Voor veel mensen is kerstmis het belangrijkste feest van het jaar. Midden in de winter vieren ze het feest van het licht. Ze branden kerstkaarsen, geven elkaar kerstcadeaus, zingen kerstliedjes onder de kerstboom en zitten urenlang aan het kerstdiner.
Christenen vieren dat tweeduizend jaar geleden Jezus werd geboren in een stal. Katholieke mensen zetten daarom van oudsher een stalletje met Maria, Jozef en het kindje Jezus neer. De os en de ezel, herders en schapen, engelen en koningen mogen ook meedoen.
IJslanders hebben een kerststal vol trollen. Die trollen brengen in de kerstnacht cadeaus. Uit Amerika komt de kerstman: Santa Claus. Rendieren trekken zijn arreslee vol geschenken door de lucht. Franse en Portugese kinderen zetten hun schoen onder de boom. De Franse kerstman heet Père Noël, de Finse heet Joulupukki. De elfjes heten daar Joulutonttu.
Sommige Oostenrijkse kinderen geloven in het Christelkind: een bloot jongetje dat cadeautjes brengt. Amerikaanse en Engelse kinderen hangen onder de schoorsteen een lange sok die ze graag helemaal gevuld zien. In Engeland maken mensen een kerstkrans aan de deur vast en gaan de kinderen langs de huizen om kerstliedjes te zingen. In de woonkamer hangt een bos mistletoe en als je daar onder staat, mag je elkaar zoenen. In Mexico hangt een piñata aan het plafond. Dat is een versiering in de vorm van een dier. Geblinddoekt moet je proberen met een stok de piñata stuk te slaan. Het sneeuwt dan snoep en speelgoed. Of als je pech hebt, regent het water of papiersnippers.
Kerstmis is ook het feest van vrede op aarde. Mensen leggen hun ruzies bij en soms stoppen soldaten eventjes met schieten
lieve sinterklaas sinterklaas het is bijna tijd dat u niet alleen langs de huizen rijd maar ook gezellig binnen treed in ieder huis groot of klein zal u heus altyd welkom zijn ieder kind zal vol verwachting op u wachten ach na al die jaren weet u allang wat u bij de mensen thuis kunt verwachten voor ieder kind groot of klein wordt het ieder jaar weer een groot gezellig festijn ieder schoentje wordt gezet ook op u paardje wordt goed gelet zwarte piet met al zijn streken doet ieder jaar weer iets gekkers maar een ding doet ie elk jaar weer strooit in iedere hoek iets lekkers sinterklaas u mag gerust weten wij zijn u niet vergeten ook al hangen de winkels nu al vol van u concurrent u bent en blijft diegene die elk kind groot of klein nog steeds verwent dus kerstman of niet sinterklaas vergeet niemand niet
Jullie hebben ze misschien al eens gezien, Mijn talloze hulpsinten, wel meer dan tien! Wie weet zag je wel al een met sportschoenen, Of een tweede, maar zonder witte handschoenen! Je ziet het direct, die sint dat is niet de echte, Maar ze zijn mijn hulpjes, dus ze zijn niet slecht!
Geef hen maar jouw brieven vol grootste verlangens Een pop, auto, snoep of wat rouge voor je wangen Ja jongens en meisjes, ze komen heus wel bij mij Ze doen zo goed hun best, dat maakt me zo blij Duizenden brieven hebben mijn pieten al gekregen En honderdduizenden brieven moeten zij nog lezen
Enkele brieven zijn vrolijk, echt een ware pracht Veroorzakend bij vele pieten een brede lach Anderen bezorgen onze pieten dan weer een traan droevige verhalen, het pakt ons allen zo aan Maar op zes december, dan kom ik bij jullie langs Oh was het maar zover, dat is wat mijn hart verlangt
Een pakjesavond was voor de Tweede Wereldoorlog geen algemeen verschijnsel. De crisisjaren speelden daarin een grote rol. De toenemende welvaart na de oorlog bood echter meer ruimte voor een geefcultuur, een geschenkenfeest in het kader van het oer-Hollandse Sinterklaasfeest. Het schoentje zetten (in West-Friesland stoeltje zetten; een gebruik identiek aan schoentje zetten, waarbij de schoen vervangen werd door een stoel)] op pakjesavond was in veel gezinnen vlak na de Tweede Wereldoorlog gebruikelijk. Dit ceremonieel was omgeven door een sfeer van geheimzinnigheid.
Sinterklaas transformeerde echter gaandeweg van onzichtbare magische brenger van wonderbaarlijke gaven tot een opa-achtige kindervriend, die de kinderen met zijn zwarte pieten thuis met een zak vol cadeautjes bezocht.
Ouders gaven hun kinderen in eerste instantie veel zelfgemaakte cadeaus en later gekochte cadeautjes. Ook grote bedrijven zoals de Hoogovens, Shell en anderen, maar ook volksbonden zorgden ervoor dat de kinderen van hun werknemers of leden met Sinterklaas iets kregen.
Pakjesavond is er al lang niet meer alleen voor kinderen. Volwassenen geven elkaar, meestal anoniem, geschenken, al dan niet voorzien van een Sinterklaasgedicht of verpakt als 'surprise'. Vaak wordt door middel van lootjes trekken anoniem bepaald voor wie men een cadeautje moet kopen.
Pakjesavond is vooral een Nederlands fenomeen. In België kent men zoiets niet. Daar wordt gebruikelijk de ochtend van de zesde december uitgekozen als pakjesochtend. Hierbij worden dan ook geen liedjes gezongen.
Sinterklaas leefde in de vierde eeuw en was bisschop van Myra in Klein-Azië (Turkije). Al twee eeuwen later was de verering in Klein-Azië en Rusland opmerkelijk groot.Men vereerde hem om zijn goedheid en vrijgevigheid.De verering in het westen is van latere datum. Ze is te danken aan het feit dat Italiaanse zeelieden in 1087 zijn stoffelijk overschot vanuit Myra overbrachten naar het Zuid-Italiaanse stadje Bari. Zij deden dit om het te redden uit de handen van de Saracenen. Vanuit Italië kwam de verering naar Noord-Europa. Sint Nicolaas is de beschermheilige geworden van schippers en kinderen
Rond de heilige Nicolaas hebben zich veel plaatselijke legenden gevormd. Aan de vooravond van zijn feest is in veel gezinnen 'pakjesavond': men geeft elkaar geschenken. Deze gaan vergezeld van gedichten, waarin bepaalde eigenschappen of gebeurtenissen uit het afgelopen jaar aangehaald worden. In gezinnen met jonge kinderen of kleinkinderen bestaat nog wel het gebruik dat een familielid of een vriend voor Sint Nicolaas speelt en iets zegt over de goede en minder goede dingen die de kinderen gedaan hebben. Uit een grote zak verdeelt hij cadeautjes en snoep. Vroeger kregen de kinderen ook een tikje met een roe. Het was oorspronkelijk een gebaar van zegening: de roe beloofde, als de levende tak, bij aanraking vruchtbaarheid.
Tegenwoordig lijkt het feest van Sint Nicolaas vaak nog slechts een commerciële bedoening. Het gaat enkel nog maar om de cadeautjes en het snoep en volstrekt niet meer om de herinnering aan een goedgeefse heilige. De oorsprong van Zwarte Piet is niet zo duidelijk: is hij de overwonnen duivel? Een moorse slaaf? Of is hij niets anders dan het symbool van het kwade, de tegenpool van Sint, die het goede vertegenwoordigt? Piet luistert immers stiekem aan de schoorsteen en onthoudt alle slechte dingen van de mensen om ze vervolgens aan Sint mee te delen, opdat deze het goede kan belonen en het kwade kan bestraffen.
Sinterklaas wordt voornamelijk in Nederland en België gevierd, maar ook onze landgenoten in het buitenland worden niet vergeten in december
Wat heb jij in je schoen gelegd een wortel en wat hooi
Wat heb jij in je schoen gelegd een wortel en wat hooi
Wat heb jij in je schoen gelegd een wortel en wat hooi Wat heb je in je klomp gedaan voor het paardje ook wat strooi We hopen dat de Sint het ziet en dat hij komt met Zwarte Piet Want vader heeft gezegd Sinterklaas komt altijd met zijn knecht
Op de hoge hoge daken Zit Sint met zijn pieten Hoor de kinderen beneden zingen Piet zegt we moeten naar beneden springen Dat is hoog zegt de Sint Ik breng mijn paardje eerst naar de stal Piet begrijpt de hint Jullie Pieten gaan de kinderen maar verwennen Kijk wie lief is geweest Pieten gluren door het raam En zien daar kinderen zingend staan Opeens een geroffel op het raam Zou de deur nog open gaan Piet gooit het snoepgoed in het rond Kinderen vallen op de grond Er wordt nog harder gezongen Sinterklaasje kapoentje Gooi wat in mijn schoentje Gooi wat in mijn laarsje Dank je Sinterklaasje
Als duizend sterren stralen rijdt Sinterklaas over het dak en als alle kinderen slapen dan komt Piet met zijn grote zak hij wil pas bij je komen als je stil ligt in je bedje als je heerlijk ligt te dromen en je schoentje hebt klaar gezet
Hey zwarte piet en lieve sint, zijn jullie heel goed gezind? is de speelgoedzak tot de rand gevuld, want mijn dochter wacht vol ongeduld! haar brief plakt al helemaal vol, samen kozen we uit je speelgoedboek, wat een lol!!!! haar schoentje heeft ze mooi gemaakt met een wortel,anders gaat je paard nog staken! zwarte piet,lieve sint, vergeten jullie haar niet, want ik zie in haar ogen... hoe ze naar jullie komst uit ziet!!!
Piet was weer eens verkeerd en vergiste zich per ongeluk van huis die Piet klom bij ons op het dak met over zijn schouder een grote zak die zak was wel heel erg zwaar en daarin schuilde nou net het gevaar hij kon hem zowat niet het dak op sjouwen hij struikelde en kon hem niet meer houden al de pakjes vielen door de schoorsteen omlaag voor wie ze nou waren was wel een vraag gelukkig had Sint er een naam op geschreven zodat ik ze nu gelukkig aan jullie kan geven dus nu even geen pakjes door de schoorsteen hij gooit ze gewoon door de brievenbus
Dag lieve Sinterklaas, dag gekke pieterbaas. Elk jaar kijk ik uit naar jullie bezoek! Dan krijg ik weer mandarijntjes, chocola en een speculaaskoek. Ik krijg ook wat om te spelen, dat ik dan met mijn vrindinnetjes van de klas kan delen. Voor je paard leg ik een klontje in mijn schoen, ben ik geen lieve kapoen? Dan zeg ik nu dag Sinterklaas, tot gauw want ik weet dat je me ook dit jaar niet zult vergeten
Wij vragen U goede Sint om geen verschil te maken tussen arm en rijk ieder kind hetzelfde ze zijn toch immers gelijk? de oogjes zullen stralen er zal geen afgunst zijn elk kind is tevreden al is het pakje klein dus geef ieder kindje een klein pakje als u rondtrekt door het land want die blije kindersnoetjes die zijn toch veel meer waard Dank U Sinterklaasje!
Sinterklaas wil altijd erg graag dat zijn knechten genoeg speelgoed maken om ieder kind een heerlijk Sinterklaasfeest te bezorgen. Daarom ging hij op een morgen, een paar weken voor vijf december, alle werkplaatsen langs en zei tegen zijn knechten: "Denk eraan, dat je al het hout goed gebruikt om er iets van te maken. Van een heel klein stukje kun je soms nog iets leuks maken."
"Maar wat kunnen we dan van die kleine stukjes maken?" vroeg de Timmerpiet, terwijl hij op een hoop afval wees. Sinterklaas bekeek het en zei: "Je kunt er mooie blokken van maken en die verven en met het zaagsel kun je poppen en beesten opvullen." - "Maar kijk nu eens naar dit piepkleine stukje," zei een andere Zwarte Piet, "daar kun je toch echt niets mee beginnen."
En hij liet Sinterklaas een stukje hout zien, dat niet groter was dan de helft van zijn pink. Alle knechten schoten in de lach, maar de Sint bekeek het aandachtig, één wenkbrauw ging omhoog, de ander omlaag - dat deed hij altijd als hij heel diep nadacht. "Je zou er een fluitje van kunnen maken," zei hij eindelijk. "Een fluitje!" zei de Timmerpiet. "Een fluitje!" lachte Pedro en hij lachte zó hard, dat hij een buiteling maakte, recht in een hoop zaagsel. "Wie kan er nu van dit kleine stukje hout een fluitje maken?" Sinterklaas glimlachte en pakte een scherp, klein mes van de werkbank. "Dat zal ik je eens laten zien," zei hij.
Alle knechten kwamen om hem heen staan; ook Pedro, die vlug het zaagsel van zijn kleren sloeg. Al hebben Zwarte Pieten nog zulke handige, vlugge vingers, niemand kan toch zulke mooie en moeilijke dingen maken als Sinterklaas zelf. Ze keken met grote ogen toe, terwijl hij het hout tussen zijn handen ronddraaide en er een prachtig fluitje van maakte, dat hij versierde door er bloemen en vogeltjes in te snijden.
"Luister," zei hij, en toen hij erop blies was het net of er elfjes zongen. Sinterklaas deed het fluitje in een grote, lege zak en zei tegen zijn knechten: "Als je dus heel kleine stukjes hebt, maak er dan fluitjes van." Na die dag sneden de knechten heel veel fluitjes, maar niemand kon zo'n klein fluitje maken als dat van Sinterklaas.
Op Sinterklaasavond werd het fluitje met al het andere speelgoed in de zak gedaan, maar het was zó klein, dat het steeds tussen Sinterklaas zijn vingers door glipte als hij in de zak naar een cadeautje zocht. Sinterklaas had al veel huizen bezocht en veel schoenen gevuld, maar het fluitje was nog steeds niet weggegeven. De zak was al half leeg en de Sint begon langzaamaan moe te worden, toen hij bij het huis kwam waar Bobbie Blom woonde. Hij stopte Bobbie's schoen helemaal tot voorin vol, zodat er nog net genoeg plaats overbleef voor een héél klein cadeautje.
"Ik geloof dat ik nog een fluitje heb dat daar precies in past," zei Sinterklaas en hij pakte het kleine fluitje, dat hij zelf had gemaakt, uit de zak en legde het in Bobbie's schoen. "Je mag dan het allerkleinste stukje speelgoed zijn, maar je gaat er nog net bij," zei hij vrolijk. "Hé, wat is dat?" Op het tafeltje vlak voor de haard stond een schaal koekjes en een grote thermosfles vol warme chocolademelk. "Lieve Sinterklaas," had Bobbie op een stuk papier geschreven, "dit is voor u. Ik hoop dat u het lekker vindt."
"M-m-m!" zei Sinterklaas, terwijl hij van een koekje proefde. "Wat heerlijk en wat een lekkere chocola! Ik ga er even bij zitten, dan rust ik meteen wat uit."
En Sinterklaas zakte in een diepe, zachte stoel en strekte zijn benen uit naar het haardvuur. Terwijl hij van de koekjes at, vielen zijn ogen zo af en toe dicht, hij knikkebolde en viel in een diepe slaap. Hij merkte dan ook niet, dat het kleine fluitje over de rand van Bobbie's schoen keek, en hem in de gaten hield. Het leek het fluitje of Sinterklaas heel lang sliep. De oude klok in de hoek van de kamer tikte rustig door. Sinterklaas sliep, terwijl in het hele land jongens en meisjes op hun cadeautjes wachtten! De schimmel op het dak hinnikte en de belletjes van zijn tuig rinkelden, maar Sinterklaas bleef slapen. Op het laatst kon het fluitje zich niet langer inhouden.
"Probeer Sinterklaas toch wakker te maken," riep het tegen het andere speelgoed. Maar het speelgoed sliep ook. "Lief vuur, help jij me dan," zei het tegen de vrolijke vlammetjes in de haard. Het vuur knetterde zo hard als het kon en de vlammen loeiden en sisten, maar Sinterklaas sliep door... "Lieve klok, kun jij Sinterklaas niet wakker krijgen?" vroeg het fluitje. De klok tikte zo hard hij kon, maar Sinterklaas sliep door... "Mijn hemel, wat moet ik doen," zuchtte het fluitje. "Sinterklaas blijft vast de hele nacht slapen en dan krijgen de kinderen geen speelgoed meer!"
En toen blies net meneer de wind jolig in de schoorsteen: "Hoeioei, hoeioei, wat is er toch met jou?" - "O, meneer de wind," zei het fluitje, "kunt u me alstublieft helpen? Sinterklaas slaapt en de nacht is al bijna om." - "Hoeoe," riep de wind weer, "wat kan ik voor je doen?" - "Door me heen blazen," riep het fluitje, "als je dat doet, maak ik geluid en dan kan ik Sinterklaas wakker maken."
Dus blies meneer de wind door het fluitje. Eerst floot het heel zachtjes en dat was net of er belletjes tinkelden. Sinterklaas droomde dat er elfjes lachten. Er kwam een glimlach op zijn gezicht, maar hij werd niet wakker. Toen blies de wind iets harder en het fluitje maakte hoge, vrolijke muziek. Sinterklaas droomde nu dat er jongens en meisjes Sinterklaasliedjes zongen; hij bewoog zich een beetje, maar werd niet wakker.
Toen blies de wind flink hard en het fluitje maakte een geluid of het buiten stormde. Ik moet eens gaan kijken of mijn schimmel het warm genoeg heeft, dacht Sinterklaas in zijn slaap...
Plotseling zat hij met een schok rechtop en was meteen klaar wakker. "Lieve help, ik heb bijna een uur geslapen," zei hij. "Wie zou me gewekt hebben?" Hij keek de kamer rond en zag het fluitje, dat over de rand van de schoen naar hem gluurde, en hoorde de wind, die zich door de schoorsteen naar binnen haastte.
Hij nam het fluitje uit de schoen en zei vriendelijk lachend: "Niemand kon me wakker krijgen, behalve jij. Jij bent zo'n klein stukje speelgoed, dat Bobbie je heus niet zal missen en ik heb je hard nodig. Je blijft bij mij." Hij stopte het fluitje in een zak van zijn wijde mantel en haastte zich naar het dak, klom op zijn schimmel en reed weg; het fluitje in zijn zak en de wind achter hem aan.
Sinds die tijd gebruikt Sinterklaas ieder jaar opnieuw het fluitje om zijn paard op Sinterklaasavond bij zich te roepen. En sinds die tijd blaast ook ieder jaar op die avond de wind in de schoorsteen...
O... wat ben ik toch geschrokken gisteren om een uur of acht werd er aan de bel getrokken en o wat bonsde toen mijn hart raad eens wat ik zag
het was een man met grijze haren en een lange grijze baard en zijn knecht was helemaal zwart het was Sinterklaas die kwam horen hoe het met mij was en o wat bonsde toen mijn hart ik moest een liedje voor hem zingen
en toen sprak Sinterklaas tot zijn Knechtje Geef dat grote pak is hier ik kreeg twee mooie prentenboeken en een mooi pop O wat was ik mijn sas
Op een dag kwam Sinterklaas, uit de schoorsteen piepen, om een zak met snoep uit te kiepen. Maar An die nog niet sliep riep, Sinterklaasje En toen begon ze een lied. Maar lang duurde het niet, want Sinterklaas riep Ga nu heel gedwee... naar bed voor je 't huis op stelten zet en dan leg ik je pakje wel
Sinterklaas heeft een hele speciale manier om zijn kadootjes te geven. In de nacht bestijgt hij zijn paard en rijdt over de daken, gevolgd door zijn Pieten. De Pieten hebben de kadootjes in een zak op hun rug. Bij ieder huis klimmen ze door de schoorsteen naar beneden en laten kadootjes bij de haard achter.
Om in de stemming te raken kunnen kinderen hun schoen zetten (één schoen, geen twee) voor de haard. Dit doen ze op de zaterdagavonden tussen de intocht en vijf december. Het hoeft geen klomp te zijn (maar het mag wel). De schoen of klomp wordt gevuld met hapjes voor het paard, bijvoorbeeld een plukje hooi en een winterwortel. Daar wordt een verlanglijst aan toegevoegd. Dit is de lijst van kadootjes die de eigenaar van de schoen graag wil krijgen. Er wordt een sinterklaasliedje gezongen
's Nachts klimt er een Piet door de schoorsteen om het voer voor het paard en de verlanglijst om te ruilen voor speculaas, pepernoten of iets dergelijks. ltijd wordt ook een klein kadootje achtergelaten. In centraal verwarmde huizen komt Piet als door een wonder langs de warmwaterbuizen naar beneden.
Volgens geschiedkundigen stamt het ritueel van schoenen zetten af van het germaanse hooioffer aan de goden. De klomp zou een symbool kunnen zijn van de wassende maan, een vruchtbaarheidssymbool.
