht net wat is het stil in ’t straatje hè, vindt u ook niet ?” Omdat ik inmiddels weet welk antwoord van mij wordt verwacht klinkt resoluut uit mijn mond: “Nou en of het stil is in ’t straatje.”
Mevrouw de Boer, die overigens net zo goed mevrouw de Bruin of mevrouw van Zalinge had kunnen heten, zit gekleed in haar grote stoel in de erker voor het raam. Haar rok zit vol pluisjes als je af moet gaan op de niet aflatende ijver om de denkbeeldige versmoezeling met haar geknokelde handen te verwijderen. Hoe lang ze daar al zit weet niemand.
“Heeft u goed geslapen ?” vraag ik met een peilende blik in mijn ogen, wetend dat ze die haast professioneel zal ontwijken als ze antwoordt: ”Ja hoor, maar ik zag de zon opkomen en ik dacht ik ga lekker in mijn stoel zitten voor het raam ….. wat is ’t stil in ’t straatje hè ….”

Ik werk bij de thuiszorg en wel als verzorgende-C. Niet dat dat nou zo bijzonder is, want een echte opleiding ervoor heb ik nooit gehad. Men dacht alleen dat ik de verantwoording van een uitgebreider takenpakket wel aankon. En dus rijd ik met een rode map onder mijn arm van cliënt naar cliënt. In die map staan keurig op volgorde van behandeltijdstip de mensen die onze hulp nodig hebben. Welke hulp ze nodig hebben staat weer apart bij hun naam opgeschreven. Soms volstaat een kopje thee met een boterham, soms vraagt de verzorging van een invalide 90-jaar oude professor bijna het dubbele van het aantal minuten dat regulier in een halfuur gepropt kan worden. Hetgeen zijn oorzaak niet vindt in het behandelprotocol maar wel in de mate waarin de professor meent een aanslag te mogen doen op mijn intellectuele vermogens. Zijn lichaam laat het afweten, zijn geest daarentegen is scherp. En wat hem betreft mag de verzorging zich dus wel wat meer richten op zijn geestelijke gesteldheid. Ik ben flexibel …… maar tijd is tijd !

“Nou en of het stil is in ’t straatje ! Ik zie ook helemaal niemand !” En weer kijkt ze me stralend aan omdat ik er blijk van geef haar te begrijpen. Ik weet dat nu het moeilijkste moment van de ochtend is aangebroken. Mevrouw moet mee naar de keuken waar ik haar bij het aanrecht kan wassen. Inmiddels weet ik ook dat een simpele uitnodiging haar niet uit de stoel haalt. Ze ís toch al aangekleed en ze hééft zich al helemaal gewassen. Dus haal ik opnieuw mijn trucje uit de hoge hoed en ga voor het raam naar buiten staan kijken. “Stil in ’t straatje hè … ik zie helemaal niemand, of toch …. ?”  Steeds weer voel ik me een beetje beschaamd als ze overeind komt uit haar stoel. Ik geef haar een arm en samen turen we naar buiten. Met de belofte dat ze straks met een kopje koffie weer heerlijk in haar stoel kan zitten lok ik haar de keuken in. Geduldig werk ik het hele ritueel af dat niet langer dan twintig minuten mag duren.
Ze is vergeetachtig en veelvuldig herhaal ik dezelfde antwoorden op dezelfde vragen. Als ze klaar is breng ik haar naar de zitkamer. “Krijg ik nu koffie ?” vraagt ze me met twinkelende oogjes. Ik verbaas me over de menselijke geest die op schijnbaar ridicule wijze hersenfuncties kan activeren en uitdoven zonder daarover ook maar enige rekenschap te hoeven afleggen. “Ik maak koffie voor u”, en ik spoed me naar de keuken. Ze roept me met luide stem na: “Stil in ’t straatje hè ….”. Met het automatisme van een repeteergeweer geef ik mijn standaardantwoord.

Na een paar weken loop ik weer met diezelfde rode map onder mijn arm. Weer diezelfde mensen, in dezelfde volgorde, binnen dezelfde tijd. Bij aanvang realiseer ik me nog niet dat ik eerder klaar zal zijn vandaag. De rode mappen worden eenmaal per week volledig bijgewerkt. Dus kijk ik, met de sleutel van haar voordeur in mijn hand, nog even in de map of er iets is gewijzigd. Op de eerstvolgende nieuwe pagina in haar logboek staat in haastige letters geschreven: 9 juli: mevrouw is overleden.
Ik staar naar die 23 hanepoterige letters die niets anders schijnen te willen vertellen dan dat er weer een half uur zorg voor een ander beschikbaar is gekomen.
Ik kijk om me heen en zie de buurtbewoners door de straat gaan, wandelend of fietsend, zwaaiend naar elkaar vanachter de ramen. “Stil in ’t straatje hè … ?” Het is alsof ik haar stem de geëikte vraag hoor stellen. Ik heb geen antwoord …..elk woord zou de stilte verstoren.