1976 – 25 jaar Leestxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De leerlingen van het zesde jaar van de  meisjesschool van Leest deden voor aanvang van de grote vacantie mee aan een prijskamp die door het Ministerie was uitgeschreven. Het kwam er op neer, in samenwerking met heel de klas, een studie te maken over de evolutie van hun dorp de laatste 25 jaar. De meisjes van Leest stuurden hun gemeenschappelijk werk over Leest binnen en behaalden met glans de eerste prijs.

Dit gezamenlijk werk verscheen in december in De Band.

 Inleiding

Leest is een dorpje in de provincie Antwerpen, nabij de stad Mechelen. Met zijn 931 ha. oppervlakte en een goede 2000 inwoners heeft Leest het uitzicht van een typische plattelandsgemeente. De rivier, de Zenne, zorgt langsheen haar loop voor mooie natuurplekjes. Buiten het kasteel ‘de Mot’ heeft Leest een stemmige kerk uit de 18^e eeuw met Romaanse sporen in de toren en in het koor. Hier en daar zijn nog een paar oude boerderijen.  Zoals gelukkige mensen heeft Leest geen geschiedenis. Alles verloopt er zo rustig dat ons dorpje nooit in het T.V.-nieuws komt en ook bijna nooit een krantenkop haalt. Toch mag men hieruit niet afleiden dat de tijd  in Leest stilstaat. Wanneer men na 25 jaar opnieuw in ons dorp zou terugkeren zou men er wel wat veranderd vinden. Maar daarover meer op volgende bladzijden.

Wijziging in het uitzicht

Natuurlijk ziet ons dorp er niet meer uit zoals 25 jaar geleden. Jaren lang keek slechts de toren van onze dorpskerk uit over het rustige vlakke landschap. In 1964 echter werd aan de Juniorslaan door de P.I.D.P.A. een 44 meter hoge watertoren opgericht. Die zal een zeer belangrijke rol spelen in de waterbedeling van Leest en de omliggende gemeenten. Hoewel er hier en daar nog een waterpomp staat, (meestal is het dan toch een elektrische) zijn toch praktisch alle inwoners van ons dorp aangesloten op het drinkwaternet.

In de Kouter werd door een dankbare inwoner een Lourdesgrot opgericht in 1961. Aan het kruispunt van Tiendeschuurstraat, Elleboogstraat en Winkelstraat wijdde Monseigneur Suenens in 1955 een Maria-kapel in onder massale belangstelling.
Niet alleen de devotie maar ook de nood aan gezonde en goedkope woningen veranderde Leest. In 1967-68 verrees in de Kouter een nieuwe wijk van 34 mooie, moderne woningen.

Later in 1974 zal deze wijk nog uitgebreid worden met 18 woningen. Terwijl tot dan toe Leest hoofdzakelijk bewoond werd door Leestse afstammelingen kwamen er nu een heleboel inwijkelingen.

Er verdwenen vanzelfsprekend oude typische boerderijen zoals die mooie romantische boerderij op het dorpsplein. De dorpskom is wel het meest veranderd. Buiten die mooie boerderij die plaats maakte voor een basketplein werd heel  de Dorpsplaats geasfalteerd en als parking uitgerust. Ook de kerk kreeg een beurt. De muren werden afgekapt en zijn nu rood. De ingang naar de kerk werd verlaagd en verbreed.

De landbouw

Zo’n kwarteeuw geleden waren de meeste inwoners van ons dorp landbouwers. Hun inkomsten kwamen voort van rundveeteelt, graan, aardappelen en wat groenten. In 1951 zag men vanzelfsprekend veel mensen, met veel minder materiaal, op het veld. De boer en zijn paard waren ook onafscheidelijk. Maar de boer werd verplicht zich aan te passen. Ofwel ging hij over naar een groot melkveebedrijf met uitgestrekte velden en weiden en rustte hij zich uit met moderne machines ofwel legde hij zich toe op tuinbouw wat wel het meest voorkwam. Op vele plaatsen werden serres opgericht en groenten onder glas gekweekt. De landbouwers en tuinders werden meer en meer welvarend. Spruiten, bloemkolen, prei en witloof zijn wel de bijzonderste groenten die ons dorp zoveel welvaart bezorgen. Men kan nu terecht fier zeggen : ‘ik ben van den buiten, ik ben van de boer.’

In de meisjesschool

Wie in 1951 eens binnenloerde in de klassen zou er naast twee juffrouwen, vier zusters in echte nonnenkleren, die daardoor alleen al waardigheid uitstraalden, als onderwijzeressen vinden.

Zuster Annontiata had de eerste kleuterklas, terwijl zuster Gonzaga de strenge hand hield in de tweede kleuterklas. De lieve zuster Alberica zal jarenlang met veel geduld de kinderen de eerste beginselen van de lees-, schrijf- en rekenkunst bijbrengen. Juffrouw De Boeck en Juffrouw Maria werkten verder aan de opvoeding en de vorming van de Leestse vrouwelijke jeugd. De laatste hand werd toch gelegd door de strenge Zuster Virginie. Jarenlang bleven zij de opvoeders van onze moeders tot in 1957 de zieke Juffrouw Rheinhard op rust ging. De één na de andere verliet de school om uit te rusten en jonge krachten namen hun plaats in.

In 1951 kwamen alle kinderen te voet of per fiets naar school. Nu worden wij afgehaald en weer thuis bezorgd door de autobus. Ook in de manier van onderwijzen veranderde wel wat. Alles gaat nu veel gemoedelijker. Gedaan met de schoolfeesten waaraan maandenlang ernstig geoefend werd.

Ieder trimester houden we in onze klas een open-deur en nodigen de andere klassen uit op een gezellig feestje met : toneel, muziek en dans. Wij organiseren en verzorgen alles zelf.
Onze onderwijzeressen komen als toeschouwer en één enkel keertje spelen ze mee.  In 1974 vertrok voor de eerste maal een klas op ski-vacantie. U ziet het…Leest blijft bij !...

In de jongensschool

Ook in de jongensschool stond de tijd niet stil. In 1951 waren er net als nu vijf meesters die met alle mogelijke middelen orde en tucht afdwongen. Meester De Leers was schoolhoofd en titularis van de 1^ste graad. Van hem onthouden we dat eerste-klassertjes reeds alle gebeden konden opzeggen in het Frans.

In de tweede graad stond meester Selleslagh. Meester Meyers nam de derde graad voor zijn rekening en het opvoedingswerk werd voltooid in de vierde graad door meester Huysmans.

Zoals overal elders verdween de vierde graad en één na één werd het personeel vervangen. Op dit ogenblik zijn er vier leerkrachten : Juffrouw Monique voor het eerste jaar, meester Teughels voor het 2^de jaar, meester Hendrickx voor het 3^de en 4^de jaar en meester Gobien voor het 5^de en 6^de jaar en tevens schoolhoofd.

Vanaf 1975 zitten de jongens in nieuwe ruime lokalen en beschikken over al het mogelijke comfort. Zo te zien een feest om naar school te gaan.

Wijziging op kerkelijk gebied

Als je op een zondagmorgen het kerkhofpleintje opwandelt zie je voor je een schilderachtige kerk uit de jaren 1776. Vroeger was het er wel wat drukker op zondagmorgen. Om zes uur luidde de klok en riep de mensen naar de mis van half zeven. Langs de linkerkant zag je de veelkleurige hoedjes van de vrouwen, terwijl de rechterkant benomen was door de stoere mannen. Het missaal, vol Latijnse gebeden, was toen nog erg bruikbaar. Met de rug naar de menigte toe prevelde de pastoor Latijnse gebeden en gezangen. De prachtige preekstoel, versierd met houten beelden deed toen werkelijk nog dienst. Twee tot driemaal per jaar trok de processie plechig door de straten.

De kerkelijke overheid werd gewijzigd. Vele onderpastoors kwamen en gingen en in 1966 werd E.H. Coosemans door E.H. Lornoy opgevolgd. Er is geen echte onder-pastoor meer maar bij de kerkdienst wordt Mijnheer pastoor bijgestaan door Pater Damiaan en legeraalmoezenier Herregods.

Volksleven

Het verenigings- en volksleven kreeg steeds een grote belangstelling in ons dorp. Toch kende iedere organisatie ook periodes van achteruitgang. De laatste tijd echter is er in bijna alle verenigingen een heropleving. Het ontspanningsleven was nooit zo bloeiend. Is het omdat we ons bedreigd voelen in onze iegen aard maar er is ook een groeiende interesse voor al wat Leest, zijn geschiedenis en zijn eigen volksaard betreft.

Het Davidsfonds richt op 2^de Paasdag een tentoonstelling in, waarop een of ander aspect van het volksleven belicht wordt. Onder de bezielende leiding van aalmoezenier Herregods, die zijn veelzijdig kunstenaarstalent volledig ten dienste stelt, kent deze tentoonstelling ieder jaar een stijgend succes.

Bevolking

Al zijn er in 1976 slechts 219 inwoners meer dan in 1951, er kwamen toch 106 woningen bij. Het aantal geboortes en overlijdens blijft ongeveer hetzelfde : geboortes in 1951 : 30. Geboortes in 1975 : 27. Overlijdens in 1951 : 13, overlijdens in 1975 : 14.

Jangske Den Bakker

Een paar jaartjes geleden leefde er in ons dorpje een zeer gekende volksfiguur. Jangske Den Bakker, zo werd hij door de mensen genoemd, was vanaf zijn prille jeugd al een echte Tijl Uilenspiegel. In gekke streken kon hij gemakkelijk een tien halen, want dat deed hij goed. Op een mooie zonnige dag had Jangske Den Bakker geen lust meer om te leren en hij beet een groot stuk uit zijn schoolboeken. De meester stond er streng naar te kijken maar Jan was hem te vlug af en de muizen in de klas moesten het gedaan hebben. Een muizenval stond er vlug maar de muizen waren er ook want de jongens van de hele klas brachten de volgende dag allemaal muizen mee. Ook de muizenval deed erg goed dienst. Maar toen er op een dag een platgereden muisje op de houten lessenaar lag had de meester het spelletje door. Jangske was er niet graag bij want hij kreeg van de stok en dat voelde je een week later nog. Jan werd ouder en ging steeds meer van kinderen houden. Hun iets moois beloven was zijn grote vreugd. Paardjes, koetjes en konijntjes werden allemaal beloofd, maar geen enkel kind heeft ze ooit gekregen want ’t was dan plots gestorven of ’t had maar drie pootjes meer. Jaren en jaren gingen zo voorbij en op een mooie dag ging Jangske met zijn konijntjes, koetjes en paardjes naar de hemel toe. Maar bij de kindertjes blijft hij nog altijd bestaan.

Het dialect

Zoals overal elders in Vlaanderen beginnen meer en meer mensen  het nut van een verzorgde omgangstaal te beseffen. Sommigen leren daarom hun kinderen vanaf hun jeugd algemeen Nederlands praten. Toch is ons dialect zeer goed bewaard gebleven. Het bleef gespaard van vreemde invloeden. Hier, een lijstje van enkele woorden of uitdrukkingen op zijn Leests : een jeat = een kopje, een taloeër : een bord, een bouche = een schommel, een bees : een snoepje, oep daa : op de heide, diëvan ons : mijn man, een gritsel : een hark, ons soot : onze kinderen, een bijk : een beek…

Wijziging op politiek gebied

Zoals in elke andere gemeente worden om de zes jaar gemeenteraadsverkiezingen gehouden. In een klein dorpje waar iedereen iedereen kent is zo’n verkiezing de gebeurtenis. Sedert jaren waren er slechts twee belangrijke partijen : ‘de Sussen’ en ‘de Blekken’. Beiden ontstonden uit een fanfare. Hoewel de mensen in ons dorp vredelievend van aard zijn  gingen zij omstreeks de verkiezing op oorlogspad.

‘Gemeentebelangen hebben daar op verre na niets mee te maken : alleen de eisen voor eigenbelang van deze persoon, waaraan onze andere mensen niet konden tegemoet komen, hebben hier in een rol gespeeld’.

‘Wie draagt de schuld ? De Blekken !’

‘Wie heeft dan de rolluiken van het huis van onze muziekbestuurder en het huis van zijn gebuur bevuild ? Waren dat misschien ook mensen van ons ?’

‘…zoals ten tijde van de Brugse metten, iedereen die in hun kraam niet past en die op hun vraag : stemt ge 2 of 3, de eerlijkheid aan den dag legt en durft uitkomen voor zijn overtuiging, in dit geval nr 3, zonder meer af te ranselen en buiten te smijten…’

Er vielen soms harde woorden en men ging ook al eens op de vuist zoals men kan opmaken uit de knipsels van verkiezingspamfletten. Maar de tijden veranderden. Er komen nationale partijen. De strijd speelt zich meer af op papier. Na een half jaar zijn de gemoederen weer bedaard en wordt door gans de gemeente plechtig de burgemeester ingehaald. Ons dorp had slechts drie burgemeesters in de laatste 25 jaar : E. Verschueren, P. De Prins en A. Lauwers die onze laatste burgemeester zal zijn.

Leest geweest

Zoals zovele andere kleine dorpjes zal Leest vanaf 1977 ophouden te bestaan. Wij hopen dat wij niet verstedelijkt zullen worden. Dat wij onze eigen aard nooit zullen verloochenen. Al behoren wij vanaf 1 januari 1977 bij de 81.000 Mechelaars, in ons hart blijft LEEST toch altijd LEEST.

Dit album werd samengesteld door : Linda Bruggemans, Erica Ceuppens, Christel De Bleser, Gerda De Prins, Katelijne Duysburgh, Karine Fierens, Krista Lefever, Nancy Selleslagh, Ann Solie, Gonda Van den Bergh, Els Verbruggen, Krista Verschuren. Leerlingen van het 6^e jaar van de vrije meisjesschool te Leest, Dorp 10.

Bijgevoegd :

-25 jaar Leest Geweest

-Jangske Den Bakker, tekening van Georges Herregods.