Wat David wist is het eerlijke relaas over een zoektocht in tijd en ruimte, geschreven door een gedreven Zuid-Afrikaanse journaliste en gewaardeerde mediadame Patricia Glyn.
Het is een pakkend lees- en studieboek over de levensgeschiedenis doorheen de jongste decennia van een beroemde volksstam uit de Khomani San clan, namelijk de Bosjesmannen van de Kruipersfamilie die thuishoren in en om het Kgalagadi Transfrontier Park op de grens van Namibië, Botswana en Zuid-Afrika.
Karel Symons, eveneens betrokken (als cameraman bij deze expeditie), met een hart voor zuidelijk Afrika, vertaalde het boek en plaatst het in een boeiende context.
Wie de moed heeft om eventjes door te bijten bij de (noodzakelijke) geschiedkundige passages en situeringen *, wordt voortdurend meegesleept, mede omwille van de ingebakken spanning, door de diepmenselijke ervaringen en verhalen van onder meer de familiechef 'Oupa' Dawid, de Bosjesman, de jager-verzamelaar, de ervaren spoorzoeker, de nieuwsgierige, onderzoekende overlever, verbonden met alles wat er zich rondom hem afspeelt.
(*) Spijtig dat er geen regioplan of kaart in de vertaling is opgenomen. Blijkbaar zit dat wel bij de originele Engelse versie van het boek.
Dit boek is gebouwd rond een expeditie van twee maanden die een delegatie van de Kruipersclan (vertegenwoordigers van drie familiegeneraties) en een team waaronder schrijfster en vertaler samen ondernemen in dat stuk van de Kalahariwoestijn.
De bedoeling is Dawid Kruiper terug te brengen naar plaatsen waar hij en zijn voorvaders goede en slechte tijden meemaakten: blijheid in vrijheid, maar ook diepe pijn en smart door mishandeling, vooroordelen, discriminatie, uitdrijving, verkrachtingen en genocide.
Inspanningen worden geleverd om het nalatenschap van deze opmerkelijke clan in de mate van het mogelijke te eren en te bewaren. Vooral omdat onze moderne maatschappij zoveel van hen te leren heeft inzake verantwoord natuurbeheer, familietrouw en respectvol omgaan met de schepping.
De familiegeschiedenis situeert zich in het fascinerende decor van een halfwoestijn: rode landduinen, verre horizonten, stekelige struiken, roofdieren, steenbokken, giftige en zeldzame eetbare knollen en wortels in een klimaat met verschroeiend hete zomerdagen en bitterkoude winternachten.
We vernemen meer over de Bosjesmannen, hun levensritme en mentaliteit die in sterk contrast staan met ons Westers, Europees denkpatroon. Zij ‘bezaten’ geen grond, geen eigendom. De aarde, de wind, de lucht, het water het wild is van iedereen.
In hun ogen heeft ‘eigendom’ het paradijs veranderd in een wereld van oorlog, milieuvernietiging en hebzucht.
Wij observeren het landschap. Zij maken er deel van uit. Bosjesmannen geloven dat het land zozeer van hen is, als zij van het land.
Neem wat je nodig hebt, niet wat je wilt. Laat het nog wat groeien, als het nog (te) klein is. Eet om te leven en niet omgekeerd.
Ze zijn slim, sluw, listig, en hebben ook humor en zelfspot.
Ze bezitten authentieke kennis en (overlevings)vaardigheden, een erfenis om jaloers op te zijn.
Zij vragen niet om romantisch betutteld te worden. Zij zijn zich bewust van hun tekortkomingen, fouten en gebreken: roes zoeken in marihuana, alcoholmisbruik, (begrijpelijke) achterdocht, ruzies.
De Bosjesmannen verlangen naar dingen die niet te koop zijn: regen, wilde dieren en wild voedsel, vrijheid, familie (brede intense bloedband), verleidelijk natuurschoon, niet alleen om de schoonheid te aanschouwen, maar om de natuur te delen met anderen, met de volgende generatie.
Zij proberen met vallen en opstaan er het beste van te maken en een weg te zoeken in de evoluerende ontwikkeling van de fameuze ‘landteruggave’ ter compensatie van het verloren landgebruik.
Het is een moeilijke zoektocht tussen onrealistische droomverwachtingen en haalbare overlevingskansen, voldoende geïnspireerd op hun erfgoed aan kennis van de natuur en inventieve vaardigheden.
Mede door de wandelend-beschrijvende stijl, het trage ritme, de juist-getekende observaties, de oprechte ontmoetingen en interviews, de diepe mede-menselijkheid en de zinvolle beschouwingen, kan het boek voor elke lezer een spiegel zijn, een loutering voor onze gedachten en ideeën over ‘andere’ volkeren en beschavingen, een teruggaan naar ons aller roots.
We dienen bewondering en respect te betonen tegenover een volk dat zo dikwijls opbokste tegen totaal uitzichtloze situaties. Hoe vernederend en opstandig moet het aanvoelen om bestempeld en behandeld te zijn als ‘schadelijk ongedierte’!
De gedegen journalistiek-wetenschappelijke reconstructie van een eeuw levenservaringen, meevallers, tegenslagen, opportuniteiten, strijd om levensbehoud in vredes- en oorlogstijd van deze Bosjesmannen grijpt de lezer bij de keel.
Vandaar dat het niet misplaatst is – zoals zij dat doen – om hun voorvaderen te eren als nobele prototypes van de authentieke mensheid.
De vzw ‘BOUWORDE’ heeft mede op vraag van Karl Symons een steunproject opgezet in Andriesvale – Witdraai in het N.-W. van Zuid-Afrika, 70 km ten zuiden van het Kgalagadi Transfrontier Park, de verblijfplaats van de Kruipersfamilie. Het betreft een bouwproject ‘Kalahari Dreamworks’ met concrete voorzieningen voor de Bosjesmannengemeenschap. Meer details vindt u op de website www.bouworde.be en www.khomanisan.com Giften zijn steeds welkom! Dank u.
Het Krugerpark in Zuid-Afrika en het Etoshapark in Namibië zijn twee toppers voor avontuurlijke natuurliefhebbers. We bezochten beide al tweemaal voor enkele dagen tussen 2007 en 2013.
Samen avontuurlijk kamperend een vakantiedroom realiseren houdt in: - het beheersen van berekende risico’s - ook ‘het onderweg zijn’ is een essentieel deel van de reisbeleving - avontuurlijk kamperen hoeft niet duur te zijn - materiële voorbereiding: materiaal, reisschema, documentatie - maar ook mentale voorbereiding: inspraak en instemming, de reisgenoten voorlichten, het inschatten van de tijdsduur en fitheid, de gemoedsrust bewerkstelligen - avontuurlijk kamperen met een groot gezin: betrokkenheid en welbevinden nastreven => Gedurfde wensdroom omzetten in een boeiend verhaal
Zijn jullie ook zo tuk op buitenlucht en op het gevoel van vrijheid? Bij elke zonnestraal jeukt en kriebelt de kampeerdrang.
Avontuurlijk kamperen is dat ietsje meer, is de traditionele paden durven te verlaten en/of wat verder te toeren met de tent, de vouwwagen (campingcar), de caravan of de motorhome. Deze manier van kamperen betekent niet noodzakelijk exotische bestemmingen opzoeken of vermoeiende reisroutes aan te durven, maar vooral het ‘samen’ verwezenlijken van dromen, het op ontdekking gaan, de zucht naar ruimte. Het is de grote verlokking van het nieuwe, het onbekende. Maar tegelijkertijd met de vaste wil om die uitdaging telkens voor elkeen veilig en wel te volbrengen.
Avontuurlijk kamperen, zich iets verder van huis bewegen, betekent zeker niet impulsief of lukraak vertrekken. Het is meer het beheersen van het berekend risico en het blijven inbouwen van veiligheid. Het vraagt alleszins een weloverwogen en degelijke voorbereiding en dit samen met de gezinsleden of de reisgezellen.
Welnu, het is tijd om de sprong te wagen. Het doel is dat jij en je gezinsleden er maximaal kunnen van genieten, van het ontdekken en bewonderen van de bestemmingen: wadlopen in Friesland en kamperen op één van de Waddeneilanden, historische plaatsen bezoeken in Griekenland, pittoreske landschappen in Noorwegen, de natuurpracht van bergen en dalen in Oostenrijk, woestenij en poesta in Hongarije, het azuurblauw van de Middellandse Zee en de zonsopgangen aldaar. Maar ook het plezier beleven aan de verplaatsingen er naartoe. Van zodra je weg bent, ben je immers op avontuur, op vakantie.
Zijn jullie op zoek naar de warme, zuiderse Franse of Italiaanse zon? Zijn het de hoge bergen van de Alpen of de Pyreneeën? Is het de rust van de weidse Zweedse landschappen met de rendieren en af en toe een eland of zijn het de prachtig gekleurde wolken- en sterrenhemels in Finland? Zijn het de typische steden en landelijke taferelen in de vroegere Oostbloklanden? Of willen jullie de bakens helemaal verzetten met het verkennen van het rijke wildleven en de fascinerende cultuurverschillen en eetgewoontes in Zuidelijk Afrika en daar rondtoeren met een huurjeep met daktent. Of vallen jullie voor het doorkruisen van de onuitputtelijke flora van Canada met een gehuurde motorhome?
Zeg je: die laatste twee voorbeelden zijn niet naar mijn budget of nog niet. Toegegeven, als je het oude continent Europa verlaat en verre vliegreizen onderneemt, moet je eerlijk cijferen en misschien passen. Maar avontuurlijk kamperen op zich is goedkoop!. Als je van de buitenlucht geniet, kun je zeer sober leven: de plaatselijke ingrediënten van de dag smaken na een marktbezoek ergens in Tsjechië, je fiets meenemen om je ter plekke in Denemarken te verplaatsen en om de omgeving van Skagen te verkennen. Kies een camping aan de rand van een toeristische zone, niet in Nice zelf, maar op het Franse platteland in de Provence. Als je in de mogelijkheid bent om buiten het hoogseizoen te kamperen, valt er heel wat vermindering te rapen met campingcheques e.d.
Al kamperend je eigen bakens verzetten doe je niet improviserend, niet onbezonnen. De voorbereiding samen met je genoten is van kapitaal belang, zowel de materiële als de mentale.
Als je zinnens bent wat afstanden af te leggen is de keurige paraatheid van het kampeermateriaal en van je rollend kapitaal van enorm belang in functie van de veiligheid en zekerheid. Als je ‘gerust’ op weg en onderweg kunt, voel je je fitter en alerter. Dan zal ook de gemoedsrust van je gezellen er wel bij varen. Dan is iedereen wat ‘zekerder van zichzelf’.
Werk jullie reisschema gezamenlijk uit of toch met grote onderlinge inspraak en instemming. Schat jullie concentratievermogen, gezondheid en lichamelijke conditie zo correct mogelijk in. Voorzie voldoende aangepaste (reserve) geneesmiddelen voor eventuele ongemakken die je kunnen overkomen. Begin niet te vermoeid aan jullie trip. Een uitgerust en energievol kampeerdersgezin kan bergen verzetten en dromen vervullen. Wie goed gedocumenteerd aan zijn boeiende onderneming begint, is assertief en weerbaar. Die attitude zal uitstralen naar de reisgenoten. Ongetwijfeld zijn flexibiliteit en aanpassingsvermogen goede, welkome deugden.
De gemoedsrust, de mentale ingesteldheid, het zich een beeld kunnen vormen van wat komend is en de inschatting van de tijdsduur, spelen een cruciale rol als jullie zinnens zijn om meerdere weken er samen op uit te trekken. Het is heerlijk te kunnen ‘overherfsten’ nabij de witte dorpen of langs de prachtige stranden van Andalusië (Zuid-Spanje), de bloemenmaand mei in de Algarve of in een ander deel van Portugal door te brengen of met het hele gezin in de grote vakantie over de plas een tijd kamperend rond te gaan reizen in het groene Wales en het mysterieuze Schotland onder die adembenemende wolkenformaties.
Avontuurlijk kamperen ook met een groot gezin is zeer goed te doen. Kinderen leggen heel makkelijk contacten. Terwijl de ouders verder uitpakken en opstellen, hebben zij al vriendschappen gesloten.
Informeer ze over wat ze te wachten staat. Betrek ze effectief bij het gebeuren. Eens de kampplaats gekozen, geef ze een haalbare specifieke taak en verantwoordelijkheid (hun specialisatie of een beurtsysteem): tentstokken en haringen in volgorde aanreiken, scheerlijnen voorlopig aantrekken, hun eigen ondertentjes opstellen en in orde brengen. De betrokkenheid en hun welbevinden zullen er baat bij hebben.
De kinderen beletten je vaak dat je te veel hooi op de vork neemt of té grote afstanden ineens wil afleggen. Zij zien details die de volwassenen ontgaan, ze kijken door een andere bril. Hou een soort dagboek bij, elke avond één of enkele paragraafjes. Noteer op naam en bewaar voor later enkele van hun spontane, rake uitspraken of frappante reacties. Met hen een kabbelende beek of een paadje langs een berghelling tussen de rotsblokken volgen, is voor elkeen misschien meer (ont)spannend en avontuurlijker dan het bezoek aan een duur pretpark. De kinderen prefereren nogal eens een knusse barbecue op de camping boven uitgebreid gaan tafelen in een restaurant.
Als je enthousiaste kinderen ziet genieten van het exploreren van het natuurschoon: de bloemen, de vogels, de duinen en noem maar op, dan voel je je zelf ook voldaan. ’s Avonds zijn ze zelden lastig, want ze zijn doodop van de spanning, de belevenissen, de ervaringen en ze vallen ‘als een blok’ in slaap.
Hopelijk heeft de avontuurlijke kampeermicrobe je te pakken om met de nodige lef en durf erop uit te trekken. Waag het erop met je enthousiaste ondernemingszin en zet je kampeerdroom om in een boeiend verhaal.
Nog enkele raadgevingen:
- Maak copies van uw belangrijke persoonlijke papieren en boordformulieren en scan deze in. Stuur ze per e-mail naar je eigen e-mailadres. Zo kun je ze indien nodig oproepen in een internetomgeving.
- Bij een vliegreis steek je de belangrijke medicamenten in je handbagage.
- Wacht in dunbevolkte gebieden niet te lang om te tanken. Eens je tank halfleeg vul je bij de volgende gelegenheid best bij.
- Hou steeds voldoende drinkwater bij de hand.
- Als je naar de Scandinavische landen trekt, neem dan wat eet- en vooral drankvoorraden mee.
- Als je voelt dat het nodig is, las dan een extra rustdag in. Pas desnoods je reisschema aan.
- Informeer je goed naar de diverse buitenlandse verkeersregels.
- Hou steeds wat reserve contant geld ergens goed weggeborgen achter de hand.
- In de zee rond de landen van Zuid-Europa kunnen langs de kust zee-egels voorkomen. Voorzie voor de kinderen watersandalen. Ook nuttig voor keienstranden.
- Hou er rekening mee dat men in het buitenland streng kan zijn voor het vervoeren en toelaten van huisdieren (op campings).
- In Afrika: Tank alleen in de buurt van grote plaatsen bij een bekend brandstofmerk.
- Als je een huurauto of een camper ophaalt, laat je dan niet overweldigen door de zenuwen, maar neem rustig de tijd om foto’s te nemen van eventuele deukjes en krassen, doe de moeite om de inventarissen te checken, controleer of alles werkt en vraag indien nodig om verduidelijking. Het kost enige tijd, maar het kan veel ergernis besparen.
Avontuurlijk kamperen is 33,3% voorbereiding, 33,3% beleving en 33,3% nagenieten!
Dagboek Namibië-reis J&S sept.-okt. 2013 met 4x4-camper
J&S-kroniekje Namibië sept-okt 2013
Na trein- en vliegreis op di 24/09 veilig en wel in Windhoek: aangename t°, 's avonds veel wind. 1ste nacht in hotelkamer bij Bobo-camper (Kalahari Inn Lodge). Bezoek aan hoofdstad Windhoek (shoppen, toevallig straatoptreden van kleurrijke dansgroep jonge Namibiërs).
woe 25/09 kwakkelweer en 's avonds hevig verwelkomingsonweder met striemende regen (= een zegen voor de streek). Overdag administratie camper, checken en uitproberen, eerste inkopen.
do 26/09 op weg met de '4-wheel Discoverer X': rustige dagrit om te wennen: 200 km teerweg en 50 km grind en zand tot bij Waterberg Plateau Campsite. Aangename t°, wat bewolkt.
Het verhaal van de katapult
Insiders hadden ons gewaarschuwd voor de aanwezigheid van vrij agressieve bavianen op de Waterbergplateau Campsite. We kregen de raad ons een houten katapult aan te schaffen. Het tonen alleen en doen alsof, zou de baboons al voldoende afschrikken. Zo gezegd zo gedaan. Tijdens het passeren van Okahandja, waar tientallen verkoopsstalletjes staan met allemaal dezelfde Afrikaanse prullaria, vragen we aan een paar jonge verkopers naar een katapult, want tussen het aangebodene zien we er direct geen. Ze halen er eentje te voorschijn en vragen zo maar liefst 400 ND (ruim 30€). Als we afbieden lokt een oud inlands vrouwtje ons naar haar kraampje en biedt ons een katapult aan voor 100 ND. Ze steekt het vrijwel onmiddellijk in een papieren zak. De koop is gesloten en wat blijkt later? Wij zijn goed gefopt, want we merken dat de elastiek geheel verduurd is (ouderdomskloofjes).
Moraal van 't verhaal: een kleine onoplettendheid of gebrek aan alertheid wordt afgestraft!Hou in Afrika de ogen wijd open, want ... er is veel te zien.
Op de bewuste camping zagen we uiteindelijk geen enkele baviaan. Alleen 's morgens als we de kampeerplek verlieten, kwam er eentje aangewandeld. Naar het schijnt hebben we op dat vlak geluk gehad.
Langs de weg: veel knobbelzwijnen/vlakvarkens, een eenzame koedoe, een oryx (sabelgemsbok), Afrikaanse parelhoenen (guineafowl) en baboons (bavianen). De rechtopstaande wanden en flanken van de Waterberg baden 's avonds in een zonne-kleurenpracht (wandeling Aloë-circle). We horen veel vogels, maar zien er weinig.
vrij 27/09 richting Grootfontein (winkelen en tanken). Naar Roy's Rest Camp (eindje richting Rundu). We snijden een stuk afstand af door +_ 150 km gravelwegen te nemen: soms is het wegdek hard en effen als asfalt, andere keren is het 'hobbel-bobbel', dik (mul) zand of als een washboard. De omgevende natuur is zeer dor door aanhoudende droogte. Veel (wild)vee poorten moeten openen en weer sluiten of enkele muntjes spenderen aan een boy van (bereidwillige) dienst. Koeien, geiten, Afrikaans gekweekt wild,... Zwoele t°: ruim 30°.
za 28/09 dagje ter plaatse op Roy's Rest Camp (farm Elandslaagte): o.a. korte wandeling. We kamperen naast een groep ANWB-Nederlanders met Bobo-campers die de 'noordtour' averechts (met de klok mee) ondernemen. (Ze hebben duidelijk niet naar Jos 'geluister!) We hebben leuke babbels en vangen wat interessante info op. Zij hebben al een stukje parcours afgelegd dat wij nog dienen aan te snijden. Het is drukkend warm met dreigend onweer dat telkens overwaait.
zo 29/09: Terug richting Grootfontein, dan naar Tsumeb en zo naar een poort van het Etosha-park, de Lindquist Gate (campsite Namutoni). Naast de toegangsweg naar Fort Onguma en tijdens een rondrit op de Fisher's Pan (droge kleipan-vlakte) merken we naast o.a. giraffen, heel wat antiloopachtige schepsels en een eenzame jakhals.
ma 30/09 We rijden op rustig safaritempo door het Etoshapark van Namutoni naar Halali. We stoppen bij enkele waterholes. De natuurlijke poelen staan allemaal droog, alleen aan de kunstmatige waterpunten vinden de dieren lafenis, grondwater opgepompt met zonne-energie. Moest deze ingreep niet gebeuren zouden de dieren massaal wegtrekken en schade toedienen aan dorp en (magere en al zo schrale) teelt. We zien grote reigerachtige loopvogels, giraffen, olifanten, wildebeesten, zebra's, gazellen, impala's, neushoorns,... Etosha blijft een absolute topper voor dierenspotters!
di 01/10 In onze 'witte doos' stevenen we naar de westelijke poort van Etosha, de Andersson's Gate via Okaukuejo met - vooral 's avonds laat - de druk bezochte met gele lampen verlichte waterplas. Geliefd door mens (van achter een kijkmuur) en dier, bij bosjes zo in een soort hiërarchische volgorde uit de ark van Noach gestapt.
Afweging 4-wheel Discoverer X tegenover motorhome Discoverer 4
We ondernemen ditmaal onze kampeerreis met een 4-wheel camper. Dit heeft voor- en nadelen. We kennen de vrij ruime Discoverer 4 van onze vorige Afrikareizen: 'zuidtour' in 2007 (Zuid-Afrika) en 'noordtour' in 2010 (Zuid-Afrika, Botswana, Namibië).
Ditmaal huurden we een compacte 4x4 camper (met meer dan 200.000 km op de teller):
Nadelen: In wildparken zit je wat gekluisterd vooraan in je afgesloten stuurcabine. Je moet met deze hitte voldoende drank (b.v. bevroren plastieken flesjes water) en een knabbeltje bij je hebben voor enkele uren om er tegen te kunnen. Het klimmen (klauteren) 's avonds naar de brede bedstee onder het hefdak verloopt in het begin onhandig, maar na enkele keren gaat het meer gezwind dan ooit gedacht (zelfs met onze niet meer zo jonge knoken). Binnenin is de zitruimte ietwat benepen, maar er is net voldoende plaats.
Voordelen: Met een krachtige 4.2 liter motor en als je de 4x4-functie inschakelt kun je wegen, hellingen en gebieden aan, die je niet kunt betreden met een gewone motorhome. Je actieradius wordt dus groter en je voelt je ook zekerder. Temeer dat je 170 liter diesel kan inslaan (90 in de maintank en 80 in de subtank). De 4-wheel-camper is wat stug, maar ook sterk. Het rijden met aangepaste lagere bandendruk is al bij al comfortabeler op de vele gravel- en zandwegen. Je wordt minder door mekaar geschud. Wij waren onderweg op dit parcours alleszins blij dat we deze keuze gemaakt hadden.
woe 02/10 Naar Outjo en dan richting Kamanjab even op zoek naar het zijwegje F2656 om in Duncan's Camp (Jakaronga) te belanden. We staan er moederziel alleen. De voorzieningen zijn uiterst basic, maar netjes. 's Avonds komt nog een busje met jonge en enkele minder jonge (bejaarde) Duitsers aan die moedig in tenten kamperen. Wij zijn even na de middag al toegekomen en hebben met een plaatselijke gids een bezoek aan het vlakbijgelegen Himba-dorp, dat we ook in 2010 bezochten, afgesproken.
Er zijn nu een paar mannen in het dorp (3j. geleden ontmoetten we alleen vrouwen en kinderen). Nu is er ook een schoollokaaltje voor 14 kinderen van 5 tot 14j. We herkennen de jonge moeder van 3 jaar geleden met haar toen pasgeboren baby. Zij is er nu 19 en heeft een 2de kindje. De omstandigheden zijn vrijwel dezelfde gebleven. Hun marktje (uitgespreide dekens met verkoopspullen) is evenwel merkelijk uitgebreid. We denken dat het toch zinvol is dergelijke projecten (opvang van weeskinderen) te blijven steunen via bezoek en contacten.
do 03/10 In plaats van zoals gepland nog een dag ter plaatse te blijven, wijken we een eerste keer af van ons vooropgesteld schema. We overnachten achter een township te Opuwo in een camping die nog in volle opbouw is, maar momenteel nog weinig service te bieden heeft. We vinden er schaduw onder een afdakje, wat bij om en bij de 40° ander ongemak doet vergeten. Onderweg is het vinden van een boom met ietwat bladerdek voor zijn schaduw om te picknicken steeds een zoektocht. De koelkast in de camper krijgt het steeds moeilijker.
vrij 04/10 Terug volgens onze planning rijden we nog meer noordwestwaarts door vrij onherbergzaam, dun bevolkt autenthiek gebied (Ova-Himba's) tot waar de Kununerivier de grens met Angola vormt, een plek gekend voor zijn uitzonderlijk mooie vogels. Het wordt steeds maar droger en meer stofferig door de zwoele wind. Het parcours doet denken (en voelen) aan Parijs-Dakar, bric à brac, gemixt met rally-cross-accenten op stukken rotswegen, gravelondergrond, diepe sleuven en zand.
Droogte en overbegrazing
De farmers (hoofdzakelijk blanken) halen via ronddraaiende cirkelwieken op ijzeren staketsels zoals in de farwest water naar boven uit de ondergrond. Er is daar heel wat 'cattle', rundervee, schapen en gekweekt wild op enorme uitgestrekte met omheiningsdraad afgebakende eigendommen (vol verdorde, kale bushheesters. Een tak met blaadjes is een uitzondering (en het is lente!). De dieren staan op een hoop bijeen bij de drinkplaats. De Himba's hebben kleine kudden geiten. (Er leven ook Ovambo's en Herero's.) Door de relatief makkelijke afzet van vlees o.a. naar Europa, wordt de veestapel blijkbaar alsmaar uitgebreid en geraakt het Koaka-land, zoals de streek daar heet, als het ware 'uitgewonnen'. Er wordt meer begraasd dan het land aankan om te herstellen en het heeft de jongste drie jaar niet meer geregend. Of hoe schijnbaar groeiende 'weelde' (voor enkelen), bij de inheemse bevolking en voor het milieu voor problemen blijft zorgen.
De natuur reageert zeer inventief. Sommige takjes van bessenstruiken dragen een plukje bloesems, andere dan weer alleen blaadjes, en dat op dezelfde heester. Bij andere bomen krijgen slechts een paar takken bladeren, andere blijven kaal. Ze zijn 'noodgedwongen' een toonbeeld van besparingen en zuinigheid.
We genoten er van een heerlijke sundowner (en een mini-'uitstapje' op Angolese oever) met een avondboottocht o.l.v. een privégids, de eigenaar van de Kunene River Lodge & Campsite aldaar, een uitstekende verblijfplaats met prima service. Momenteel stroomt er in de Kunene maar de helft water van in een doorsnee lente. De raftings kunnen niet plaatsvinden. In het regenseizoen is er normaal 4 x meer water in de rivier (tot 500 m breed), die nu opgedroogd is alvorens ze de Atlantische kust bereikt. De weg van Swartbooisdrift oostwaarts naar Ruacana blijkt doenbaar, westwaarts integendeel - richting Epupa - is het uitsluitend voor 'experienced 4-wheel drivers' en daar rekenen we onszelf niet bij. Vandaar dat we 's anderendaags een mooie omweg maken (terug naar Epembe en dan noordwaarts) om zo de Epupa Falls te bereiken.
Is het daar gevaarlijk?
Op de gravelweg D3701 's vrijdags zien we in de verte 3 mannen pal midden op de weg staan. De middelste met zijn armen langs zijn lichaam heeft duidelijk een soort repeteergeweer in zijn rechterhand, evenwel gericht naar de grond. Zij doen uitdrukkelijk teken dat we moeten stoppen. We vertragen. We zien aan een stofwolk dat er per toeval (dit gebeurt er niet elk uur) vanuit de tegengestelde richting een andere auto ons tegemoet komt. We hebben de reflex om goed aan de linkerzijde (In Namibië wordt links gereden!) volle gas door te duwen en voort te snorren. We zijn niet gestopt. Geluk gehad? Had die man ook kogels? Wat was hun bedoeling? Iets aftroggelen? Who knows?
's Zaterdags moesten we langs diezelfde route passeren. Neem aan dat we er een aardig tempo op nahielden, de weg links en rechts goed in het oog hielden om na een tijdje opgelucht aan safarisnelheid weer van de omgeving, de dieren en de mensen te genieten.
za 05/10 We bereiken het meest noordelijke punt van onze Namibiëtrip: de Epupawatervallen, een landschap als een impressionistisch schilderij, een oase met alles erop en eraan (fonteinen van opspattend en neerdonderend water, naaktzwemmende jongelui, rijzige palm-, aloë-, baobabbomen en struiken, midden een steenwoestijn). We verblijven op Omarunga Camp, langsheen de rivier kortbij de Falls.
zo 06/10 Ter plaatse bezoeken we met een lokale gids nog een 'actief' inlands dorp en een Himba-kerkhof. De aanhoudende warmte is voor ons geen probleem, maar er is op de campsite ook weer geen power point voor elektriciteit met als gevolg dat onze 2de batterij (in camper) onvoldoende recupereert. Rijdend opladen is een oplossing en we besluiten een tweede keer van onze planning af te wijken en geen derde dag hier te blijven.
ma 07/10 Een dag eerder dan voorzien zakken we zuidwaarts en volgen de D3700, een verlaten maar goede berijdbare gravelroad. Er steekt nog meer wind op. De stofwolken verduisteren de zon totaal en ter hoogte van de 'stad' Opuwo verandert de aarde in een stofuniversum. Het woordje stad dien je te relativeren. Als er een benzinestation, een bottlestore, een tire repair, een superette (meestal Spar), twee barakken met golfplaten dak en er wat rondhangend volk is, dan is het een stad. Doorheen het zandgordijn bemerken we meer en meer Herero's, opgeschoten dames getooid in veelkleurige jurken en met grote hoofddeksels of een pak met inkopen op hun hoofd. Op weg naar Sesfontein gaan we over de Joubert (berg)Pass, tot voor kort een moeilijke en daardoor gevaarlijke onderneming. Speciaal voor ons heeft men blijkbaar recent ernstige afvlakkings- en nivelleringswerken uitgevoerd, zodoende dat de nog steeds zeer steile hellingen met losliggende stenen - zeker met een 4x4 en wat voorzichtigheid - haalbaar zijn.
Als het ware hemels door het ontbreken van moderniteit
We hebben al meerdere campings gehad zonder elektriciteit en met basic-voorzieningen. Onze tweede batterij is al plat geweest: gelukkig was de koelkast leeg(gegeten). Volgende dag een korstje met confituur. Eén camping in Sesfontein - Warmquelle nl. 'Ongongo' zullen we niet vlug vergeten: Toegangsweg 6 km van de officiële gravelroad. Na 200 m was de weg gewoon weg, foetsjie! In het zand zijn er sporen die je kunt volgen, maar wat op rotsbodem?! Hier was zonder 4x4 niet verder te kunnen. Een paar lokale kinderen wijzen ons uiteindelijk de (goede) richting. Van de ene rotsblok naar de andere, dan naar beneden door het water, ... hier was water! Trial met een 4-wheelcamper.
Daar gekomen ontvouwt zich een hemels, idyllisch, romantische decor: een klaterende bron en een (zwem)poel in een oase omgeven door exotische bomen en struiken op de veelkleurige heuvelflanken. We wanen ons Tarzan en Jane, maar eigenlijk kunnen we er weinig echt van genieten. Zitten er hier geen slangen of ander (on)gedierte? Hoe geraken we hier morgen zonder kleerscheuren weer weg? Het lukte met zweet, klamme handen en met de aanwijzingen van de bereidwillige lokale verantwoordelijke, een jongeman Aqua (of Akwa) genaamd. Dank je! Onze overjaarse camper is tot nu toe een betrouwbare tank gebleken.
Niettegenstaande we hier een dag te vroeg aankomen, wordt na wat overredingskracht onze voorafbetaalde reserveringsbon aanvaard. Het project of de company die de campsite nu in handen heeft, zegt bij monde van Aqua vernieuwingsplannen te hebben. Hoog nodig en alle succes toegewenst!
di 08/10 Nog meer zuidwaarts via Palmwag en Bergsig betreden we Damaraland, vlaktes omzoomd met roodbruine bergen blinkend in de zon, maar de wegen blijven stoffig. Als iemand je kruist, of er raast iemand voorbij, moet je fors afremmen, want je ziet gewoon geen steek voor je ogen. Daar we een dag voor zijn op ons schema hebben we geen 'voucher' (reservatiebon) en zoeken en vinden zelf een camping, nl. Aba-Huab Camp in Twijfelfontein. Na vriendelijk aandringen krijgen we stroom uit de keuken, want de (enkele) plekken met power points zijn bezet. We hebben een uitstekende uitvalsbasis om de site met tientallen honderden jaren oude rotstekeningen, interessante, merkwaardige Rock Art: paintings and engravings of the San (Bosjesmannen) en de bron, de echte twijfelfontein te bezoeken, alsook Organ Pipes (kleine pijlers in basaltsteen) en Burnt Mountain (resten van lava na vulkaanuitbarsting).
Wie zoekt die vindt
Het meest blij zijn we omdat we daar in de buurt enkele 'welwitchia's mirabilis' vinden! Het zijn planten met een ingebouwde overlevingsstrategie. Ze staan zowat symbool voor enerzijds de nonchalance maar anderzijds vooral voor het bewonderenswaardig doorzettingsvermogen van de Namibiërs. In het Afrikaans wordt hij de tweeblaarkanniedoodplant genoemd. Zijn wortels kunnen tot 30 à 40 m diep gaan op zoek naar water. Hij sterft zowaar (bijna) van de droogte, maar houdt minstens twee bladeren in leven. Vandaar zijn naam.
woe 09/10 In de White Lady Lodge & Campsite van Brandberg (hoogste punt 2600 m), weer zo'n merkwaardige oase in de zand- en steenwoestenij van de Namib in the middle of nowhere maken we 's avonds een meeslepend gospeloptreden mee van het plaatselijke personeel.
do 10/10 Langs Uis op naar de Atlantische kust via Hentjesbaai (even tot de seal colony, de duizenden zeehonden van Cape Cross met hun penetrante geur), een stukje Skeletoncoast (gestrande scheepswrakken) en zo naar het mondaine Swakopmund.
vrij 11/10 We bekomen een drietal dagen met was en plas op de uitmuntende Alte Brücke lokatie. De temperatuur is drastisch gedaald tot 15° en de zwoele wind is een koude, sterke zeebries geworden. Vlakbij kunnen we het kuisen en verhandelen van 'zeesnoek' gadeslaan.
za 12/10 Het is goed weer om te wandelen: het regent niet, af en toe laat de zon zich zien. De benen voldoende strekken is na zoveel slopende autoritten een welgekomen noodzakelijkheid. We merken o.a. flamingo's in Walvis Bay. De dolfijnbootjes varen niet uit wegens te ruwe zee. Winkelend slaan we voorraad in.
zo 13/10 We snakken al terug naar de warmte van de Namibdesert en richten ons naar het Naukluft Park. We passeren een wondermooi decorum; de Kuiseb Pass, de Gaub Pass en de afwisselende vlaktes er tussenin. We bereiken Solitaire Country Lodge & Campsite. De t° is ondertussen overdag weer aardig opgelopen. We hebben een goede babbel met bakker Moos - nog steeds alive and kicking - uit het boek 'Solitaire' van Ton van der Lee. Hij bestempelt de roman als 70% realiteit en 30% fictie, maar vooral legt hij afwimpelend met zijn hand de nadruk op het feit dat alles zich lang geleden heeft afgespeeld. Nu is de site in exploitatie door een nieuwe company, die nog verdere vernieuwingsplannen heeft. Hij is nu werknemer, toezichter, een soort econoom van de bakkerij met heerlijke zoeternijen. Momenteel lijkt de hele onderneming (lodge, camping, bakkerij, tankstation, e.d.) doelmatig en verzorgd te worden gerund.
ma 14/10 Sossusvlei en 's werelds hoogste zandduinen (+300 m) - bewegend op de muziek van de wind - bieden andermaal kilometerslang een adembenemend panorama met een palet van ontelbare verrassende kleurschakeringen op hetzelfde thema.
We ondernemen de tocht naar deadvlei tegen de middag. We raden iedereen aan dit echter in de vroege ochtend te doen, omwille van de hitte. We kamperen in Sesriem bij de Betesda Guest Farm.
di 15/10 van Sesriem over de Tsarishoogte Pass langsheen Maltahöhe naar Helmeringhausen. Hier hebben we de enige hapering met ons voertuig meegemaakt. Waarschijnlijk door het vele stof is het afvoerdarmpje van de airco verstopt en loopt het condenswater in de cabine. Een dienstvaardige garagist in de laatst genoemde plek heeft na een telefoontje met Bobocampers in Windhoek de leiding afgekoppeld en de zaak was opgelost.
We rijden door naar Klein-Aus Vista. Aus is een levendig steil straatstadje. Op de campsite was het kiezen: picknicken onder de boom met als gevolg vallende rupsjes tussen je boterham (gratis proteïnen), ofwel in de blakende zon weg van de boom.
woe 16/10 en do 17/10 Bij het vertrek rijden we eerst even richting Lüderitz tot bij de uitkijkpost naar de Namib Feral Horses (wilde paarden) en keren dan terug naar Aus op weg naar Keetmanshoop, waar we logeren op Quivertree Forest Restcamp. De uitbater van deze verzorgde farm, lodge en camping houdt een viertal cheeta's (achtergelaten weesdieren) als huisdieren (voedingsshow om 17 u.). Van op zijn domein kun je naar het kokerboombos en wat verder naar Giants Playground, een immense partij zwart-bruine rotsblokken als blokkendozen. Tevreden dat we de benen wat kunnen strekken.
vrij 18/10 We rijden een eind verder oostwaarts naar het Kgalagadi Transfrontier Park en overschrijden de grens met Zuid-Afrika, na de nodige administratieve plichtplegingen en bereiken Twee Rivieren Restcamp.
za 19/10 Met een boog en hoofdzakelijk zandwegen over en langs veel gekleurde landduinen noordwestwaarts naar Mata Mata, terug naar Namibië. We hebben enorm geluk. In de voormiddag merken we op de rechterflank van een helling een grote, luie leeuw languit aan het rusten en een paar km verder een familie van 3 jachtluipaarden en vlakbij nog eentje.
We spotten meerdere roofvogels: arenden, gieren e.d. Zou het kunnen dat veel wild door de droogte verder weg getrokken is? (Een eind Z.-O. nl. Zuid-Afrka en Botswana, waar dit natuurpark zich ook uitstrekt.) Tijd om dit te gaan bekijken is er niet meer. (Een volgende keer?) De terugreis dient aangepakt. Ondertussen is de temperatuur gezakt tot vooraan in de twintig.
zo 20/10 Via Gochas naar de camping van Kalahari Farmhouse in Stampriet, een luxueuze lodge met alles erop en eraan. Ideaal om te recupereren.
ma 21/10 Over Rehoboth naar Windhoek. We hadden van de verhuurder van de camper bij onze start een plannetje gekregen met de aanduiding van een carwash voor onze motorhome. En of dit nodig was! Na ¾ wasbeurt valt op de middag de elektriciteit (voor hogedrukreiniger) in heel de omgeving weg. Dit is Afrika. Niemand stoort zich hieraan. Gewoon wachten is de boodschap. Maar we moeten nog wel naar ons beginpunt, spullen uitladen en inladen in onze valiezen, de papierwinkel afwerken ... Daar we niet kunnen inschatten hoelang het nog zal duren, besluiten we toch maar zo - met een achtersteven nog vol zand - naar het depot van Bobocampers te rijden.
In de namiddag gebeurt daar de afhandeling vlotjes en correct. Tegen de avond brengt een shuttlecar ons naar het vliegveld, slechts 25 km verderop. Vlieg- en treinreis huiswaarts verlopen feilloos.
di 22/10 Veilig en wel thuis, een beetje moe, maar zeer voldaan.
SPANNING
- trein en vliegtuig op tijd?
- links rijden in Namibië en dan met een 4x4
- wat waren die 3 mannen (eentje met geweer) zinnens?
- de toegangsweg tot de primitieve campsite in Sesfontein
- de kleine panne met de airco (water in de cabine)
- als een logge olifant (wat dreigend) langs je heen sloft
INSPANNING
- de afstanden (Namibië is 27 x België / 20 x Nederland) We reden in totaal 5.600 km. met de camper
- de steeds wisselende staat van de gravel- / zandwegen en het terrein (uren concentratie, manoeuvreren met 4x4, ...)
- bewonderen van de rijke natuur, de grandioze panorama's, de heerlijke decors, het betoverende landschap (ook de droge, soms kale desert)
- spotten van wilde dieren, groot en klein, op de grond, in de lucht, in het water
- contacten met alle groepen van de bevolking
- dit onder ons twee (nog) kunnen BELEVEN op deze avontuurlijke manier
DANK U !
Toppers: wilde dieren in Etosha Park, Epupa Falls en boottochtje op Kunenerivier, contact met de inlanders, Damaraland (rotstekeningen, ...), welwitchiaplant, Sossusvlei.
Hartelijk groeten van Jules & Suzanne aan iedereen met een warm hart voor Afrika.
Beste vrienden met een hart voor Afrika,
Onze 4-weekse Nambië-reis sept.-okt. 2013 is zeer goed verlopen.
We beleefden de Namibische rustgevende wijdsheid,
de grandioze oneindigheid
en rijke verscheidenheid aan dieren.
Van wriemelende termietenmieren
tot imposante, dominerende
imponerende olifanten.
Een echt allegaartje:
een vinnig, flitsend stokstaartje,
een zon-genietende klipdassie,
een bronstige neushoorn vol met passie.
Een pronkerige giraf, net de Eifeltoren,
en verborgen achter een stekelige kameeldoorn
een oryx-gemsbok met priemende sabelhoorn.
Heftig, fel veelkleurig gevogelte,
fladderend zwevend en wevend,
zij maken de zalige stilte springlevend.
Landschapsplooien en glooiingen
met her en der gelige, verdorde planten,
wat verder een leeubekkie en een bloeiende cactus
vol insecten op visite in een stralende proteüs.
Wie zoekt, die vindt een tweeblaarkanniedood,
Wie rondkijkt, merkt serieuze boomgiganten,
halfmens- en kokerboom, baobabs of apenbrood.
Panorama's vol met zebra's
jakhalzen en hyena's
varanen, bobbejanen of bavianen,
cheeta's en impala's.
De verwachtingen waren weer hoog gespannen,
De veelzijdige realiteit overtrof andermaal onze plannen.
We blijven - dat hopen we toch - op zoek gaan naar avontuur en nieuwe ontdekkingen,
enthousiasme in evenwicht met ingebouwde (veiligheids)remmingen.
"Als jy eemal die Namibische son op jou kop voel skyn, jy kom terug."
