Op het eigenste ogenblik dat Serafin met naar boven gestrekte rechter duim de afstand mat tussen de kerktoren en de vrijheidsboom, begonnen de klokken te luiden. Als aanrollende golven spoelden de klanken over het akkerland. De oktoberwind voerde ze mee naar het bos waar ze zich nestelden in het bronsgroen van de eikenkruinen. Serafin wipte uit zijn hurkzit overeind. Het vel tekenpapier glipte van het plankje in zijn hand, fladderde omhoog, maakte een buiteling in de wind. Het hupte dan met reuzensprongen over de aardkluiten en bleef in het schaarhouthangen. Even dacht Serafin dat hij droomde, want alleen nog in zijn dromen begonnen klokken te luiden. IJl soms en ver weg.Nu luidden ze echt, dreigend dichtbij maar even sonoor als in zijn droom. Hoelang was het geleden? Hoe kon dat nu? De kerk was toch gesloten, leeg, verlaten. De klokken zouden nooit meer luiden, had meester Lodewijckx gezegd. Samen met de zang van de torenklokken voerde de wind ook flarden van opgewonden mensenstemmen mee.
Serafin stopte het stompje houtskool in de binnenzak van zijn kiel en schopte zijn klompen uit. Hij drukte ze stevig tegen zijn jonge lichaam en stormde op blote voeten de helling af, handig keien en aardkluiten vermijdend. De holle kerkwegel lag vol dorre takken, stronken, schapenkeutels en natte bladeren. Overhangende braamstruiken rukten enkele vezels van zijn versleten kiel los. In zijn haast botste hij tegen Schabbe aan, zijn buurjongen. Die zat op zijn hurken met een tak in de ingewanden van een dode rat te peuteren.
De klokken, Schabbe! De klokken luiden, man! Hoor je ze niet! ?
Schabbe strompelde overeind. Zijn reptielenblik vonkte even door zijn lange zwarte haartressen naar zijn belager. Hij grijnsde wolfachtig, zwaaide het stinkende rattenkadaver enkele keren voor Serafins bleke gezicht en gooide het dan over zijn hoofd in de braamstruiken. Ook Schabbe, broodmager en getaand, schopte zijn klompen uit. Even rook Serafin de geur van gestremde melk. Samen renden ze over de weide naar het dorpsplein. Gejoel en geklep van de stormklok waaiden hen toe.
Ook al jarenlang op zoek naar dat onvindbare boek? Loop eens binnen bij HET IVOREN AAPJE, een sfeervol Brussels antiquariaat. Het ligt op een tiental minuten loopafstand van de Grote Markt en het Muntplein. Je vindt er tegen een zacht prijsje een schat aan literaire werken, maar ook boeken over filosofie en (cultuur)geschiedenis. En nog vele andere, ook in het Engels, het Duits, het Frans en het Spaans. Een aan- rader! HET IVOREN AAPJE ligt aan het Begijnhofplein 4, 1000 Brussel. Telefoon: 02-219 46 86.
Enkele bedenkingen van een zwijgende uitgever over zwijgende schrijvers
1.Ik zou er een boek over kunnen schrijven! Vaak te horen als iemand het relaas van zijn belevenissen kracht wil bijzetten of de toehoorder wil imponeren. Helaas voegen niet weinigen de daad bij het woord en blijven de brievenbussen van de uitgeverijen overstelpt met ongevraagde manuscripten. (In de tweede helft van de jaren tachtig ontvingen we bij Manteau plus minus twee manuscripten per dag!) Nu ook de weblogmania massaal heeft toegeslagen, zal die ontembare schrijflust in de toekomst ongetwijfeld ook voor infarcten zorgen op de digitale snelweg. En leplaisir de se voir imprimé wordt er niet minder om: de schrijver wordt zijn eigen uitgever. Publishing on demand, weet je wel: het kan voortaan van 1 tot noem maar op exemplaren. Komt daarbij het recente fenomeen dat een beetje politicus, sporter ofbv zich geroepen voelt om een boekje te (laten) plegen. Zelfs De Slegte kan hun schrijfsels meestal twee maanden later aan de straatstenen al niet meer kwijt. Ik wil maar zeggen: er wordt veel te veel gepubliceerd. Bomen verdienen een beter lot.
2.Uitgevers zijn gebeten op interessante debuten, dat is bekend. Genade krijgt zelfs een taalkundig niet zo vlekkeloos werkstuk dat wél toekomstperspectieven laat vermoeden, liefst nog gelardeerd met enige extraliteraire hocuspocus. Daar zijn de media tuk op. De kip dus met de gouden eieren. De uitgever haalt dan ook zijn hele arsenaal kretologie van stal om de potentiële koper te overtuigen: De nieuwe Claus komt eraan! De nieuwe Márquez! De dochter van Boon! Een goed georkestreerd mediaoffensief, liefst met aanwezigheid in een populaire tv-talkshow, kan hierbij wonderen doen. De uit het niets opduikende debutant pronkt ineens tot zijn eigen verbazing op het toptienlijstje van krant en weekblad. (Ik herinner me nog medio de jaren zeventig de hype - het woord bestond toen nog niet rondom het debuut van Carlos Callaert. Carlos wie?) Deze lange aanloop om maar te zeggen waar het volgens mij vaak om gaat.
3.Niet zelden heeft de debutant in zijn eerste weergaloze meesterwerk al zijn kruit verschoten, is de bron opgedroogd en is zijn tweede boek (i.c. roman) niet meer dan een schrale spin-offvan het debuut of een amalgaam van eerder afgestoten of ongebruikt debuutmateriaal. De uitgever wil nog wel even profiteren van de hype-nagalm, spoort zijn nieuwe ontdekking tot opgedreven schrijfdrift aan, daarbij nogal eens over het hoofd ziend dat een debutant met zijn tweede boek vaak de hoge verwachtingen niet in kan lossen. Omdat de media heel nieuwlopig zijn, is hun belangstelling intussen verschoven naar een alweer literaire ontdekking van de allereerste orde en blijft onze eens de hemel in geprezen debutant wat verweesd bij zijn tweede schrijfsel zitten. De media-aandacht is intussen helemaal opgedampt De uitgever geeft niet langer thuis; er is immers ook nog zoiets als de winstverwachting binnen de holding waartoe zijn bedrijf behoort. Want een uitgeverij is een commercieel bedrijf en wat op heel korte termijn niet rendeert, moet volgens de wetten van de markt eruit. (Zo moest ik ooit Claude van de Berge, en andere dichters van wie de verkoopscijfers onder de 300 waren gezakt, noodgedwongen en met de dood in het hart naar andere uitgeversoorden verbannen.)
4.En zo kom ik tot wat ik meen dat het de kern van de zaak is: het nieuw type, concernverbonden en vooral concerngebonden uitgever. Binnen zon (Nederlands) concern worden financiële doelstellingen geformuleerd, omzetcijfers en omzetsnelheid vooropgesteld, winstopties bepaald en geordonneerd. De uitgever heet er een product manager, een productontwikkelaar, en bij hem of haar zal het omzetcijfer veel sterker doorwegen dan de gestadige opbouw van een literaire schrijver. De - laat ik hem gemakshalve maar noemen - ouderwetse uitgever kon samen met zijn team rustig tijden geld investeren in de boek-na-boek-opbouw van een literair auteur, met het oog op niet zozeer direct als wel later rendement.
5.Het valt op dat er nogal wat schrijvers debuteerden in de tweede helft van de jaren tachtig, toen een onzalige concurrentiestrijd woedde tussen de uitgeverijen Manteau en Houtekiet. Die rivaliteit bood plots onverwachte kansen aan talrijke debutanten, die in normale omstandigheden allicht op hun honger zouden blijven. Na korte tijd was evenwel bij niet weinigen de inkt opgedroogd, werd de vulpendop opgeschroefd of de tekstverwerker aan de wilgen gehangen (Angela Nuyens, Geert Stadeus, Gilbert Grauls, Dirk-Jan Luyten, Carlos Backers, Silvain Salomon, Willy Van Poucke, Guy Bouten, Pierre Platteau, Luc Boudens e.a.). Die debutenopstoot kende een roemloos einde, vooral toen enkele Nederlandse uitgevers (Prometheus, Atlas, De Bezige Bij, Arbeiderspers) zich op de Vlaamse markt begaven en er zich op korte tijd een ware vaandelvlucht naar het Noorden manifesteerde. Vlaamse uitgevers zochten hun heil in een nichemarkt: Manteau specialiseerde zich in misdaadliteratuur (Mendes, Aspe, Deflo), Houtekiet in politieke biografieën.
6.Niet onbelangrijk, dacht ik, is voor vele zwijgende schrijvers ook de onvrede met het zgn. literaire wereldje, het letterenbeleid, de hegemonie van academici binnen officiële organen als het Vlaams Fonds voor de Letteren, het ons-kent-ons-syndroom, de Bousset-connectie, het falende recensiewezen, het gebrek aan erkenning. Andere auteurs sloegen bewust een nieuwe weg in (zo ging bij voorbeeld Koen Vermeiren met succes scenarios schrijven, Frans Depeuter stortte zich op toneelwerk). Desillusie en ontgoocheling, het zijn ongetwijfeld belangrijke motieven, maar hierover leg ik mijn oor liever te luisteren bij de zwijgende schrijvers zelf. En hoor ik daar niet iemand zeggen: Ach, ik kan er een boek over schrijven!?
Lionel Deflo
Lionel Deflo (Menen, 1940) was leraar, directeur-uitgever van uitgeverij Manteau en hoofdredacteur van het literair en kunstkritisch tijdschrift Kreatief. Hij publiceerde naast monografieën vooral kritisch proza, onder meer in de bundel Bij nader inzien, en werkte mee aan tal van literaire tijdschriften en naslagwerken. Zijn documentaire bloemlezing Nieuw-realistische poëzie in Vlaanderen vormde in 1972 een scharniermoment in de Vlaamse poëzie.
We hebben om te starten ook al een reeks extra's toegevoegd aan uw blog, zodat u dit zelf niet meer hoeft te doen. Zo is er een archief, gastenboek, zoekfunctie, enz. toegevoegd geworden. U kan ze nu op uw blog zien langs de linker en rechter kant.
U kan dit zelf helemaal aanpassen. Surf naar http://blog.SeniorenNet.be/ en log vervolgens daar in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Klik vervolgens op 'personaliseer'. Daar kan u zien welke functies reeds toegevoegd zijn, ze van volgorde wijzigen, aanpassen, ze verwijderen en nog een hele reeks andere mogelijkheden toevoegen.
Om berichten toe te voegen, doet u dit als volgt. Surf naar http://blog.SeniorenNet.be/ en log vervolgens in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Druk vervolgens op 'Toevoegen'. U kan nu de titel en het bericht ingeven.
Om een bericht te verwijderen, zoals dit bericht (dit bericht hoeft hier niet op te blijven staan), klikt u in plaats van op 'Toevoegen' op 'Wijzigen'. Vervolgens klikt u op de knop 'Verwijderen' die achter dit bericht staat (achter de titel 'Proficiat!'). Nog even bevestigen dat u dit bericht wenst te verwijderen en het bericht is verwijderd. U kan dit op dezelfde manier in de toekomst berichten wijzigen of verwijderen.
Er zijn nog een hele reeks extra mogelijkheden en functionaliteiten die u kan gebruiken voor uw blog. Log in op http://blog.SeniorenNet.be/ en geef uw gebruikersnaam en wachtwoord op. Klik vervolgens op 'Instellingen'. Daar kan u een hele reeks zaken aanpassen, extra functies toevoegen, enz.
WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.
WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
Het SeniorenNet-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!
