Je komt wel eens iemand tegen die heel openhartig is, goudeerlijk, ook naar zichzelf toe, en de indruk wekt voor de ander niets te verbergen te hebben. Hij is mededeelzaam over alles wat 'm zoal overkomt in het leven, schroomt het niet te praten over de meest persoonlijke aangelegenheden en doet dit in het volste vertrouwen dat de ander hier geen misbruik van zal maken. Als toehoorder ben je geneigd te denken dat je bij zo iemand diep in zijn ziel kunt kijken, alsof zijn geest transparant is en ook de dingen laat zien die door hem niet uitgesproken worden . . . . Niets is echter minder waar. Ieder mens, zelfs de meest openhartige, draagt een scala aan verborgen gevoelens en gedachten in zich mee die nooit zichtbaar worden voor de ander. Al is onze huid flinterdun, zijn onze organen week, is ons schedeldak breekbaar, toch kunnen wij niet vermoeden wat zich achter die dunne huid, de weke organen en het breekbare schedeldak van de ander afspeelt.... Ons bestaan blijft een groot mysterie . . . .

Er zijn veel wegen die je kunnen helpen te komen waar je zijn wilt. Wie reist, weet dat vele wegen naar Rome of naar welke andere bestemming dan ook leiden. Alle wegen volstaan, als ze maar uitkomen waar jij wilt zijn. De weg te vinden naar jezelf is moeilijker, complexer ook. Telkens als je voor een keuze staat, verandert je uitzicht zo gauw je gekozen hebt. Als zich toekomstperspectief aftekent op de weg die je kiest, is het zinvol die te gaan. Als jouw keuze je dichter brengt bij wie je denkt dat je bent, zul je merken dat je de goeie weg gekozen hebt. Telkens opnieuw sta je voor een keuze; het is de moeite je dan telkens weer af te vragen wat je voor je ziet, hoever je denkt te komen, hoe dicht je bij jezelf raakt. Wie luistert naar zichzelf zal leren wijs te kiezen.

Wie zelf ooit zwanger is geweest, zal begrijpen wat ik bedoel als ik zeg dat 'n kind meedragen in de moederschoot de vrouw het gevoel geeft intenser te leven, te ademen, te proeven van het leven zelf. Wie zich bewust is van wat zich tijdens die negen maanden in de moederschoot voltrekt, weet dat in de vrouw niet alleen de groei van het kind plaatsvindt, maar in haar een heel proces op gang komt dat haar gereed maakt voor het moederschap. Alle tot dan toe latent aanwezige moedergevoelens worden geactiveerd. Het moederinstinct ontwikkelt zich in die negen maanden tot op grote hoogte. Eigenlijk wil ze nog maar één ding: haar kind koesteren en het nooit meer verliezen. Haar kind alles schenken wat ze te schenken heeft, aan liefde, genot, ja, aan alles wat het leven zelf in zich heeft, maar het wel afschermen tegen alles dat het geluk van haar kind kan verstoren. Daar is geen enkele brug te ver voor... het leven van de jonge moeder verandert er voorgoed en ingrijpend door.

Ze ontkiemen en schieten vanzelf op, onze stokrozen. In één seizoen weten ze zich van minuscuul klein zaadje te ontwikkelen tot hoge bloemstelen met grote groene bladeren en prachtige, doorschijnend roze, witte of donkerpaarse bloemkelken. Als ze uitgebloeid zijn, komen mooie, ronde zaaddozen aan de stelen, stevige bekertjes met rond hun opening een kroontje. Elke zaaddoos bevat een heleboel kleine zaden. Eerst heeft zo’n stokroos de hele lange lente en zomer, en soms zelfs nog een tweede keer in de herfst, uitbundig staan bloeien, om vervolgens het doel van haar uitbundige bloei tentoon te spreiden, de mooie, stevige zaaddoosjes die zo eensgezind op een rijtje aan haar droge steel zitten. Zo is ze verzekerd van voortplanting en dus voortbestaan. De zaadjes liften mee op de wind of worden gegeten door vogels en ergens uitgepoept en de hele cyclus begint weer van voor af aan.
In onze kinderen zaaien wij de naastenliefde. Als het zaad ontkiemt, worden het prachtige mensen, even mooi als de stokrozen in onze tuin.

Wat zou het fijn zijn als we konden leven zoals de seizoen aan ons voorbij trekken, schijnbaar zomaar, zonder dat iets of iemand ingrijpt. Ze verglijden gewoon, zonder veel ruchtbaarheid, vanzelfsprekend, alsof dit eeuwig zo zal blijven voortduren. Daar gaat een zekere rust van uit. Dezelfde rust die rimpelloze tijden ademen, de dagen, weken en maanden die zich aaneen rijgen en voorbijgaan alsof het leven nooit meer zal veranderen, eeuwig zal voortbestaan. Maar net als stormen en regens, koude en droogte de vier seizoenen teisteren, zo komen wij er niet onderuit dat ons leven vaak niet rimpelloos is, maar wordt opgestuwd door kille winden, donderslagen bij heldere hemel of lage wolkensluiers die het zich belemmeren. Daarom is het goed elke dag die lijkt op de vorige, te koesteren.

Wie zijn partner verliest, is verdrietig, voelt zich alleen, verlaten, eenzaam in zijn verdriet en pijn omdat dit met andere mensen zo moeilijk te delen is. Het gescheiden zijn van elkaar, de onherroepelijkheid ervan, moet zwaar zijn om te dragen. Misschien is het een troost, zij het een schrale, dat gevoelens zich niet door de begrenzing van het menselijk lichaam laten weerhouden. Niemand, en zelfs onze hersenen niet, kan ons ervan weerhouden aan onze dierbaren te blijven denken, de herinneringen aan hen te bewaren in ons hart. En ook al zijn zelfs onze gedachten en gevoelens onderhevig aan chemische en elektronisch geleide processen in hart en hersenen, de illusie in gedachte voor eeuwig met elkaar verbonden te blijven, is zoet en troostend....

Elke verandering van de lucht boven ons roept nieuwe gedachten en dromerijen in ons op. Donkere luchten doen ons soms terugdenken aan sombere episodes in ons leven; heldere luchten, witte wolken die voorbij drijven, roepen wellicht onvermoede dromen of mooie herinneringsbeelden in ons op. Elke gebeurtenis in ons leven, vergezeld van alle gevoelens die er bijhoren, is terug te lezen in de wolken boven ons, als in een grote spiegel die telkens een ander gezicht van onszelf laat zien.

Veel mensen zullen me tegenspreken als ze dit lezen, daar ben ik me van bewust. Maar ik geloof hierin, God vindt alle mensen, of ze nu gelovig zijn of niet. En dan bedoel ik niet door ze te ‘straffen’ met ziekte en ander leed of te 'belonen' met gezondheid en rijkdom, omdat ik persoonlijk juist niet in een dergelijke God geloof. Wel in de God die Liefde heet en die te vinden is diep vanbinnen in onszelf. Het is een kwestie van die liefde in jezelf toe te laten en vanuit die gedachte de medemens tegemoet te treden.

Misschien geloven maar heel weinig mensen me als ik zeg dat een leven met pijn en ongemak een boeiend leven kan zijn. Elk leven waarin dingen gebeuren die rechtstreeks te maken hebben met onze basale gevoelens, is zeer de moeite waard, of het nu om gevoelens van geluk, dankbaarheid, verdriet of pijn gaat. Natuurlijk lijdt niemand graag pijn, ook maakt niemand met plezier verdrietige tijden door en evenmin kan men voortdurend op de toppen der bergen leven. Hoezeer vlammende gebeurtenissen ons ook proberen te schroeien, als we omkijken, komen we vaak tot de conclusie dat die lekkende vlammen in onze richting ons leven wel zeer de moeite waard gemaakt hebben. Diepgaand, in de klassieke betekenis van het woord.

Wie de moed heeft niet te kijken en luisteren naar de ander met het hoofd maar met het hart, zal merken dat het inlevingsvermogen enorm toeneemt. Wie dit durft, verwerft inzicht in zichzelf en in wat in de ander leeft. Wie dit opbrengt, maakt het zich tot een gewoonte niet meer te kijken naar de buitenkant van zichzelf of de ander, maar door de (harde, soms zeer moeilijk te pellen) schil heen. Dat levert meestal de prachtigste beelden op. Het zal hem of haar in dank afgenomen worden en op den duur 'beloond' worden met genegenheid en vertrouwen.

Wie draait er nooit eens in een kringetje rond.... Wie vraagt zich nooit eens af wat zijn leven te betekenen heeft, wat geluk nu eigenlijk voorstelt.... Wie voelt zich nooit eens verdrietig, moedeloos, terneergeslagen of eenzaam.... Dat kennen we toch allemaal, zelfs degene die zich doorgaans gelukkig voelt.... In de diepte zoeken we dan naarstig naar onszelf, naar de innerlijke vrede waar men het over heeft of naar de schier onbereikbare harmonie met de mensen en dingen om ons heen. Misschien wordt ons die pas ten volle geopenbaard als ons leven is afgerond en we onze laatste adem uitblazen. Het is zinvol te aanvaarden dat in het 'gewone' leven vrede en harmonie minder zichtbaar zijn, maar meestal toch verrassend dichtbij voor wie wil zien.

De paardenbloem, door veel gazonmaaiers verafschuwd, is oh zo mooi! Wie haar gouden stralenkrans wel eens goed bekeken heeft, zal ontdekt hebben hoe volmaakt elk klein kroonbladkokertje is ingeplant, alsof Gods zorgzame hand ze zelf één voor één in haar stengelknop heeft gestoken. En als diezelfde paardenbloem enkele weken dan hier dan daar haar verfijnde gouden bloemblaadjes heeft doen stralen in het zonlicht, staat ze opnieuw mooi te wezen met haar pluizenbol, nieuw leven dat ze kwistig uitstrooit en in de vorm van duizenden en duizenden zaadpluisjes laat ronddwarrelen in de zachte lentewind.

schelpen rapen
aan de stranden
golven van de zee
hebben ze geplooid
geëtst en doorkliefd
eeuwen liggen erin
weerspiegeld

Mijn oudste broer is vorige week overleden. Hij was 76 jaar oud en de tand des tijds had zijn lichaam geplooid, geëtst en doorkliefd. In zijn ogen lagen de laatste weken eeuwen van tevredenheid en geluk weerspiegeld. Zoals de schelpen in de zee het dierbaarste herbergen, namelijk het leven, zo koesterde mijn broer wat hem het dierbaarst was: zijn vrouw, zijn kinderen, zijn kleinkinderen, kortom - leven, zíjn leven voortgeplant in dat van zijn kroost. Schelpen vertegenwoordigen tegelijk het ruisen van de eeuwige branding en de diepe stilte van de eeuwige tijden. Mijn broer heeft de overstap gemaakt naar de diepe stilte van eeuwige tijden.... Vrede zij met hem.