De positie van de vrouw en de islam

Zoals het er nu naar uitziet zal dit een van de grootste struikelblokken worden tussen het harmonisch samenleven van twee gemeenschappen. We zullen op een luchthartige toon beginnen. In de Bijbel en de Koran staat dat god de man schiep en daarna de vrouw en haar ondergeschikt maakte aan de man. Natuurlijk is dit larie. God schiep eerst de vrouw maar daar er in het aards paradijs niet genoeg winkeltjes waren verveelde Eva zich snel en vroeg god om gezelschap. Nu, zei god, ik kan nog wat scheppen maar natuurlijk zal het niet zo volmaakt zijn eerder lomp, een beetje stompzinnig, ongeloofklijk macho belust op sex en dies meer. Maar Eva wou toch haar zin. Nu goed maar op één voorwaarde, fluisterde god, want anders zal dat wezen totaal onhandelbaar worden. Je moet hem laten geloven dat hij het eerst werd geschapen, een geheimpje tussen ons beide, onder vrouwen begrijp je?

In Koran en Bijbel staat dus dat de man de meerdere zal zijn van de vrouw. Onder de zachte en soms harde dwang van de vrouwenbeweging is in het westen de ontvoogding van de vrouw begonnen. Ik zeg wel "begonnen", want er zijn nog talrijke voorbeelden aan te halen waar dit niet zo is: loongelijkheid bijvoorbeeld. Het heeft lang geduurd voor er wat schot in kwam. Vrouwenstemrecht stamt van 1945 is dus zo oud als een deel van ons. Maar het feit dat een vrouw nu eigen inkomen kan hebben en er over beschikken heeft haar positie t.o.v. de man flink versterkt. In de kerk loopt men nog wat achter daar is een vrouw nog steeds niet gemachtigd om priester te worden laat staan paus. Maar bij de islam is het nog slechter gesteld. Vrouwen zijn een soort tweederangsmensen ondergeschikt aan de man. Al dient gezegd wanneer zij zich stipt aan hun onderwerping houden zij wel op het "nodige respect" (waarvan de inhoud natuurlijk betrekkelijk is) kunnen rekenen . Allerlei regeltjes dienen er toe om de vrouw in deze ondergeschikte positie te handhaven. Naargelang de graad van onderwerping kan dit gaan van het verplichten bepaalde kledingstukken te dragen tot extreme intoleranties zoals verbieden met een andere man te spreken in afwezigheid van de echtgenoot, gearrangeerde huwelijken en meer van dat fraais. Voeg daarbij het macho gedrag van de mediterane "mannetjes" waar de "m" soms dient vervangen door "tir" en we hebben misschien een wat eenzijdig maar toch vrij realistisch beeld van de positie van de vrouw in de islam. Natuurlijk zijn er gezinnen waar men een evenwicht heeft gevonden tussen godsdienst en realistische levenswijze. Maar de gematigde krachten in de islam zijn voor het ogenblik zeker niet in de meerderheid en worden gedomineerd door fundamentalistische krachten.

Er kan langs geen kanten sprake van zijn dat wij hier in het westen de klok gaan terugdraaien. We zijn zelf nog maar pas in de goede richting beginnen evolueren. De drie godsdienten van Het Boek (joden-christenen-islamieten) zijn steeds gedomineerd geweest door meestal oude op hun macht beluste haantjes. Binnen het christendom komt nu traag een beweging op gang naar erkenning van de positie van de vrouw. Dit onder invloed van de vrouwen zelf. Een evolutie ten goede in de islam kan maar verwacht worden door opvoeding van de islamitische vrouwen. Het zal van hen en van hen alleen moeten uitgaan of er een reformistische beweging binnen de islam op gang komt of niet. Zoniet lijkt de culturele kloof mij onoverbrugbaar. Een andere oplossing is natuurlijk het loslaten van het geloof zoals een toenemende ontkerking in het westen laat zien. Maar dit lijkt mij bij de islam momenteel niet echt realistisch. Dit fenomeen van ontkerking gaat trouwens vaak gepaard met een toenemende graad van opleiding en welstand. Meer welstand is minder kerk en geloof. In armoede is de hoop op een beter leven in het hiernamaals vaak de enige reden om dit wereldlijk bestaan vol te houden. Dus opvoeding en bewustmaking van de islamitische vrouwen, een verbetering in de sociale positie van hen en hun gezinnen zou kunnen helpen.

Als men echter in België de weg op gaat van het weigeren van werk aan bepaalde allochtonen, alleen op basis van hun allochtoon zijn en dit gerechterlijk gaat bevestigen - dan vraag ik mij af in welke rechtsstaat leven wij-. Wetten tegen discriminatie die door sommigen wel en door anderen niet moeten geëerbiedigd worden. Dit lijkt mij niet alleen discriminatief tegenover de allochtonen maar ook tegenover de autochtonen onderling. De zoveelste blunder van het gerecht ?

Wat men de islam wel moet toegeven en wat bij ons reeds flink aan het verwateren is is de familiegeest. Een vrouw mag dan onderdukt worden, als moeder kan ze er van op aan dat wanneer ze oud en gebrekkig wordt, ze door haar zonen en dochters niet zal gedropt worden in een instelling. Maar tussen haar familieleden zal kunnen blijven waar er voor haar gezorgd zal worden. Iets waar wij dan nog wat kunnen van leren misschien ?

Resumerend: Een pasklare oplossing op korte termijn kan hier niet voorzien worden. Veel zal afhangen van de islamitische vrouwen zelf. De gelijkheid van man en vrouw is een van de pijlers van onze westerse beschaving geworden. Hierop kan en mag geen uitzondering gemaakt worden. We kunnen alleen maar hopen dat een toenemen van het schoolse niveau van de islamitische meisjes en de islamitische jeugd in het totaal hiertoe zal bijdragen. Hiervoor zal streng gewaakt moeten worden dat de schoolplicht vervuld wordt en dat ouders die hieraan verzaken of hun minderjarige kinderen onvoldoende onder kontrole hebben op een of andere manier beboet worden. Aan de politici om hierover eens na te denken.