Het was nog  een van die warme dagen afgelopen maand en al  vroeg in de morgen te zien dat heteen dag werd om te plukken. Aan de Maas in Smeermaas gaan de mannen met de Dumpers en graafmachines weer aan de slag. Aan Nederlandse zijde is dat de weerdverlaging, die op grote schaal wordt aangepakt. Aan Belgische zijde zijn ze bezig met de afwerking van de oever en de afrastering.

Op het vlakke deel langs de Maas, op de grens tussen Lanaken en Maastricht, bij de Kajakavaartplaats zit Leon Lemmens uit Maastricht te vissen .

”Ze biete neet vandaog, iech höb nog geine beet gehat"zegt Leon. "'t water is ouch väöl te klaor, dat heet de vès neet zoe gere".

We raken met Leon in gesprek en van het een komt het ander.

De 78 jarige Leon Lemmens, gepensioneerd rangeerder bij de Spoorwegen,  vist al bijna een mensenleven lang langs de Maas. "Geen enkele vis gaat mee naar huis want ik heb nog nooit een vis gegeten zelfs niet uit de winkel zegt Leon".

Leon heeft ook een tijd lang in Smeermaas gewoond. Hij was toen een buurman van Aloïs beter bekend als  ’t  ‘Pepermenneke’. Daar heeft hij mooie herinneringen aan. 

Zijn bijzonderste herinnering ligt in het oorlogsverleden van Maastricht en wel op een dag dat hij weer eens zat te vissen aan de Maas. Het was in de zomer van 1944 op een dag dat de temperaturen net als de dag van dit gesprek opliepen tot 30 graden. Op die memorabele dag, om precies te zijn vrijdag 18 augustus vond een bombardement plaats door Amerikaanse vliegtuigen die de opdracht hadden de spoorbrug te bombarderen, om het Duitse leger te verhinderen terug te trekken via het spoor.

Leon vertelde zijn verhaal over de raid op de spoorbrug in Maastricht op 18 augustus 1944. Toen was hij 11 en zoals gewoonlijk aan de Maaskant, in de omgeving van de Blekerij (Sint Pieter) aan het vissen. Hij was er niet alleen maar met enkele andere vissers, waaronder volwassenen.

Plots zagen zij een groep vliegtuigen overkomen die vlak over de huizen en de Maas scheerden, gevolgd door nog een andere groep van dezelfde grootte en type. De oudere vissers vluchtten toen naar boven roepende, “die goon de brögk aonvalle weg heij!". Leon vluchtte toen ook weg  naar een veilige plaats. Even later waren er zware slagen te horen en daverden de huizen op hun grondvesten. De mensen waren ervan overtuigd dat de spoorbrug in de lucht gevlogen zou zijn. Maar niets was minder waar. Niet de brug, maar de twee Maastrichtse woonwijken  ‘Kreije- en ’t roed dörrep’ waren getroffen met een massa slachtoffers tot gevolg.

Achttien augustus 1944 staat dan ook in zijn geheugen gegriefd als de dag dat meer dan honderd bewoners van de twee Maasdorpen het leven lieten.

"Toen de mensen, na een bijzondere plechtigheid in de Sint Servaas en de Sint Jan, begraven zouden worden op het kerkhof aan de Tongerseweg, waren de kisten o.a. “geladen op wagens van Drankhandel Beiten”, weet Leon nog te vertellen.

“Met de neus dicht geknepen stonden mensen rijendik langs de kant de lange stoet gade te slaan. Een doordringende geur verspreidden de slecht gekiste slachtoffers van het Amerikaanse bombardement“. 

Met als doel de terugtocht van de Duitse bezetter te bemoeilijken, hebben de geallieerden, op die 18e augustus 1944, de spoorbrug in Maastricht willen verwoesten. 26 Amerikaanse B17 bommenwerpers hebben toe een tapijt van 156 bommen afgeworpen. Slechts één bom trof het beoogde doel, zonder veel schade.De rest kwam met verschrikkelijke gevolgen terecht in de twee woonwijken die op de linker en rechter Maasoever gelegen waren, zoals te zien is op de foto hieronder na het bombardement en de foto daaronder zoals het er uitzag in 1939.

Wrang als we weten dat nog geen maand na het bombardement   de bevrijders via Eisden Maastricht kwamen bevrijden.