Druk op onderstaande knop om je bestand naar mij te verzenden.
Het Vraagteken
de ingewijde heeft geen lippen, de kraamvrouw zwijgt ( Hugo Claus )
29-11-2011
Poëzie
Zoals je tegen een ziek dochtertje zegt: mijn miniatuurmensje, mijn zelfgemaakt verdrietje, en het helpt niet; zoals je een hand op haar hete voorhoofdje legt, zo dun als sneeuw gaat liggen, en het helpt niet:
Van waar U bent, kunt U in de Mosselsteeg in de lentenacht zonder maan Miss Price, naaister en winkelierster in snoep, horen dromen van haar minnaar, lang als de dorpskloktoren, met Samson's stroopgouden manen, met zijn reuzendijen, ziedend heet, met eendenmosselen op de borst en een ijzerbas; hij zwiept de hartsmosselen op met zijn ogen als soldeerlampen en strijkt laag neer over haar eenzaam minnend warme-kruiklichaam.
-----------------------------
In haar nest van stro in een vliering van de Zoutmeerhoeve, alleen tot zij sterft, snorkt laag en bars Bessie Groothoofd, stalmeid, geboren in het armenhuis en ruikend naar koeienstal. Zij plukt een tuiltje madeliefjes in het Zondagsveld om die op het graf van Gomer Owen te leggen, die haar eens kuste bij de koestal, toen zij niet keek en die haar nooit meer gekust heeft, hoewel zij de hele tijd keek.
uit 'Onder het melkwoud' Dylan Thomas in een vertaling van Hugo Claus.
'He who seeks rest finds boredom. He who seeks work finds rest'
'I've just had eighteen straight wiskies. I think that's the record'
Hoe zou het nog zijn met aars(t)bisschop Leonard? .
Na zijn aanstelling als opvolger van de oogluikende Danneels en de daarna volgehouden, hardnnekkige conservatieve reflexies tijdens zijn getuigenis voor het comité dat de aantijgingen van pedofilie in de Kerk moest onderzoeken, hebben we niets meer van deze man gehoord of gezien.
Ligt hij incognito in de zon op het hete strand van Benidorm?
Kan hij zich moeilijk verplaatsen wegens veelvuldig moeten plassen of beginnende incontinentie?
Staat zijn auto in panne ?
Moet hij thuis blijven van zijn huishoudster?
De laatste keer dat ik hem op televisie zag had ik stellig de indruk dat ik hem dwars door het scherm kon ruiken. Diezelfde geur ( ongewassen, spruitjes, vuile sokken, verschaalde tabak, javelwater..) als die ik leerde kennen in het internaat van het college. We kregen er les van pastoors gekleed in lange zwarte pijen, dichtgemaakt met een schijnbaar oneindig aantal knopjes, een glimmende stola rond de buik. Bij plechtige gelegenheden en als het niet te hard waaide droegen zij een breedgerande zwarte hoed.
Cowboy's van het geloof, hoeders der zielen.
Zij waren het die ons begeleidden in de kennismaking met de woorden, de samenhang en de schoonheid in de geselecteerde en van "nihil obstat" en "imprimatur" voorziene literatuur. Zij hadden de controle over wat we mochten lezen. Elk boek dat we bijhadden in de schoolomgeving moest hen worden voorgelegd. Op een blaadje dat diende als bladwijzer moest hun handtekening prijken. Zij moesten inschatten of ons verstand groot genoeg was om deze geestelijke voeding tot ons te nemen. Verboden o.a. Walschap ( had het geloof afgezworen), Louis Paul Boon ( communist en viezen tist ), Claus ( zedenloos, ongrijpbaar, libertijn). Laat dit nu degenen zijn die ik mateloos bewonderde en waarvan ik de verboden vruchten kon proeven dank zij een vrijdenkende onderwijzer die de gemeentelijke bibliotheek beheerde in een negorij in het zuiden van West-Vlaanderen. Gekafte boeken uit de laatste rij achter de tweede muur waar je zonder toelating niet kwam en die je enkel thuis mocht lezen, waar er geen censuur was, maar waar men vreesde dat te veel lezen ging leiden tot een of andere ziekte, en argwaan opwekte omdat de lezer in de schaarse gesprekken met zijn omgeving al eens woorden gebruikte die zij niet kenden. En je wèrd ziek, je begon af te wijken van de anderen wiens horizon niet verder lag dan de Kluisberg, de fabriek en de dagelijkse routine waarin ze zich goed voelden.
De Grote Vervreemding was begonnen. Het Vrijdenken was ingezet.
Precies nu denk ik aan Léonard. Hij zou vele jaren geleden de pastoor geweest kunnen zijn die ons les gaf in literatuur. Hij zou een bijnaam gekregen hebben zoals alle andere leraars ( Kalkoen, De Stier, Bolleke, Nero) Voor Léonard zou De Kei passend zijn. Léonard De Kei. En terwijl De Kei ons inwijdt in de aliteratie met het vers uit Gezelle : " Het stafrijm is de steen waarop de stemme stapt" zou ik naar buiten loeren naar de lijster in de lindeboom en denken : "Kust mijn kloten, Kei! "
We duiken de tunnel onder de Oosterschelde in, we zweven over de Noordzee op de dammen van de Deltawerken, Duiveland, Neeltje Jans, Overflakkee en bereiken de vlakte van de Maas. Het immense doolhof van de haven van Rotterdam, Europoort en dan de snelweg naar Den Haag. Het Hampshire Greenpark hotel is een paleis, zeven hoog, deels gebouwd op palen boven een stadsmeer in Leidschendam, deelgemeente van Den Haag. Aan de overzijde van het hotel een enorm winkelcentrum met parkings op de daken en parkings er rond. Twee tramhaltes die rechtstreekse verbinding geven met het centrum, met Delft en Scheveningen. Druk. We lopen geluidloos over het dons van de tapijten in de gang. De kamer heeft een groot schuifraam dat via het terras uitgeeft op het meer. Er spuit een fontein in het midden van de watervlakte. Er zwemmen eenden, zwanen en op een meerpaal zit een aalscholver zijn vlerken te drogen. King size bed, flatscreen tv, een geriefelijke badkamer en kasten met spiegels. Van de drukte rond het winkelcentrum is niets meer te merken. We gaan een hapje eten in het even verder gelegen "De volle Maan", een brasserie waarvan de gelagzaal paalt aan hetzelfde meer. Broodje hete kip voor mij en slaatje met parmaham voor Haar. We nemen de tram naar het blauwe Delft, stad aan de Schie. We stappen uit aan de molen die op de typische tegeltjes uit keramiek is afgebeeld. De molen staat in de steigers ter renovatie. Via het begijnhof bereiken we de binnenstad met zijn smalle straatjes en zijn grachten en bruggetjes. Even waan ik mij in Amsterdam en ik neem enkele foto's die je ook in de hoofdstad zou kunnen nemen. De Oude Kerk en de markt zijn heel mooi zelfs onder de klaterende regenbuien. We zoeken een schuilplaats in een café en wachten op een mogelijkheid om droog de tramhalte te bereiken. We eten 's avonds naast het hotel in een Oriëntaals restaurant dat een wok buffet aanbiedt en waar een Chinese kok met gevaarlijk messengezwaai vlees snijdt en roostert op de grill. "Showcooking" staat er op de menukaart. Bij kaarslicht eten we voornamelijk lekker gebakken vis en garnalen van de tepanyaki en enkele spiesjes gemarineerd varkensvlees met gebakken rijst. Klank en lichtspel van donder en bliksem over het meer. Groots spektakel ter gelegenheid van Haar verjaardag. Het giet water.
In het spiegelpaleis beklimt de Koningin in zijde en kant Haar troon.
Den Haag is een weidse stad die op het prachtige Binnenhof de Nederlandse regering herbergt. Het is nog ochtend als we het Hof doorkruisen samen met enkele uitbundig fotograferende oudere Japanse dames. Indrukwekkende locatie. We wandelen nog naar het paleis "Noordeinde", waar Beatrijs verblijft als haar ambt haar verplicht in Den Haag te zijn. Het kasteel is eigenlijk een indrukwekkend rijhuis, in een gewone straat. Het wordt afgeschermd met een traliehek met in gouden letters de wapenspreuk van Nederland; "Je Maintiendrai" (Ik zal handhaven).Tegenover het paleis houdt Willem van Oranje, in de regen, te paard de wacht. Wat verder achter de ruiter in een klein plantsoen het betonnen silhouet van Wilhelmina, de oorlogskoningin, moeder met de brede heupen. "Eenzaam maar niet alleen" staat er gebeiteld op het monument.Aan het hek staat een werkloze ijscoman. De radioactieve dames fotograferen onvermoeibaar.
Het Plein staat vol met platen- en boekenstalletjes. Het water loopt van de plastieken geïmproviseerde dakbedekking. Men verkoopt er ook oude prenten en schilderijen. Ik koop er " De eeuw van mijn vader" van Geert Mak en een nog verzegelde cd van " l' Oiseau de Feu" en " Le Sacre du Printemps" van Igor Stravinsky. "Samen 4 euro", zegt de boekenman en "voor die prijs mag het je het boek zelfs twee keer lezen". Haagse humor. We schuilen in een café. Op de kaart een merkwaardig cocktail genaamd "Karnejus", een mengeling van karnemelk en sudderans, zoals de Hollanders zeggen. Jus d'orange dus. Ik heb het niet geproefd... Het café zit vol met oudere mensen keurig in het pak, de zondagse kerkdienst is net ten einde. Er hangen historische schilderijen aan de muur, waaronder enkele voluptueuze naakten en het bloederige tafereel van een matador en een stier ("Un peu de sang pour faire un peu de boue", zingt Brel in één van zijn schitterende chansons). De gereformeerden eten zuinig een puntje aardbeitaart en drinken een glaasje thee, gezellig keuvelend. Calvinisten op leeftijd. Calvenijnen.
We nemen onder de aanhoudende regen tram 1 naar Scheveningen. We stappen uit aan het beroemde Kurhaus, en nemen het treintje dat je in een half uur tijd een mooi overzicht geeft van dit stadsdeel van Den Haag aan zee. De beroemde overdekte pier (nu privé eigendom van de hotel- en restaurant keten Van der Valk, de toekan in de volksmond) wordt druk bezocht. Meeuwen teisteren de omgeving. Een dame die kibbeling eet, ziet haar portie gestolen door één van die krijsende vogels in scheervlucht. De dame zoekt verschrikt dekking in een café. Net een scène uit "The Birds" van Hitchcock. De haven is groter dan ik dacht en richt zich voornamelijk op de vissersvloot. De avenue langs de zee is een enorm bouwterrein, de grootse plannen van heraanleg worden op de schutting bijna in echte afmeting tentoongesteld. "Men wil er iets Spaans van maken" zegt de inboorling die het treintje bestuurt en uitleg geeft in het Nederlands en het Duits en voorwaar men heeft reeds palmbomen aangeplant op de promenade. Wil men een poging doen om de Nederlandse toerist in eigen land te houden ? No way, José ! U zal ze overal blijven tegenkomen. We eten in het Italiaans restaurant aan het Kurhaus en moeten van het nochtans overdekte terras wegvluchten naar droger oorden. Ongewild komt er water bij de wijn. De Siciliaanse ober komt een praatje maken en we krijgen van een Amsterdams koppel tips om ons volgende bezoek aan hun stad nog aangenamer te maken. Naast het restaurant schalt muziek. Tango festival in Scheveningen. Vijf koppels dansen. De magere dames in splitrok en op hoge hakken. Rood en zwart. Glimmend. Melancholieke erotiek. Onder de gutsende regen rijdt de tram ons langs de verschrikkelijke woonkazernes van de randstad naar Leidschendam terug.
Altijd weer vinden de doden achterpoorten of keukenramen om door naar binnen te glippen en jonger vlees met hun stuiptrekkingen te bespoken. De mens is een tochtgat.
Ik wilde een keizer worden in dit leven van dwergen, maar ik kon de zachtheid van de perzik niet vergeten en bleef een heel jong kind.
Ik ook heb dagelijks de witte halzen van de angst gezien, de harde handen van het licht gevreesd. Ik kon de volle stilte van de vissen niet vergeten en werd een heel oud kind.
Nu heb ik mijn voorhoofd met droomkleur beschilderd. Dag in dag uit ben ik uw vreemdeling. Ik rook een vredespijp.
Een vrije gratis parkeerplaats vinden in een stad is geen sinecure. In Gent vinden we die aan de Groene Vallei, de wijk met het park, de woontorens en het grootwarenhuis. Het ware beter dit hier niet te verklappen maar op de parking van de GB of in de belendende straten vindt ge gegarandeerd een plaatsje. Het kost je een klein halfuur om te voet het stadscentrum te bereiken. Op deze zonovergoten zaterdag , laat in de Oktobermaand, sneeuwt het beukenbladeren op het pad tussen de oude bomen langs de Nieuwe Wandeling. Vinken doen zich te goed aan de platgetrapte beukennoten. We lopen langs de gevangenis waar een grote groep meestal jonge vrouwen met kinderen staat te wachten tot het bezoekuur begint. De gevangenen bezoeken , een werk van barmhartigheid. We passeren de brug over de Coupure en slaan even verder de Hoogstraat in. De Hotsy Totsy, één van de beroemde kroegen van Gent, is nog gesloten. Jazzcafé, kunstenaarscafé, stamcafé van Hugo Claus, wiens broer Guido hier kastelein was. Aan de buitenmuur kant van de Oude Houtlei is een glazen plaat bevestigd waarop een gedicht prijkt van de Grote Meester. Langs deze weg het centrum betreden biedt een prachtig zicht. Van op de Sint Michielshelling, de brug over de Leie, overschouwt ge de beroemde torens van Gent en blikt ge neer op de Graslei, de middeleeuwse haven met zijn nu gerestaureerde grote handelshuizen. We komen geregeld in de stad en het verwondert mij dat ik nog steeds even genietend blijf staan op deze uitzonderlijke plaats en zie de Sint Niklaaskerk, het oude Belfort boven de stadshal en de Sint Baafskathedraal.
Boven Gent rijst, eenzaam en grijs, 't Oud Belfort, zinbeeld van 't verleden; Somber en groots, steeds stom en doods, Treurt d'oude reus op 't Gent van heden;
Maar soms hij rilt en eensklaps gilt Zijn bronzen stemme door de stede. Trilt in uw graf, trilt Gentse helden, Gij, Jan Hyoens, gij Artevelden; Mijn naam is Roeland, 'k kleppe brand En luide storm in Vlaanderland.
De Ierse pub op de genoemde helling is bijna steeds onze eerste multiculturele halte. B drinkt er steevast een whisky - cola ( Jameson please ) en ikzelf hou het bij een pint Guinness ( is good for you!), de heerlijke bijna zwarte Ierse stout, een wereldbier, zorgvuldig uit het vat gepompt. Op de kleine roomkleurige schuimkraag laat de waard drie druppels van de kraankop vallen in de vorm van een shamrock. Het klaverblad is een Iers symbool. Men vertelt dat Sint Patrick het plantje gebruikte om aan de Ieren de Heilige Drievuldigheid te verklaren. We laven de dorstigen, ook een werk van barmhartigheid. Daarna banen we ons een weg door het overvolle shoppingparadijs dat Veldstraat heet. B zoekt rode laarzen !.
Dialoog na bezoek aan de derde schoenwinkel :
Ik : - "Al die laarzen, wie koopt dat toch als je niet echt vuil werk moet doen !" Zij: - " Ge weet niet wat mode is "
Ik: - " Daar, dat zijn mooie!" Zij: - "Ge hebt er geen verstand van" - "Ge zijt te ongeduldig ".
De te lange zoektocht langs de vitrines levert niets op alhoewel ikzelf vind dat er genoeg laarzen staan uitgestald om alle tuiniers en boeren van Oost- en West- Vlaanderen veilig geschoeid hun werk te laten doen. Keuze zat, maar er is ondanks de overvloed geen enkel paar dat de goedkeuring van mijn Liefste kan wegdragen. Dat wordt dus verder zoeken geblazen, maar ze belooft dat ze dat op een andere keer samen met haar zus zal doen en mij dus op heden van die taak ontslaat. Ik aanvaard mijn ontslag en verstrak de pas richting Kouter, het grote plein met de kiosk, waar de klassieke zondagse bloemenmarkt plaats vindt. Ze wil altijd langs de Kouter want daar geef ik haar steevast een zoen bij het op een koperen plaat gegrifte gedicht van Lut de Block. Prachtige liefdespoëzie, die er ons ook aan herinnert dat de Kouter tijdens de tweede wereldoorlog de verzamelplaats was voor de Joden die naar de concentratiekampen werden gedeporteerd.
Zoals een blad dat valt, zo viel jouw naam. Jij lieflijk Jiddisch meisje, verrast door een kus, verast door een kus op de Kouter.
Gas verzandt in je mond. Je liep hem nog na, je tong proefde gulzig het slib van zijn lippen. Jij Judith, hij Judas. Je as dwarrelt neer, je witte bloed zindert en zoekt zich een vrijplaats, een plein in de stad waar de liefde je loutert, een liefde die geen blad voor de mond neemt,
een mond die zich aanbiedt, een kus op de Kouter
Voor het ongeoefende oog haast niet merkbaar speurt Zij in de Koestraat in de vitrine van nog enkele schoenwinkels ( hoeveel zijn er hier eigenlijk? ) naar het gewenste rode schoeisel. Ik merk het ook wel aan de zachte remmende druk van haar arm op mijn arm en haar heel lichtjes afdwalende stap naar de winkelramen die op Haar een magnetische kracht uitoefenen. Ik vertraag de pas en laat haar graag kijken naar de waren die zij vandaag toch niet zal kopen. Heel misschien heeft ze wel een paar gezien die haar bevalt maar dan zal ze die toch samen met haar zus nog eens komen keuren en omdraaien en passen en nog eens omdraaien. Ze zullen er nog eens over praten en nog eens passen, twee winkels verder een ander paar gaan keuren en passen en weer omdraaien om tenslotte toch het eerste paar te kopen. Dan zullen ze gearmd de rest van de stad doorkruisen om zich aan elke etalage te gaan vergewissen dat ze zeker de juiste keuze gemaakt hebben. In de avonduren zal ze dan, fier als een kat met een muis, haar jachtprooi komen showen. Geluk is niet te meten. In de Mageleinstraat zijn geen schoenwinkels. Op het opengebroken Emiel Braun plein zijn geen winkels. In de Belfortstraat zijn geen schoenwinkels. Op het Arteveldeplein is er markt. Er staan kramen met schoenen, maar geen rode laarzen te zien. In de Oudburg is nog een winkel met rode laarzen waar Zij nog eventjes blijft haperen.
Dan vind ik dat de tijd gekomen is om de hongerigen te spijzen, wat evenzeer een werk van barmhartigheid is en ik stel voor om onze vriend te gaan opzoeken in de Sleepstraat, waar geen schoenwinkels zijn. Osman zit strategisch opgesteld midden zijn restaurant. Van hieruit houdt hij nauwgezet alles in de gaten: de barman, de kelners, de koks in de halfopen keuken en uiteraard de binnenkomende klanten. Hij begroet ons enthousiast en maant de barman in het Turks aan om voor ons een aperitief te schenken. Osman kent onze gewoonten en de barman komt aangedraafd met een whisky zonder ijs voor mij en een raki met ijskoud water voor mijn Tinteling ( zo heet ik Haar als ze met rode kaakjes van de wind, de zon en Haar geluk naast me loopt). Osman is maar net terug uit Istamboel waar hij geregeld enkele dagen doorbrengt met zijn vriend die juwelier is in de Sleepstraat en regelmatig voor (gouden ) zaken afreist naar de bazaars aan de Bosphorus. Hij stelt voor dat we er samen eens naar toe gaan , maar dan zonder vrouwen... Ondertussen heeft hij weeral in het Turks de kok iets toegeroepen. Osman trakteert met meze bij het aperitief en de kelner brengt ons een bord Börek, tomaatjes, Tarama, olijven, geitenkaas en pepers. De Börek, vers gefrituurde dunne plakjes rijstdeeg gevuld met geitenkaas passen uitstekend bij de zoutige, roze Tarama, een soort mayonaise met als basis viseitjes en olijfolie.De pittige pepers en de olijven vervolledigen het zuiderse plaatje. We bestellen een zachtgebakken lamsbrochette en een kommetje Güveç, een stoofpotje van runds- en lamsvlees dat de vrouw van Osman zelf klaar maakt. Alles wordt geserveerd met rijst en een kraakverse gemengde groentensla en warm brood. Osman komt altijd bij ons aan tafel zitten en we blijven nog lang met hem praten. Hij komt soms zeer guitig uit de hoek en bezit een vorm van zelfspot om jaloers op te zijn. Enkel wanneer het over de Islam gaat en de Koran wordt hij zeer ernstig. Hij is een diepgelovige Muzelman die de waarden die de profeet Mohamed predikte hoog in het vaandel draagt. Hij doceert ons als een imam de vijf grondwaarden van de Islam : de geloofsbelijdenis, de rituele gebeden, het vasten tijdens de ramadan, het geven van aalmoezen en de pelgrimstocht naar Mekka, de Hadj. Verleden jaar heeft Osman samen met zijn vrouw de Hadj gedaan. Wij waren samen met nog een ander koppel vrienden, als enige niet-moslims, uitgenodigd op het traditionele afscheidsfeest, waarop de bedevaarder de gemeenschap te eten biedt en hen de kans geeft om wensen voor Allah in zijn oor te fluisteren. Na die bedevaart mag hij zich in de Islamitische gemeenschap en in de moskee "Hadj Osman" noemen, een eretitel waarop hij zeer fier is. Hij vertelt dat hij voor het aanstaande offerfeest 5 schapen geschonken heeft aan zijn broeders in het arme Afrika. Osman is een goede man, Osman is onze vriend. We lopen nog even langs de Turkse winkel en kopen er geitenkaas en zwarte gezouten olijven. Het wordt fris in de ondergaande zon.
