Leguanenei

Net zoals een leguaan verwondingen kan aanrichten bij de mens, kan de mens eveneens door een slechte verzorging of slechte leefruimten aan zijn dier ernstige schade en/of ziekten toebrengen. Maar als de verzorging, voeding en hun leefruimteoptimaal in orde zijn, zullen leguanen niet zo snel ziek worden.

Beenderziekten :
Ziekten aan de beenderen worden meestal veroorzaakt door een onjuiste calcium- en fosfaatverhouding. Hier spreken we dan over MBD of Metabolic Bone Disease. MBD ontstaat door calciumgebrek, dat in gevangenschap te wijten is aan onvoldoende of verkeerd samengesteld voedsel dan wel een vitamine D3 tekort.
Ook zien we dikwijls bij leguanen in terraria en endere verblijven dat de zo nodige UV-B lampen geheel ontbreken.
Door een correcte voeding (Ca:P=2:1) samen met een UV-B lamp kan men hier al heel veel problemen voorkomen.

Huidziekten :
Dieren die in stressvolle omstandigheden leven, met kleine verwondingen en dergelijke, ontwikkelen een geïnfecteerde huid die door de dierenarts zo snel mogelijk met antibioticum moet worden behandeld.

Rachitis of Engelse ziekte :
Deze ontstaat door een tekort aan vitamine D en Calcium De ziekte komt speciaal voor bij kinderen in de prille jeugd. Zonnen kan rachitis helpen voorkomen door aanmaak van vitamine D in de huid.

De naam is ontleend aan de Nederlandse naam voor rachitis, een ziekte in de achttiende en negentiende eeuw veelvuldig voorkwam in de geïndustrialiseerde wijken van Londen. Deze wijken werden volgebouwd met hoge huurkazernes. De straten waren nagenoeg onbereikbaar voor het zonlicht. Het lichaam heeft zonlicht nodig om vitamine D aan te maken. Dit is de enige vitamine die ons lichaam zelf aan kan maken. Vitamine D is onder meer nodig voor de botgroei. Bij veel kinderen groeiden door het gebrek aan zonlicht de benen krom. Door de kromme benen liepen de getroffen kinderen moeilijk. Aangezien rachitis voor het eerst in de Engelse grote steden werd waargenomen en vandaaruit in de medische vakbladen werd gepubliceerd, heeft het in de volksmond de naam 'Engelse ziekte' gekregen.

Deze ziekte leidt tot een onvoldoende botvorming, met name de voorlopige groeizone in het botweefsel, gepaard gaande met:

• vergroting van kalkloos weefsel,
• verkromming van ledematen door spierspanning,
• vertraagde sluiting van de grote fontanel, 
• een groot rechthoekig hoofd,
• rachitische rozenkrans.
• borst kielvorming,
• o-benen,
• verkromming van de ruggengraat in zijwaartse richting (scoliose),
• stoornissen in de in de gebitsontwikkeling,
• aantasting van het algemene welbevinden.
  
  

Sinds vitamine D wordt toegevoegd aan melk (in de VS) of aan margarine (in Nederland), komt rachitis vrijwel niet meer voor. Vroeger werd soms een hoogtezon gebruikt als behandeling tegen deze ziekte.

Rachitis kan ook bij dieren, waaronder slangen en reptielen , voorkomen.

Huidzwammen :
Huidzwammen hebben bij verkeerde klimaats- omstandigheden in het terrarium zeer goede uitbreidingsmogelijkheden. Grote huidoppervlakten van onze pleegdieren worden aangetast door de zwammen en laten na de genezing lelijke littekens achter. Zorg er dus voor dat het klimaat in het terrarium aangepast is aan de dieren. Te lage temperaturen met tegelijkertijd een hoge vochtigheid zijn gunstig voor de uitbreiding van zwammen. Behandel de aangetaste huidplaatsen met zwamdodende zalf, houd deze behandeling enkele weken vol en let op het juiste aangepaste klimaat.

Lichte diarree :
Lichte diarrree is bij veel reptielen normaal. Zo zijn de uitwerpselen van varanen steeds heel dun en ook veel slangen en gekko's hebben echt dunne uitwerpselen. Toch moeten landschildpadden, doornstaartagamen, veel slangen en hagedissen vaste uitwerpselen hebben. Is dit niet het geval dan ligt de oorzaak dikwijls bij een bacterien-of wormenaantasting. Daarom is het belangrijk om de uitwerpselen van de dieren in de gaten te houden.

Legproblemen :
Legproblemen worden vaak uitgelokt door een drachtig wijfje naar een ander terrarium te verhuizen. De dieren houden op met eten en liggen apathisch in het terrarium. De eieren zijn duidelijk te zien en u kunt ze aanraken. Raadpleeg een dierenarts bij tekenen van legproblemen. Vaak kunnen de dieren nog operatief geholpen worden. Soms volstaat ook de injectie van een weeopwekkend medicijn.

Mijtenbesmetting :
Mijtenbesmetting kan vaak al vastgesteld worden bij de aankoop. U kunt zwarte kleine levende wezens zo groot als het puntje van een naald ontdekken in de buurt van de ogen of cloaca. Om dit tegen te gaan, moet u de dieren in een zak zetten die gedrenkt is in een 0,2% neguvon-oplossing.(ik heb wel gehoord dat dit middel niet meer verkocht mocht worden) Laat de dieren enkele uren daarin. Let wel op : gekko's verdragen dit middel niet.

Longontsteking :
Longontsteking uit zich bij reptielen door blaasjes aan de neusgaten en bek en het optreden van slijm in de mond. Rochelende ademgeluiden en het schoksgewijs openen van de mond zijn tekenen van een longontsteking. Dit ontstaat vaak door een te koele behuizing, tocht of steeds dezelfde hoge temperatuur zonder de nodige daling tijdens de nacht. Als uw dieren deze tekenen vertonen, ga dan zo snel mogelijk naar de dierenarts, want u kunt het dier alleen nog redden met een antibioticakuur.

Oogontsteking :
Oogontstekingen en zwellingen treden op door een te hoge uv-bestraling tocht of een tekort aan vitaminen A. Controleer het klimaat van het terrarium. De ogen van de dieren moeten dagelijks gebet worden met een vitaminen A zalfen u moet de dieren extra multivitaminenpreparaten geven.

Zware diarree :
Zware diarree is bij reptielen vaak te verhelpen door bepaalde preparaten uit de dierenspeciaalzaak. Dikwijls helpt het al om minder water aan te bieden (vooral bij woestijndieren) en de temperatuur te verhogen. Maar als de uitwerpselen zich na drie tot vier dagen nog niet verstevigen, raadpleegt u best een dierenarts.

Gezwellen :
Gezwellen op de huid kunnen worden veroorzaakt door bacteriën en parasieten. Gezwellen kunnen ook ontstaan na een wat al te vinnig uitvallen van de partner, met een schram of beet tot gevolg, of door een wond die werd opgelopen door het schuren langs een ruwe tak of scherpe punt van het gaas. Zoek de oorzaak op en corrigeer deze onmiddellijk. Ga naar de dierenarts, deze zal je zeggen welk soort antibiotium je moet gebruiken.

Snij- en schaafwonden :
Deze wonden dienen ook meteen gedesinfecteerd te worden en met betadinezalf verzorgd te worden. Ook droge wondpoeder voldoet goed. Diepe snijwonden moeten vaak gehecht worden en het is dan ook aan te raden meteen een dierenarts te raadplegen.

Neuswondjes :
Dit komt regelmatog voor in terraria en zijn soms gemakkelijk te behandelen. Controleer gaas- en houtwerk en verwijder eventuele scherpe punten of splinters zla zij de oorzaak kunnen zijn. Heeft een pas aangeschft dier de gewoonte om langs de voorkant van de kooi te schuren, hang hier dan ter bescherming een aantal oude badhanddoeken tegen de kant of bekleed het met tapijt.

Let Op :
Als u vermoedt dat een van uw reptielen ziek is ga dan zo spoedig mogelijk naar een dierenarts toe!

In tal van Europese landen is de handel in wilde exotische fauna, bestemd voor de markt van de gezelschapsdieren, de laatste jaren zorgwekkend toegenomen. De bevlieging voor deze ongebruikelijke dieren wordt gevoed door de modefenomenen verbonden met de filmwereld (Jurassic Park, Nemo, enz.).

Zo heeft België tussen 1996 en 2002 grote aantallen van door CITES (1) beschermde soorten ingevoerd: bijna 150.000 reptielen (waarvan meer dan de helft uit groene leguanen en kameleons bestaat), meer dan 900.000 vogels (vnl. exotische zangvogels, parkieten en papegaaien), 13.000 keizerschorpioenen en 470 tarantula's (spinnen). Dit gaat uiteraard ten koste van de biodiversiteit.

Als het grote publiek zich gemakkelijk laat verleiden door deze zeldzame en originele dieren, dan gebeurt dat vaak uit onwetendheid. Veel kopers weten niet dat de handel in bepaalde soorten gereglementeerd is en bepaalde risico's met zich kunnen meebrengen, zowel ecologische risico's (een bedreiging voor de wilde populaties door een te grote afvangst, verdrijving van endemische soorten,) als gezondheidsrisico's (overdracht van ziekten, ontsnapping van gevaarlijke of giftige soorten,). Bovendien is in gevangenschap de mortaliteit onder deze dieren soms hoog omdat ze vaak zeer specifieke eisen aan hun leefomgeving stellen (dieet, temperatuur, luchtvochtigheid, lichtintensiteit).

Verantwoordelijke handelaars zouden hun klanten moeten informeren over de biologische kenmerken en de nodige zorgen van de soorten die ze kopen. Dat is spijtig genoeg niet altijd het geval, zeker niet wanneer jonge slangen en hagedissen op enkele minuten tijd op markten en tentoonstellingen verkocht worden.

Een internet site (www.eu-wildlifetrade.org) in de 11 officiële talen van de Europese Unie, gelanceerd in 2003, bundelt alle informatie over de Europese wetgeving betreffende de handel in wilde soorten en levert heldere uitleg die haar toepassing moet vergemakkelijken. Ook de wettelijke verplichtingen i.v.m. de noodzakelijke vergunningen, het houden en het merken van dieren voor handel komen er aan bod.

Alhoewel in gevangenschap geboren dieren meer en meer worden gebruikt om deze handel te verdedigen, blijft het onttrekken uit de natuur (wat vaak rendabeler is) voor veel soorten de belangrijkste bron van bevoorrading. Tussen 1996 en 2002 was 40% van de reptielen die onder de CITES-wetgeving vallen en in België ingevoerd werden, rechtstreeks uit hun natuurlijke omgeving afkomstig. Voor sommige bevoorradingslanden zoals Madagaskar is zelfs de totaliteit van de Belgische invoer uit de natuur afkomstig.

(1) CITES of de Conventie van Washington controleert en reglementeert de internationale handel in bedreigde soorten, of in soorten die door deze handel in de verdrukking komen. Er bestaat een systeem van toelatingen en certificaten die nodig zijn voor de handel opgelijst in haar bijlagen (I, II of III naargelang de graad ven bescherming die ze nodig hebben).

Het is zeer moeilijk in te schatten hoeveel in het wild gevangen reptielen ingevoerd worden in Europa, zeker niet van de illegale handel. Het invoeren, verhandelen, vervoeren, houden, kweken en verkopen van reptielen is over gans de wereld gereglementeerd en onderworpen aan verschillende wetgevingen en conventies. Zo probeert de overheid deze wildvang en illegale handel te verminderen. Dankzij kwekerijen van groene leguanen in Zuid-Amerika wordt de wildvang ook beperkt.

De internationale wetgeving omvat de "Conventie over internationale handel in bedreigde diersoorten (CITES)" die in 1975 is opgericht. In drie appendices worden de soorten vermeld waarvoor beperkingen gelden.
Appendix 1 omvat de bedreigde diersoorten.
Appendix 2 bevat de soorten die niet direkt met uitsterven bedreigd worden maar waardoor de commerciële handel bedreigd wordt.
Appendix 3 geeft de dieren weer die enkel in bepaalde landen bedreigd zijn.
Veel dieren worden hier niet in vermeld en de handel in deze dieren is vrij. Een veterinair gezondheidscertificaat is wel verplicht.

In de Europese Unie gelden sinds 1997 nieuwe regels : het zijn Annexen A tot en met D die corresponderen met het CITES-Verdrag.
Bij aanschaf van een dier op de lijst van bijlage B en C bij een handelaar, dient u een kopie van het CITES-formulier (invoervergunning) aan te vragen of het nummer op het aankoopbewijs te vermelden. Wanneer bij een particulier aangekocht wordt, dient deze een overdrachtsverklaring met CITES-nummer mee te geven.

Leguanen staan op de CITES-lijst onderverdeeld onder appendix 2 van B-SITES lijst (CITES, 2005. Mensen die zulke dieren houden of verkopen, moeten kunnen vertellen hoe zij aan die dieren gekomen zijn en dat zij, als de wet dit verplicht, de juiste papieren hebben (een vergunning of een ontheffing)). Als blijkt dat dieren worden gehouden of verkocht terwijl het niet klopt met de wet, wat illegaal is, kunnen de dieren in beslag worden genomen. Ze gaan dan naar bijvoorbeeld een dierentuin of een speciaal opvangcentrum. De rechter kan straf opleggen voor het overtreden van de wet : een boete of gevangenisstraf of allebei.

De Belgische Milieuwetgeving Vlarem I, Bijlage 1 omvat het houden van reptielen en amfibiën vanaf 1 dier tot en met 30 dieren die niet giftig zijn, gevaarlijk of potentieel als gevaarlijk beschouwd worden. Hieronder valt de groene leguaan. Voor deze klasse heeft men een meldingsplicht, d.w.z. dat men vanaf 1 dier de nodige documenten moet invullen : af te halen bij dienst leefmilieu en gezondheid van de stad waar je woont. Of je zendt een aangetekende brief naar de bevoegde dienst van je stad waarin je meldt dat je houder bent van 30 reptielen die niet-giftig of een ander gevaaar kunnen betekenen voor de mens. Dit is verplicht : wanneer je een slang niet aangeeft, kunnen de dieren in beslag genomen worden.

Het identificeren van de dieren kan aan de hand van het inbrengen van een microship. Deze wordt bij de hagedissen ofwel intra-musculair (linker quadriceps) ofwel subcutaan (linker achterbeen) ingebracht.

Omdat de wetgeving vaak verandert, is het aangewezen te informeren bij de bevoegde instanties naar de huidige geldende bepalingen. Voor vragen over de in- en uitvoer kan u altijd terecht bij het minsiterie van landbouw.

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
DG Dier, Plant en Voeding - CITES dienst
ARCADEN-gebouw, 6de verdieping
Pachecolaan 19, bus 5 - 1010 BRUSSEL