Op 3 oktober 2008 was het dan zo ver: ons Streekmuseum vierde het veertigjarig bestaan en de gelegenheid werd aangegrepen om het boek ten doop te houden. Door de voorzitter van de Vriendenkring van het Streekmuseum (meer dan 1500 leden!) werd het eerste exemplaar uitgereikt aan onze vriend Rein van der Waal, de redacteur van het Bulletin (kwartaalblad) van de Vriendenkring. Hij had zich beijverd om vele in het Bulletin gepubliceerde verhalen in een Worddocument om te zetten en ons daarmee veel aanvulling te leveren voor het boek.
De uitgever was zo goed om ook voor de (12) leden van de dialectgroep en voor de overige medewerkenden (leveranciers van verhalen, foto's en/of insprekers van de teksten op de bij het boek geleverde CD) een gratis exemplaar ter beschikking te stellen, dus er waren veel opgetogen gezichten te zien. Tijdens de feestavond was er ook een verkoopstand ingericht waar de boeken vlot van de hand gingen, waardoor de kas van het museum aardig kon worden gespekt.
Voorlopig ga ik het wat rustiger aan doen en moet het trekken van dit project worden beschouwd als "(74-jarige) opa's laatste kunstje". Ik blijf wel meedoen met de dialectgroep, maar dan ter assistentie van anderen die zich belasten met de verantwoordelijkheid voor de lopende projecten. Ook met het vertellen van dialectverhalen hoop ik nog een poos te kunnen doorgaan, want de belangstelling daarvoor neemt nog steeds toe.
Hierbij plaats ik een foto van de omslag van het boek, waarbij moet worden opgemerkt dat wat daarop zwart lijkt in feite goudopdruk is. Het boek is 15 x 21,5 cm en telt 272 bladzijden met verhalen, verhandelingen, vraaggesprekken, gedichten en zelfs een toneelstukje (dat op de jubileumavond werd opgevoerd). De bijgeleverde CD bevat 16 verschillende bijdragen in de dialecten van diverse dorpen in de Hoeksche Waard.
Ik groet graag alle lezers van deze blog en dank hen voor hun interesse. @rie
Inmiddels heb ik de drukproef van het boek kunnen corrigeren en is het resultaat weer naar de uitgever en drukker om in productie te gaan. We hadden een luxeprobleem want van de ingeleverde tekst moest nog een flink stuk worden geschrapt om voldoende illustraties te kunnen opnemen en om de omvang van het boek binnen de vastgelegde perken te houden.
Dat schrappen is een nogal pijnlijke zaak, omdat je natuurlijk liefst alles zou willen opnemen dat beschikbaar is. Gelukkig hoefde ik daarvoor niet alleen op te draaien, maar was het mogelijk om met onze werkgroep een volgorde van prioriteit vast te leggen, waarmee viel te bepalen wat geschrapt diende te worden. Dat zijn toch nog zeven teksten geworden.
Nu is het wachten dus op de levering van de boeken en CD's, opdat op de geplande datum de uitreiking van het eerste exemplaar kan plaatsvinden. Alles ligt prima op schema, dus we verwachten de beoogde "tewaterlating" te kunnen doen plaatsvinden op 3 oktober, de datum van het 40-jarig jubileum van ons Streekmuseum Hoeksche Waard.
Dan zou je dus denken: "Nu is het lui achterover leunen tot dat moment.", maar dat valt in de praktijk toch wel tegen. De nieuwsgierigheid naar het uiteindelijke resultaat is zo groot, dat het "rustig" achteroverleunen ook met een onrust gepaard gaat, die in de verte misschien valt te vergelijken met het wachten op de geboorte van een kindje. Ik kan de komst van de ooievaar dus nauwelijks afwachten...
De tekst van het boek is naar de uitgever, evenals een proefexemplaar van de CD. Het verzamelen van de illustraties vordert en de drukker kan er zich op gaan uitleven. Voor ons als dialectgroep is het nu dus wachten op het eindresultaat, dat we begin oktober verwachten.
Onze activiteiten staan nu op een zomers laag pitje. Deze week nog een overleg met de groep en verder in deze maand nog wat optredens en we kunnen de deur achter ons dichttrekken om op welverdiende vakantie te gaan.
Het overleg is gestart om te komen tot afspraken over de lancering van het boek. Liefst zagen we dat de eerste week van oktober in het Streekmuseum, omdat dan ook het 40-jarig bestaan van het museum gevierd kan worden. Maar dat is nog niet zeker, omdat omstreeks die tijd ook renovatiewerkzaamheden in het museumgebouw Hof van Assendelft van start moeten gaan. Nog even nagelbijten dus!
De komende tijd zal ik dus weinig te melden hebben over voortgang in ons werk. Ik wens iedere lezer een prettige vakantie en ik hoop daarna hier weer goede berichten te kunnen brengen over onze hobby. @rie
De week van de waarheid breekt aan. Alle correcties (voor zover ik ze kon opsporen natuurlijk) zijn ingevoerd en dinsdag vinden de laatste opnamen plaats voor de audio-CD. En dan zit mijn werk aan dit boek erop en kan ik nagelbijtend gaan afwachten hoe het er uit komt te zien. Een tipje van de sluier is al voor me opgetild: van de uitgever kreeg ik een proefdruk van de omslag toegestuurd, die hij gaat gebruiken voor de aankondiging van het boek in reclamestukjes. Ik vond het heel mooi en natuurlijk hoop ik dat het ook de kopers van het boek zal bevallen.
De aandacht gaat zich nu wat meer verleggen naar ons optreden in dialect (vaak ook traditioneel gekleed). Zo waren Marjolein en ik de afgelopen week te gast aan boord van de Henry Dunant, het schip dat zoveel bedlegerige en gehandicapte mensen een mooie vaarvakantie biedt. Met gasten uit de regio Arnhem aan boord lag het even in Oud-Beijerland aangemeerd en daar konden wij onze kunsten vertonen. Men had blijkbaar geen moeite om ons te verstaan, want er werd levendig gereageerd. Een bos bloemen was na afloop ons deel en de kas werd versterkt om er onze kosten uit te kunnen bestrijden. Komende zaterdag treed ik alleen op in het Streekmuseum te Heinenoord en de daaropvolgende zaterdag gaan Marjolein en ik weer samen op pad, deze keer naar Mijnsheerenland. In week 28 wacht nog een gezelschap in het verzorgingstehuis te Numansdorp op onze grappen en grollen en daarna kunnen we voorlopig op vakantie...
Aan de teller van het aantal bezoekers te zien is er zo langzamerhand een kern van trouwe lezers van deze blog. Ik dank jullie van harte voor je belangstelling in het wel en wee van deze dialect-hobbyist! @rie
Afgelopen week was een spannende: zou het lukken om alle mensen bereid te vinden tot medewerking om een representatief overzicht van de dialecten van de Hoeksche Waard op CD vast te leggen? En zouden dan ook de stemmen en de wijze van inspreken geschikt zijn? Het is allemaal gelukt! Gisteravond tijdens onze maandelijkse bijeenkomst konden we dus tevreden terugblikken op een geslaagde volgende stap op weg naar ons nieuwe boek dat in het najaar moet verschijnen. Onze uitgever is al bijna klaar met het bijzoeken van geschikte foto's uit zijn enorme foto-archief. Wat ons nu nog rest is het aanbrengen van de nodige correcties en de spellingcontrole. Daarvoor is de maand juni beschikbaar, waarna de produktie van boek en plaat kan beginnen. We hebben al een vooruitblik gewaagd aan de presentatie van het boek: wanneer en waar, uitreiking van het eerste exemplaar door wie aan wie enzovoort. Ik wacht nu op een seintje van onze geluidstechnicus om het eindresultaat van de opnamen te gaan beluisteren. Als alles akkoord is krijg ik van hem een CD mee, die ik vervolgens kan kopiëren om alle medewerkers/sters met een exemplaar te verrassen, als dank voor hun bijdrage.
Dat was weer een paar dagen flink werken om alles te regelen en met iedere betrokkene afspraken te maken om te komen tot de opnamen voor een CD (die bij het dit najaar te verschijnen boek gevoegd moet worden). Uiteindelijk is de keuze bepaald van de op te nemen stukjes, zijn de mensen gevonden die het (van elkaar verschillende) dialect van acht dorpen ten gehore gaan brengen en is de opnamestudio ervoor gereserveerd dat we dinsdag 27 en donderdag 29 mei a.s. de aanval op de microfoon gaan inzetten. Om de juiste mensen te vinden moet je wel een flink netwerk van contacten hebben en met overtuigingskracht te werk gaan, want hiervoor geschikte sprekers/sters worden steeds schaarser. Verder valt er wat te regelen om de juiste tekst bij de juiste persoon te krijgen, moet je ervoor zorgen dat er vervoer beschikbaar is voor degenen die dat niet zelf ter beschikking hebben, dus er gaan velletjes postzegels doorheen en de telefoon staat soms roodgloeiend: niet iedereen kan overdag, want er zijn ook mensen met een werkkring bij, de ene gaat net op vakantie en de andere keert juist terug van een meerdaagse fietstocht, die vindt het leuk maar is juist nu erg hees van verkoudheid en zo voort en zo verder. De kop boven dit stukje lijkt me dus niet erg overdreven: ik heb het gevoel bezig te zijn om ervoor te zorgen dat een kruiwagen vol kikkers in een race over honderd meter de meet moet passeren zonder een kikker te verliezen... Na 29 mei weten we dus of dat gelukt is!
Het concept van het dialectboek heb ik inmiddels doorgezonden aan de uitgever, die er de nodige illustraties bij gaat zoeken. Intussen ben ik volop bezig om de opname van de CD mogelijk te maken: teksten selecteren, mensen werven om ze in te spreken, contact met de producent van de CD voor het houden van stemtests en zo gaan we maar door. Vóór juli moet alles er netjes op staan en gaat hij de oplage fabriceren. Tot juli kunnen we ook nog de laatste correcties aanbrengen waar nodig. In het najaar moet het boek dan in de winkels liggen (tijdig te koop voor de feestdagen natuurlijk). Ik zal opgelucht zijn als het zo blijft marcheren en we de ongetwijfeld optredende plooien weer kunnen gladstrijken. Maar na de ervaringen met het woordenboek heb ik daar wel vertrouwen in. Het is een heel karwei, maar het geeft na voltooiïng ook veel voldoening. @rie
Chris den Boer is al jarenlang lid van onze dialectgroep en hij is er ook geruime tijd voorzitter van geweest. Hij maakt ook deel uit van ons groepje dat bij tal van gelegenheden optreedt met dialectverhalen. Een nóg grotere liefde heeft hij echter voor muziek en hij heeft al actief deel uitgemaakt van verschillende van de amateurgezelschappen in de Hoeksche Waard. Zo is hij nu nog de drijvende kracht van de Alpenjäger, blaaskapel van de muziekvereniging Prinses Juliana uit Klaaswaal. Vanwege zijn bijdragen aan de gemeenschap is hij vrijdag 25 april 2008 in het raadhuis van Cromstrijen gedecoreerd. De Burgemeester speldde hem de versierselen op die behoren bij het lidmaatschap van de Orde van Oranje Nassau. Zoals Chris zelf zijn blijdschap hierover verwoordde was hij daar "best grôôs op", in Algemeen Nederlands vervulde deze decoratie hem dus met trots. Hierbij een plaatje van die trotse decorandus naast de burgemeester.
Niet alleen met onze optredens is er voortdurend werk aan de winkel, ook met het samenstellen van een nieuw boek in Hoekschewaards dialect zijn we als werkgroep druk bezig. Deze week had ik daarover een voortgangsoverleg met onze uitgever en we hebben nu definitief kunnen bepalen dat we zo ver gevorderd zijn dat het boek komend najaar in de winkels kan liggen. Voor het zover is moet natuurlijk nog wel veel werk worden verzet. Deze maand sluit de inzending van bijdragen (we zijn al over de 80!) en dan gaat het concept naar de uitgever, die er illustraties bij gaat zoeken uit zijn omvangrijk historisch foto-archief. De dialectgroep gaat aan de slag met het selecteren van dialectsprekers/sters waarmee we een CD gaan opnemen die bij het boek geleverd gaat worden. Dialect is immers klank en het geeft dus een duidelijke meerwaarde aan een geschreven boek als je de taal ook kunt horen. Verder valt natuurlijk nog genoeg te doen aan onder andere spellingcontrole, publiciteit en het organiseren van de lancering van het boek. Enfin, dat houdt ons van de straat en als het eenmaal is voltooid is een grote voldoening ons deel. @rie
Zaterdag 5 april traden we gedrieën op met dialectverhalen in het Streekmuseum te Heinenoord. Dat gebeurde in de sfeervolle Polderkamer, die zowel 's morgens als 's middags vol zat met belangstellenden. Gerda (getooid met de keuvel of krullemus) vertelde over onze traditionele kleding en over het oude gebruik van "kortaevende" in onze streek; Marjolein (die een haakmussie droeg) verklaarde waarom de kerktoren van Heinenoord zo scheef staat en hoe in Strijen een onderaardse gang is ontstaan tussen de kerk en een verderop gelegen woonhuis. Tenslotte bracht ik wat ten gehore over bijgeloof (waarbij kon worden gegriezeld over weerwolven, met de helm geborenen en toveren). Het viel allemaal zodanig in de smaak, dat we in het vervolg maandelijks wat ten beste kunnen geven in het museum. De eerste afspraak is al gemaakt voor 3 mei 2008 en voor het vervolg zal nog een schema worden opgesteld.
Gisteravond was het weer zo ver: het maandelijkse gezellige overleg van de dialectgroep. Vaak hebben we elkaar daarbij zoveel te vertellen, dat het afwerken van de reguliere agenda met de werkafspraken wat in het slop dreigt te raken. Maar uiteindelijk is het toch weer gelukt. De afspraken voor ons komende optreden op 5 april in het Streekmuseum te Heinenoord zijn gemaakt. Ik mag dan mee met de dames Marjolein en Gerda (zie foto) die ook hun traditionele kleding zullen dragen ter opluistering van onze voordracht in dialect. Verder blijken we met de voortgang van het boek nog steeds goed op schema te liggen om het dit najaar te laten verschijnen. Volgende week kan ik daarover weer met de uitgever de nodige afspraken maken. @rie
Het lijkt nog ver weg, maar voor je het weet is het alweer oktober en voor het museum is het dan van 11 t/m 19/10 de week van de geschiedenis. Om daarvoor iets aardigs te programmeren moeten wel ruim tevoren voorbereidingen worden getroffen en daarmee ben ik nu dus druk bezig. Wat het precies wordt mag ik nog niet onthullen, maar omdat het Hoekschewaards dialect er een prominente plaats in moet krijgen valt mij -als aanspreekpunt van de dialectgroep- de eer te beurt daartoe het nodige voorwerk te verrichten. Als het wat vastere vormen aanneemt kom ik er natuurlijk op terug om ook hier de nodige bijzonderheden prijs te geven. Ik sluit niet uit, dat ik er zelf ook een rol in moet vervullen. Dat zou dan weer gepaard kunnen gaan met een verkleedpartij, zoals vorige week bij het optreden in 's-Gravendeel. Daarvan hier een foto:
Bij mijn berichtje van gisteren vergat ik nog de website van ons Streekmuseum te vermelden: www.streekmuseumhw.nl . Beslist de moeite waard om te bezoeken, zowel virtueel als in het echt. Naast de vaste museumopstelling zijn er regelmatig tijdelijke tentoonstellingen. In het museum is ook een omvangrijk archief te vinden van onze collega's die zich al jaren intensief bezig houden met genealogie (stamboomonderzoek). Ook is er een schat aan historisch fotomateriaal uit de Hoeksche Waard opgeslagen, voor een belangrijk deel al gedigitaliseerd.
De bijeenkomsten van vorige week zorgen voor aardig wat drukte in deze week. De collega's zenden ijverig de door hen bewerkte stukken voor het nieuwe boek, die ik vervolgens weer in het concept opneem. Voorts is er afstemmingsoverleg met de collega's waarmee ik optreed om dialectverhalen voor te lezen. Zo ga ik donderdagavond weer met Marjolein -traditioneel gekleed- naar 's-Gravendeel om daar op te treden voor de Historische Vereniging. Voor het Streekmuseum heb ik inmiddels de contacten gelegd met de toneelgroep die in de eerste helft van oktober wil optreden met het dialectstuk "Kortaevende". Dan is in het museum de "week van de geschiedenis" en dat oude Hoekschewaardse gebruik (bij elkaar op avondvisite gaan om er nieuwtjes uit te wisselen en sterke verhalen te vertellen) kan zo langzamerhand wel tot de geschiedenis worden gerekend omdat de meeste mensen tegenwoordig meer samen voor de buis zitten dan zulke contactbijeenkomsten te hebben. Nu dus even de stukjes uitzoeken die donderdagavond nodig zijn en als er nog tijd overblijft nog wat uittypen voor het boek.
Gisteren had ik een drukke dag, want 's middags was er overleg in het Streekmuseum om afspraken te maken over bijdragen van de dialectgroep aan het museumweekend (5 en 6 april) en om mogelijkheden te verkennen voor onze deelname aan een nieuwe tentoonstelling. 's Avonds was er de vergadering van de dialectgroep, dus daar konden deze punten meteen worden ingebracht. De afspraak is dat we 5 april met drie mensen (2 dames en 1 heer), traditioneel gekleed, in dialect enkele verhalen ten gehore brengen. Zowel 's morgens als 's middags is er dan een optreden. Die dag zal ik aardig wat kilometers maken, want de dames moeten met de auto worden opgehaald en weer thuisgebracht om aan hun kleding zo min mogelijk schade te doen en ze niet aan weersinvloeden bloot te stellen. In de avondvergadering konden weer vruchtbare afspraken worden gemaakt om de voortgang van het nieuwe boek te bevorderen. Ook de andere "werken in uitvoering" kwamen aan hun trekken in een prettige sfeer. We kunnen ons de komende weken dus weer vol energie op de uitvoering werpen. @rie
Met deze blog wil ik als lid van de werkgroep dialecten van het Streekmuseum Hoeksche Waard te Heinenoord (Nederland) de geïnteresseerde bezoeker laten weten waarmee wij zoal bezig zijn.
Onze groep telt momenteel 10 leden die vrijwel allemaal in de Hoeksche Waard geboren en getogen zijn. Deze bestaat sinds kort na de oprichting van het Streekmuseum (1968) en wisselt door de tijd natuurlijk van samenstelling. Het belangrijkste wapenfeit vinden wij de totstandkoming van het Hoekschewaards Woordenboek in 2006 (uitgegeven door Deboektant, Klaaswaal, ISBN-10 90-5534-255-6 ISBN-13 978-90-5534-255-6) dat sindsdien zelfs al moest worden herdrukt.
Voorts heeft de werkgroep in de loop der jaren een drietal verhalenbundels in het dialect ("Hoekschewaardse Vertellingen") uitgebracht die door diverse leden vaak ten gehore werden en worden gebracht tijdens uiteenlopende bijeenkomsten en voor de regionale radio-omroep. Veel van deze verhalen geven een kijkje in het verleden van de Hoeksche Waard, en daarmee bijvoorbeeld ook in oude ambachten en beroepen, zeden en gewoonten in het laatste kwart van de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw.
Momenteel houdt de groep zich bezig met:
* Het samenstellen van een bundel waarin zijn opgenomen: verhalen, volksleven, verhandelingen, gewoonten en gebruiken,, vraaggesprekken, gedichten en zelfs een toneelstukje (eenakter). Als het lukt moet dit boekwerk verschijnen in het najaar van 2008.
* Het vrijwel maandelijks verzorgen van optredens voor het ten gehore brengen van dialectverhalen, waarbij de vertellers/sters desgewenst ook in traditionele kleding ten tonele verschijnen.
* Het samenstellen van een aanvulling op het Hoekschewaards Woordenboek. Het verschijnen van het boek heeft geleid tot vele plezierige reacties met welkome aanvullingen. Voorts konden ook nieuwe schriftelijke bronnen worden aangeboord die een verrijking van de woordenschat opleveren.
* Het houden van een enquête onder bewoners van de Hoeksche Waard, om vast te stellen of en in welke mate het dialect nog actief en/of passief beheerst wordt.
Eenmaal per maand -meestal de laatste vrijdagavond- komt de werkgroep bijeen voor een afstemmingsoverleg. Wat daaruit voor nieuws te melden valt hoop ik in deze weblog te kunnen berichten.
