Mijn vader had het gezegde "Met het ouder worden kruipt zelfs de grootste hoer onder de preekstoel" ook uit het onderstaande artikel over de schrijver Günter Grass is dat het geval, vele jaren was hij het "geweten" van Duitsland maar dat hij zich vrijwillig bij de Waffen SS had aangemeld, liet hij al die jaren onvermeld maar met de "dood voor ogen" komt hij dan toch nog tot inkeer?
Het zal in Duitsland en de rest van de Wereld wel weer worden afgedaan als een "jeugdzonde", veel lees plezier Leo
Een kunstwerk spreekt voor zichzelf en dient uitsluitend daarop beoordeeld te worden. Wat dat betreft doet de bekentenis van de Duitse schrijver en Nobelprijswinnaar Günter Grass geen afbreuk aan de uitmuntende boeken die hij op zijn naam heeft staan, waaronder de klassieker Die Blechtrommel.
Grass is echter meer dan dat. Als geen ander heeft hij stem gegeven aan verwerking van het Duitse oorlogsverleden. Voor linkse Duitsers vervulde hij zelfs een gewetensfunctie. Als blijkt dat zo iemand zich vrijwillig heeft aangemeld bij de Waffen SS is dat zonder meer schokkend.
Daar komt nog bij dat Grass altijd op luide toon vooral christen-democratische politici in Duitsland heeft gekritiseerd. Hij was een van die intellectuelen die in de naoorlogse Bondsrepubliek de suggestie wekten dat christen-democraten meer verantwoordelijkheid dragen voor het Duitse nazi- verleden dan links. Met zichtbaar gemak putte hij uit het arsenaal aan ellende, trauma en schuldbesef dat de Tweede Wereldoorlog heeft nagelaten als hij weer eens een appeltje te schillen had met politici die hem te rechts waren. Decennialang hebben christen-democraten in Duitsland zich moeten laten welgevallen voor halve nazis te worden versleten door het linkse geweten uit Lübeck.
Desondanks siert het hem dat hij op zijn levensavond schoon schip heeft willen maken. En meer dan dat. Zo wijst hij erop dat tegenwoordig veel Duitsers geneigd zijn zichzelf als verzetsstrijder te beschouwen, zoveel zelfs dat je je afvraagt hoe Hitler ooit aan de macht heeft kunnen komen. Welnu, de verklaring is volgens Grass simpel: veel jongeren, inclusief de schrijver zelf, waren enthousiast over het anti- burgerlijke, het revolutionaire elan van het nazisme. Zo bevat zijn bekentenis de niet mis te verstane, actuele boodschap dat radicale ideologieën een sterke verleiding vertegenwoordigen. En op een paradoxale manier is het ook een zekere erkenning dat de burgerlijke waarden waartegen Grass zich zo verzette, belangrijk zijn.
Jammer dat Grass niet eerder zijn bekentenis heeft gedaan, bijvoorbeeld in 1985 toen de Amerikaanse president Reagan en bondskanselier Kohl een omstreden bezoek brachten aan het soldatenkerkhof in Bitburg, waar ook SSers begraven liggen. Maar beter laat dan nooit. En hoe dan ook, met zijn zelf verkozen bekentenis bewijst Grass zijn morele integriteit.
